ojo

  Իսպաներեն

վանկեր՝ o•jo 

Ստուգաբանություն

Առաջացել է հին իսպաներեն ojo բառից, որն էլ վուլգար լատիներեն oclum բառից, լատիներեն oculus բառից։

Գոյական

Արական սեռ

Եզակի	Հոգնակի
ojo	ojos

1. աչք, (բնստ․) (հնց․) ակն ◆ Ella tiene unos hermosos ojos azules
2. ասղածակ, ասեղի ծակ
3. անցք
4. բանալու անցք, փականածակ
5. գլխիկ (բանալու)
6. օղակ (մկրատի)
7. ձվաձևություն, շրջան (տառերի)
8. աղբյուր, բանալի
9. հանգույց (ցանցի)
10. կամրջամաս, կամրջի աչք
11. ծակ, անցք (հացի, պանրի)
12. ցոլք, փայլուք (ճարպի՝ արգանակում)
13. աչքաձև բիծ (թռչունների և միջատների վրա)
14. նոտաբենե, «լավ հիշել»
15. օճառել (զգեստը)
16. (պոլիգրֆ․) կետ

Արտահայտություններ

1. ojos abombados, ojos reventones, ojos saltados, ojos saltones - ուռուցիկ աչքեր, դուրս պրծած աչքեր
2. ojos apagados - հանգած, մարած աչքեր
3. jos blandos, ojos tiernos - թաց աչքեր
4. (ԿՌ) ojos gatos - կապույտ աչքեր
5. ojos llorosos - արտասվաթաց աչքեր
6. ojos overos - սպիտակավուն աչքեր
7. ojos rasgados - նշաձև աչքեր
8. ojos zarzos - կապույտ աչքեր
9. ojo a la funerala - կապտած աչք
10. ojos de besugo, ojos de carnero - թախծագորով աչքեր
11. (խսկց․) ojos de bitoque - շիլաչք
12. ojos que hablan, ojos parleros - արտահայտիչ աչքեր
13. arrasarse los ojos de agua, arrasarse los ojos en agua, arrasarse los ojos de lágrimas, arrasarse los ojos en lágrimas - խոնավանալ, արցունքով լցվել (աչքերի մասին)
14. cucar un ojo, cucar los ojos - աչքով անել
15. empañarse los ojos, humedecerse los ojos, nublarse los ojos - մթագնվել (հայացքի մասին)
16. encandilarse los ojos - փայլել (աչքերի մասին)
17. enclavar los ojos en una cosa, clavar los ojos en una cosa - սևեռել հայացքն ինչ-որ բանի վրա
18. guiñar un ojo, guiñar los ojos - աչքով անել
19. levantar los ojos - աչքերը բարձրացնել
20. llenarse los ojos de lágrimas - աչքերն արցունքով լցվել
21. torcer los ojos - խեթ-խեթ նայել
22. volver los ojos - աչքերը շլել (սովորաբար երեխաների մասին)
23. dar dos ojos de jabón - երկու անգամ օճառել
24. buen ojo - խորաթափանցություն, սրաթափանցություն
25. ojo clínico, ojo médico -
    1. բժշկի սուր աչք
    2. խորաթափանցություն, սրաթափանցություն
26. ojos vidriosos -
    1. սառած հայացք
    2. ոչ արտահայտիչ աչքեր
27. (ԼԱ) ojo de agua - դաշտային աղբյուր
28. ojo de buey -
    1. (ծով․) իլյումինատոր, լուսանցույց
    2. (ծով․) նախամպրոպային ամպ
    3. (խսկց․) դուբլոն (իսպանական միջնադարյան ոսկյա մետաղադրամ)
    4. երիցուկ
29. ojo de la escalera - սանդղավանդակի բաց տարածությունը
30. ojo de gallo, ojo de pollo - կոշտուկ (ոտքի մատին)
31. ojo de gato -
    1. ագատ (միներալ)
    2. (տեխ․) բլինկեր
32. ojo de la tempestad - լուսաշերտ, լույսի ճառաք ամպերի մեջ
33. a cierra ojos, a ojos cerrados, a ojo cerrado -
    1. կիսաքուն, կիսանինջ
    2. փակ աչքերով
    3. առանց մտածելու, հախուռն կերպով
34. a ojo, a ojo de buen cubero - աչքաչափով, մոտավորապես
35. (խսկց․) a ojos cegarritas - աչքերը կկոցած
36. a ojos vistas -
    1. ակնհայտորեն
    2. բացեիբաց, բոլորի աչքի առաջ
37. con el ojo tan largo - աչալրջորեն, զգոն կերպով, զգուշորեն
38. con los ojos fuera de las órbitas - աչքերը չռած (սարսափից, զայրույթից)
39. de medio ojo - քողարկված
