կոկորդ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [kɔˈkɔɾd]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ կոկորդ
վանկեր՝ կո•կորդ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Կրկնավոր կազմություն՝ բնիկ հնդեվրոպական *guer- «կլանել, կոկորդ» արմատից. հմմտ. հայերեն կեր, կուր, պրուսերեն gurcle, ռուսերեն горло «կոկորդ» և (կրկնավոր) լատիներեն gurgulio, հին վերին գերմաներեն querka «կոկորդ»։
Գոյական
- վզի առջևի մասը, որը ընդգրկում է կերակրափողի և շնչառական ուղինների սկզբնավորումը, բուկ
- խռչակ
- փխբ շշի և նման առարկաների բերանի բարակ մասը խոռոչ, խորոշ, անցք
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- բուկ, որկոր, ստուգն (արև մտհ) փող, (հնց) կուլ, կլդիկ, կլաթան, խռթիկ, խռթուկ, դնչաման, դանչավար
- տե՝ս խռչակ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- կոկորդ կոկորդի գալ - կռվել, իրար ծեծել
- կոկորդը լցնել - շատ սնել, չափազանց շատ կերակրել շատ ուտել , շատ սնունդ ընդունել
- կոկորդին հուպ տալ - դժվարությամբ՝ չուզելով բայց ստիպված կուլ տալ
- կոկորդ թրջել - մի փոքր խմել
- կոկորդը պատռել - բարձր ուժգնորեն գոռալ, իզուր՝ ապարդյուն գոռալ՝ խոսել
- միչև կոկորդը թաղված - մի բանի մեջ ամբողջովին խրված, մի բանով ամբողջապես տարված խիստ զբաղված՝ ծանրաբեռնված
- կոկորդը տաքացնել - նույնն է ՝ կոկորդը թրջել
- կոկորդին դեմ առնել՝ դեմ ընկնել -չկարողանալ ուտել՝ մարսել մինչև կոկորդը հասնել չկարողանալ նպատակը ՝ դիտավորությունն իրագործել
- կոկորդին հասնել - ծայրագույն կետին հասնել, համբերությունը հատնել
- կոկորդին նստել
- տե՛ս կոկորդին դեմ առնել
- բռնադատել, ստիպել, խեղդել
- կոկորդում կանգնել մնալ - կոկորդին դեմ առնել
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։