Կաղապար:Օրվա բառ/Հուլիսի 22, 2016 թ.
Հայերեն
Դասական ուղղագրութեամբ՝ խունկ
վանկեր՝ խունկ
Ստուգաբանություն
Փոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. պարսկերեն xunk (xung):
Գոյական
- մի քանի արևադարձային ձառերի կեղևից ստացվող բուրավետ խեժ (ծխում են կրոնական արարողությունների ժամանակ) ◆ Եվ ջերմ աղոթքով տիրամոր առջև ես մոմ կվառեմ, ես խունկ կծխեմ: Հովհաննես Հովհաննիսյան ◆ Այս երեկո Մինասյանի քույրը սենյակումս մոմ վառեց և խունկ ծխեց: (Նար-Դոս)
- այդ խեժի վառելուց առաջացած բուրումնավետ ծուխը ◆ (Երդիքներից) ելնում է ծուխը անուշ խունկի պես: (Ավետիք Իսահակյան)
- (փխբ․) անուշ բուրմունք, անուշահոտություն ◆ Ահավասիկ իմ երգս առվեզերքի անուխին ու ռեհանին խունկովն օծուն: (Միսաք Մեծարենց)
- (փխբ․) այս նույն անունով անվանում են ընտիր պտուղները, հատկապես սպիտակ խաղողը ◆ Մի նայիր, տե՛ս, խունկ է:
- (փխբ․) խունկ ծխելը ◆ Կիրակմուտքի խունկին ատեն: (Միսաք Մեծարենց)
Ածական
- (փխբ․) այդ խեժի գույնն ունեցող, դեղնափայլ (պտուղների մասին)
- քնքուշ ու դժգույն, խնկագույն ◆ Իր խունկ ձեռքերով ամենն ալ գգվեց: (Միսաք Մեծարենց)
Հոմանիշներ
- (բսբ․) դեղին խունկ
- տե՛ս անուշահոտություն
- տե՛ս դեղնափայլ
- տե՛ս խնկագույն
Արտահայտություններ
- խունկ ծխել
- խունկը վառելով անուշ բուրմունք տարածել ◆ (Մայրը) խունկ էր ծխում, Մոմ վառում, Որ գիշերվան խավարում Փայլփլում էր մեն-մենակ: Հովհաննես Թումանյան
- (արհմրհ․) մեկին շողոքորթաբար գովաբանել` փառաբանել ◆ Մի փոքր պետք է նրա փառասիրությանը խունկ ծխել: (Րաֆֆի)
- ոչ հայի խունկ է, ոչ թուրքի ուզարլիկ - հաստատուն սկզբունք չունի
- խնկի ծառ - տե՛ս խնկենի ◆ Քո երգի մեջ գութանի վարը, Ծիրանի ծառը ու խնկի ծառ: Համո Սահյան