նոխտե
Հայերեն բարբառային բառ
վանկեր՝ նոխ•տե
- Արարատյան, Ղարաբաղ, Հավարիկ, Շամախի, Ուրմիա, Նոր Նախիջևան՝ երասանակ, ձիու կամ էշի գլխի կապ՝ գլխանոց առանց սանձի ◆ Ձին ասեց․ –Դու նոխտես բոշ թող, ես դվորը կէթամ՝ կէթամ։ (Հայ ժողովրդական հեքիաթներ)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- նոխտեն բաց թողնել
- սանձը թուլացնել, սրարշավ քշել ◆ Սարմենը ծիյին նոխտան պեց ա թողըմ, ձին քըշըմ էտ բախրին հետան։ (Հայ ժողովրդական հեքիաթներ)
- թողնել, որ ինչ-որ ուզում է անի, ազատություն տալ, սանձը բաց թողնել
- նոխտեն գլուխը գցել - սանձել, սանձի տակ դնել ◆ Ասեց,– Այ տղա, նոխտեն քցա ըսդրա գլուխը։ Նոխտեն գցեց, կապեց։ (Հայ ժողովրդական հեքիաթներ)
- նոխտեն գլուխը տալ - հնազանդեցնել ◆ Համա թե որ խռովի չի առնի, հետո արի էշը ցխիցը դու հանա, փալանը դու դզի, նոխտեն դու գլուխը տուր, էլ ինձանում մեղք չկա։ (Պերճ Պռոշյան)
- նոխտեն դնչին դնել - սանձել, մեկի գործելակերպին իր ուզած ուղղությունը տալ, իրեն ենթարկել, սանձ դնել բերանը ◆ Հալալ ա Սաքոյի կերածը, էրկու իրեք մովրով ա փոխել, ամենքին էլ մատների վրա խաղացրել ա ու, նոխտեն դնչներին դրած՝ որ դիհն ուզեցել ձին դենն ա քաշել։ (Պերճ Պռոշյան)
- նոխտեն կտրածի պես - շատ արագ, սրարշավ
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Հայոց լեզվի բարբառային բառարան («Նաիրի» հրատարակչություն), Երևան, «ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիա», 2001-2002 — 2792 էջ։