40. (խսկց․) en un abrir de ojos, en un abrir y cerrar de ojos, en un volver de ojos - մի ակնթարթում
41. delante de los ojos, en los ojos - աչքի առաջ
42. hasta los ojos - ինչև ականջների ծայրը, մինչև կոկորդը
43. por sus ojos bellidos - հենց այնպես, գեղեցիկ աչքերի համար
44. abrir el ojo - զգաստ լինել, զգոն լինել
45. abrir los ojos -
    1. արթնանալ
    2. ճշմարտությունն իմանալ, աչքերը բացվել
46. abrir los ojos a uno - մեկի աչքերը բացել
47. abrir tanto ojo - աչքերը վառվել
48. alegrársele los ojos - ուրախությունից փայլել աչքերը
49. alzar los ojos a cielo, levantar los ojos a cielo - աչքերը հառել դեպի երկինք, աչքերը երկինք բարձրացնել
50. andar con ojo, andarse con ojo, estar con ojo, andar con cien ojos, andarse con cien ojos, estar con cien ojos, avivar los ojos - զգոն լինել, զգույշ լինել, աչքերը լայն բացած նայել
51. bailarle los ojos - լավ տրամադրություն ունենալ
52. bajar los ojos -
    1. ամաչել, աչքերը կախել
    2. ենթարկվել, հնազանդաբար գլուխը խոնարհել
53. (Կոլ) blanquearle los ojos a uno - սիրախոսել, սիլի-բիլի անել ինչ-որ մեկի հետ
54. cerrar el ojo - մահանալ, վախճանվել
55. cerrar los ojos -
    1. քնել
    2. մահանալ
    3. աչք փակել, մատերի արանքով նայել ինչ-որ բանի
    4. կուրորեն ենթարկվել
56. առանց մտածելու գցվել ինչ-որ գործի մեջ
57. cerrarle a uno los ojos -
    1. մինչև վերջին շունչը ինչ-որ մեկի հետ լինել, փակել ինչ-որ մեկի աչքերը
    2. ինչ-որ մեկի աչքերին թոզ փչել
58. (խսկց․) comer con los ojos - սիրել ախորժաբեր, լավ մատուցված կերակուր
59. comer más con los ojos que con la boca - ափսեի մեջ ավելի շատ բան դնել, քան կարող ես ուտել
60. comerse con los ojos a uno, comerse con los ojos una cosa, devorar con los ojos a uno, devorar con los ojos una cosa, tragarse con los ojos a uno, tragarse con los ojos una cosa - աչքերով ուտել ինչ-որ մեկին կամ ինչ-որ բան
61. costar un ojo de la cara, costar los ojos de la cara - շատ թանկ արժենալ, շատ գումար արժենալ
62. dar de ojos -
    1. ընկնել երեսնիվայր
    2. ինչ-որ մեկի հետ դեմ-դիմաց հանդիպել
    3. վրիպել, սխալվել, սխալ թույլ տալ
63. dar en los ojos una cosa - ակնհայտ լինել, աչքի ընկնել
64. dar en los ojos con uno, dar en ojos a uno - անել ի հեճուկս ինչ-որ մեկի
65. dar un ojo de la cara por una cosa - ինչ-որ բանի համար թանկ վճարել
66. dar del ojo, hacer del ojo - աչքով նշան տալ, աչքով անել
67. darse del ojo, hacerse del ojo -
    1. միմյանց աչքով անել, աչքով-ունքով իրար բան հասնկացնել
    2. իրար հասկանալ առանց խոսքերի
68. (խսկց․) desencapotar los ojos - դադարեցնել խոժոռվել, դադարեցնել մռայլվել, բարիանալ
69. (խսկց․) despabilar los ojos, despabilarse los ojos - աչքերը լայն բաց արած նայել, ուշադիր լինել
70. dormir con los ojos abiertos, dormir con un ojo abierto y el otro cerrado - զգոն լինել, աչալուրջ լինել
71. dormir los ojos - աչքերը պչրանքով կկոցել
72. echar el ojo a uno, echar el ojo a una cosa - հավանելով ընտրել ինչ-որ մեկին, ինչ-որ բան, մեկի, ինչ-որ բանի վրա աչք դնել
73. estar tan en los ojos - միշտ աչքի առաջ լինել, աչքը մտնել, աչքի առաջ տնկված լինել
74. estimar encima de los ojos, poner encima de los ojos, estimar encima sobre los ojos, poner encima sobre los ojos - երախտապարտ լինել
