Jump to content

խունկ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

«խունկ» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով
Խունկ

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խունկ

վանկեր՝ խունկ 

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Փոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. պարսկերեն xunk (xung):

Գոյական

  1. ծառերի կեղևից ստացվող բուրավետ խեժ, որն արտազատում են խնկազգիների և բուրզերազգիների ընտանիքների ներկայացուցիչները, հիմնականում խնկածառը և սրբազան բոսվելիան, որոնք աճում են Արևելյան Աֆրիկայում և Արաբական թերակղզու հարավարևմտյան մասում (ծխում են կրոնական արարողությունների ժամանակ) ◆ Եվ ջերմ աղոթքով տիրամոր առջև ես մոմ կվառեմ, ես խունկ կծխեմ։ Հովհաննես Հովհաննիսյան ◆ Այս երեկո Մինասյանի քույրը սենյակումս մոմ վառեց և խունկ ծխեց։ (Նար-Դոս) այդ խեժի վառելուց առաջացած բուրումնավետ ծուխը ◆ (Երդիքներից) ելնում է ծուխը անուշ խունկի պես։ (Ավետիք Իսահակյան)
  2. (փխբ․) անուշ բուրմունք, անուշահոտություն ◆ Ահավասիկ իմ երգս առվեզերքի անուխին ու ռեհանին խունկովն օծուն։ (Միսաք Մեծարենց) ◆  Երդիքներից ելնում է ծուխը անուշ խունկի պես։ (Ակսել Բակունց) ◆  Ահավասիկ իմ երգս առվեզերքի անուխին ու ռեհանին խունկովն օծուն։ (Միսաք Մեծարենց)
  3. (փխբ․) այս նույն անունով անվանում են ընտիր պտուղները, հատկապես սպիտակ խաղողը {{օրն|Մի նայիր, տե՛ս, խունկ է։|
  4. (փխբ․) խունկ ծխելը ◆ Կիրակմուտքի խունկին ատեն։ (Միսաք Մեծարենց)

Ածական

  1. (փխբ․) այդ խեժի գույնն ունեցող, դեղնափայլ (պտուղների մասին)
  2. քնքուշ ու դժգույն, խնկագույն ◆ Իր խունկ ձեռքերով ամենն ալ գգվեց։ (Միսաք Մեծարենց)

Հոմանիշներ

[խմբագրել]
  1. (բսբ․) դեղին խունկ
  2. տե՛ս անուշահոտություն
  3. դեղնափայլ, դեղնափառ, դեղնավառ, դեղնապայծառ
  4. խնկագույն, խնկաթույր, խնկերանգ

Արտահայտություններ

[խմբագրել]
  1. խունկ ծխել
    1. խունկը վառելով անուշ բուրմունք տարածել ◆ (Մայրը) խունկ էր ծխում, Մոմ վառում, Որ գիշերվան խավարում Փայլփլում էր մեն-մենակ։ Հովհաննես Թումանյան
    2. (արհմրհ․) մեկին շողոքորթաբար գովաբանել` փառաբանել ◆ Մի փոքր պետք է նրա փառասիրությանը խունկ ծխել: (Րաֆֆի)
  2. ոչ հայի խունկ է, ոչ թուրքի ուզարլիկ - հաստատուն սկզբունք չունի
  3. խնկի ծառ - տե՛ս խնկենի ◆ Քո երգի մեջ գութանի վարը, Ծիրանի ծառը ու խնկի ծառ: Համո Սահյան

Աղբյուրներ

[խմբագրել]
  • Հարությունյան Լ․ Վ․, Թանգամյան Տ․Վ, Զավարյան Է․ Լ․ և ուրիշներ, Բուսաբանական տերմինների ռուս-հայերեն բացատրական բառարան, Երևան, ««Հայբուսակ»», 2002 — 272 էջ։
Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Խունկ: