Կաղապար:Օրվա բառ/Օգոստոսի 12, 2015 թ.
պսակ գո
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɔɾvɑ bɑr/ɔɡɔstɔsi 12, 2015 tʰ.]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ պ(ը)•սակ
Ստուգաբանություն
Փոխառություն իրանական աղբյուրից՝ *pusāk. հմմտ. ավեստերեն pusā-, պարթևերեն pwsg, սողդ. ‘psik:
Գոյական
- թարմ ծաղիկներից ու ոստերից հյուսած շրջանակաձև զարդ ◆ Աղջիկները ծաղիկներից պսակներ հյուսեցին ու դրեցին գլխներին:
- ոսկեձույլ կամ արծաթաձույլ գոհարազարդ ատամնաձև շրջանակ, որ թագավորները կրում էին իրենց գլխին, որպես իշխանության խորհրդանիշ, թագ
- դափնե կամ ձիթենու ճյուղերից ու տերևներից հյուսված շրջանակ, որ տալիս էին հաղթողներին ի նշան հարգանքի՝ փառքի
- ծաղկահյուս կամ մետաղյա ծաղկազարդ շրջանակ, որ իբրև հարգանքի նշան դնում են հանգուցյալի դագաղի վրա, ապա՝ գերեզմանին
- ամուսնացողների գլխին եկեղեցական արարողության ժամանակ դրվող թագ
- պսակադրության եկեղեցական ծեսը՝ արարողությունը
- առհասարակ՝ պսակադրություն, ամուսնություն
- լուսապսակ, արեգակի, լուսնի կամ պայծառ աստղերի շուրջը եղող վառ ծիածանային շրջանակ
- առանձին կամ իրար միացած թերթիկներից կազմված ծաղկամասը, ծաղկի պսակ, ծաղկապսակ
- ծառի պսականման մասը, ծառի ճյուղավորումների պսակաձև ամբողջությունը
- (փխբ․) պսակաձև առարկա՝ իր՝ զանազան բաների կուտակություն, պսակաձև բան ◆ Մեջ առ մեջ լայն շերտերով ձգվել Էին բարեկազմ ցողուններով և դեղնավուն պսակներով գեղեցկացած արևածաղկի ցանքերը : Է. Զեդգինիձե
- (փխբ․) պսակաձև ծածկույթ ◆ Լեռների գլխին բյուրեղյա պսակ, շուրջը ամպերի երամն է լողում: (Ավետիք Իսահակյան)
- (փխբ․) որևէ բանի բարձրագույն աստիճանը, կատարելություն ◆ Կկամենայի իմանալ ո՞վ Է եղել այն երևելի ծաղրածուն, որ մարդուն անվանել է «Ստեղծագործությունների պսակ»: (Նար-Դոս)
- (փխբ․) որևէ բան զարդարող՝ նրա զարդը՝ պարծանքը հանդիսացող բան ◆ Քո այժմյան վարմունքը ես կհամարեմ այն բազմաթիվ զոհաբերությունների պսակը, որոնցով դու շատ անգամ ապացուցել ես քո բարձր արժանավորությունները: (Րաֆֆի)
- (փխբ․) արժանիքի՝ գեղեցկության՝ բարեմասնությունների արտաքին նշան ◆ Զուրկ էր արտաքին փայլի այդ պսակներից: (Նար-Դոս)
- (փխբ․) զարդ, զարդարանք, պաճուճանք ◆ Ճակատիս աստղե պսակ ունիմ: (Ավետիք Իսահակյան)
- (շին․) փայտե կառուցվածքների յուրաքանչյուր գերանաշարքը
- (կզմխս․) պսակաձև կազմություն ունեցող զանազան բաների բաղադրյալ անվանումների բաղադրիչ ◆ Ճաճանչավոր պսակ (ճաճանչապսակ), առնու ծեփուկի պսակ, Վեներայի պսակ, արտևանային պսակ:
- (փխբ․) լույսի շրջանաձև փունջ՝ ցոլք ◆ Լուսինն սկգբում պսակի մեջ առավ ամբողջ ներուն: (Հակոբ Մանանդյան)