75. hablar con los ojos - բազմանշանակալից հայացք գցել
76. hacer los ojos telarañas - հայացքը խամրել
77. hacer ojo - իջնել (կշեռքի նժարը)
78. hacerse ojos - լավ դիտել, նայելով զննել, երկար նայել
79. henchirle el ojo, llenarle el ojo - աչքին հաճելի լինել, հիացմունք առաջացնել
80. írsele los ojos por una cosa, írsele los ojos tras una cosa - աչքը չհեռացնել ինչ-որ բանից, հափշտակությամբ նայել
81. llevar los ojos, llevarse los ojos - հայացքները գամել իր վրա, ուշադրություն հրավիրել իր վրա
82. llevar los ojos clavados en el suelo, tener los ojos clavados en el suelo - հայացքը չբարձրացնել գետնից, աչքերը չբարձրացնել (ամոթխածությունից)
83. llorar con ambos ojos - դառը լացել
84. llorar con un ojo - վշտալի տեսք ընդունել, ուրիշների առջև՝ ձևական լացել
85. mentir el ojo - խաբվել, սխալ տպավորության տակ ընկնել
86. meterle por los ojos una cosa - գովերգել, վզին փաթաթել (ապրանքը)
87. mirar con buenos ojos - բարեհաճ կերպով նայել, հավանել, համակրել
88. mirar con malos ojos - ոչ բարեկամաբար վերաբերվել ինչ-որ մեկին, չհավանող հայացքով նայել ինչ-որ բանի
89. mirar con otros ojos - կարծիքը փոխել (ինչ-որ մեկի մասին), բոլորովին այլ աչքով նայել
90. mirar de mal ojo - չհավանել ինչ-որ բան
91. no cerrar los ojos -
    1. աչք չկպցնել, աչք չփակել, չքնել
    2. զգոն լինել, ուշադիր լինել
92. no decir a uno "buenos ojos tienes" - ուշադրություն չդարձնել ինչ-որ մեկին, գործ չունենալ ինչ-որ մեկի հետ
93. no levantar los ojos - աչքերը գետնին հառել (ամոթխածությունից, ուրախությունից և այլն)
94. no pegar ojo, no pegar el ojo, no pegar un ojo, no pegar los ojos - աչք չփակել (ողջ գիշեր)
95. no quitar ojo, no quitar los ojos - աչքը չկտրել ինչ-որ մեկից, ինչ-որ բանից
96. (խսկց․) no saber dónde tiene los ojos - կատարյալ տգետ լինել, ոչինչ չգիտենալ, փորում այբի կտոր չունենալ
97. no tener a dónde volver los ojos, no tener a quién volver los ojos - անօգնական լինել, միայնակ լինել
98. no tener ojos más que para... - աչքը չկտրել ինչ-որ բանից, ինչ-որ մեկից
99. pasar los ojos por - թռուցիկ նայել (տեքստը)
100. pasar por ojo -
     1. (ծով․) ինքնաթիռով զարկվել և խորտակվել (նավի մասին)
     2. սնանկացնել (ինչ-որ մեկին)
101. (ծով․) pasarse por ojo - խորտակվել, ջրասույզ լինել
102. poner encima de los ojos, poner encima sobre los ojos - փառաբանել, գովաբանել ինչ-որ բան
103. poner delante de los ojos - համոզիչ կերպով ցույց տալ, ծանրակշիռ փաստարկ բերել
104. poner el ojo en uno, poner el ojo en una cosa, poner los ojos en uno, poner los ojos en una cosa, tener los ojos puestos en uno, tener los ojos puestos en una cosa - հափշտակված նայել ինչ-որ մեկին, ինչ-որ բանի
105. poner los ojos en albo, poner los ojos en blanco, tornar los ojos en albo, tornar los ojos en blanco - աչքերը վեր չռել, աչքերը ճակատը թռցնել
106. (խսկց․) quebrar el ojo al diablo - անել այն, ինչ պետք է, ճիշտ վարվել
107. quebrarse los ojos - տեսողությունը փչացնել, աչքերը հոգնեցնել
108. quebrársele los ojos a uno - աչքերի առաջ մթնել (մահացողի աչքերի մասին)
109. revolver los ojos -
     1. աչքերը պտտել, պտտեցնել (բարկությունից)
     2.  անհանգիստ շուրջը նայել
110. (խսկց․) sacar los ojos -
     1. կոկորդից բռնել, բկից բռնել
     2. ստիպել առատ ծախսել, մեծ գումար շորթել
111. sacarse los ojos - իրար հետ կռվել, գզվռտվել
112. salirle a los ojos - թանկ նստել (ասածը կամ արածը)
113. saltar un ojo -
     1. աչքը հանել
     2. աչքը կապտացնել
114. saltar a los ojos, venirse a los ojos -
     1. աչքի ընկնել, աչք ծակել
     2.  ակնհայտ, պարզ լինել
115. saltarle uno a los ojos -
     1. բարկանալ, ատամ ունենալ մեկի վրա
     2. բռունցքներով հարձակվել մեկի վրա
116. saltársele los ojos - աչքերով խժռել, ագահաբար նայել
117. (խսկց․) ser el ojo derecho de uno - ինչ-որ մեկի սիրելին լինել
118. ser todo ojos - աչքերը չորս արած նայել, աչալուրջ լինել
119. (խսկց․) tener el ojo tan largo - աչքերը հառած նայել, ակնապիշ նայել, հայացքը սևեռել, հայացքը հառել
120. tener los ojos en una cosa -
     1. աչքերը չորս արած նայել, աչքը չկտրել ինչ-որ բանից
     2. հոգ տանել ինչ-որ բանի մասին
121. tener malos ojos - չար աչք ունենալ
122. (խսկց․) tener entre ojos a uno, traer entre ojos a uno, tener sobre ojos a uno, traer sobre ojos a uno - տանել չկարողանալ ինչ-որ մեկին, մեկի հետ հաշիվ ունենալ
123. traer el ojo - անընդհատ ուշադրություն հատկացնել ինչ-որ բանի, աչքը չկտրել
124. (խսկց․) valer un ojo de la cara - մեծ գումար արժենալ
125. vendarse los ojos - աչք փակել ինչ-որ բանի վրա
126. vidriarse los ojos - աչքի առջև մթնել, աչքերը մթագնել, աչքերը ապակիանալ (մահացող մարդու մասին)
127. volver los ojos a uno - ուշադրություն դարձնել ինչ-որ մեկին
128. abre el ojo, que asan carne -
     1. երկաթը տաք-տաք ծեծել
     2. բանը բուրդ է
129. ¡dichosos los ojos que te ven!, ¡dichosos los ojos que le ven! - ուրա՜խ եմ քեզ (Ձեզ) տեսնել, որքա՜ն երկար չենք հանդիպել իրար, լույսը քեզ տեսնողին
130. el ojo del amo engorda al caballo - տիրոջ աչքից անգամ ձին է բարիանում
131. los ojos se abalanzan, los pies se cansan, las manos no descansan - աչքը տեսնում է, ատամը չի կտրում
132. más valen cuatro ojos que dos, más ven cuatro ojos que dos - մի խելքը լավ է, երկուսն՝ է՛լ ավելի լավ
133. ¡mucho ojo! - զգո՛ւյշ, ուշադրությո՛ւն
134. ¡mucho ojo, que la vista engaña! - աչքերիդ մի՛ հավատա
135. no hay más que abrir los ojos y mirar - խոսքեր չկան, ինչպիսի՜ հրաշք
136. ¡ojo! -
     1. ուշադրությո՛ւն, զգո՛ւյշ
     2. զգուշացի՛ր, տես հա՜ (սպառնալիք)
     3. (Էկվ) փո՛ւհ, թյո՛ւհ, սրան տեսեք, մի սրան տես, այդ էր պակաս
137. ¡ojo a la margen! - աչալո՛ւրջ եղիր, զգո՛ւյշ եղիր
138. ¡ojo al Cristo, que es de plata! - աչալո՛ւրջ եղիր, աչքդ չկտրե՛ս
139. ¡ojo alerta!, (խսկց․) ¡ojo avizor! - աչալո՛ւրջ եղիր
140. ojo por ojo - ակն ընդ ական, ատամն ընդ ատաման
141. ojos que no ven, corazón que no llora, ojos que no ven, corazón que no quiebra, ojos que no ven, corazón que no siente - աչքից հեռու, սրտից դուրս, հեռացար՝ մոռացար
142. ojos que te vieron ir - չքացանալ, անհետ կորչել
143. un ojo a la sartén y otro a la gata - միանգամից երկու գործ անել
144. como los ojos de la cara, como a los ojos de la cara - աչքի լույսի պես վերաբերվել

Աղբյուրներ

• Բ․ Նարումով, Իսպաներեն-ռուսերեն բառարան, Մոսկվա, «Русский язык», 1988 — 832 էջ, ISBN 5-200-00695-3։