ազգային

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

վանկեր՝ ազ•գա•յին 

Ծագում[խմբագրել]

Ազգ արմատը փոխառված է պահլավերեն` azg ճյուղ բառից, որ ծագում է հնդևրոպական նախալեզվի azgho ճյուղ ձևից, որի ժառանգներն են հունարեն՝ ὄσχος, ὄσχη, ωσχη ճյուղ, ծիլ, ընձյուղ, պահլավերեն բառի շարունակությունն է պարսկերեն՝ ٱذغ āzaγ կամ azaγ, ٱذخ āzax բառը։

Ածական

  1. ազգին հատուկ
  2. տվյալ ազգին (նաև ժողովրդին) հատուկ ◆ Բժիշկը զբաղվում էր հրապարակախոսությամբ, գլխովին տարված էր ազգային գործերով։ (Անահիտ Սահինյան) ◆ Մեծ մասը ազգային տարազով էին հագնված։ (Ավետիք Իսահակյան)
  3. պետական ◆ Ազգային հիմն։
  4. համապետական՝ համազգային մասշտաբի
  5. ազգերի հասարակական-քաղաքական կյանքին ու նրանց փոխհարաբերություններին վերաբերող ◆ Ազգային հարց։ ◆ Ազգային քաղաքականություն։
  6. ներազգային
Հոմանիշներ[խմբագրել]
  1. համազգային, ժողովրդական, համաժողովրդական
  2. ներազգային
  3. պետական, համապետական
Արտահայտություններ[խմբագրել]
  1. ազգային եկամուտ (տնտգ․) - հասարակական ամբողջական եկամուտի այն մասը, որի մեջ մարմնացած է նոր ստեղծված արժեքը
  2. Ազգային ժողով - պատմագավորների օրենսդիր ժողով
  3. ազգային հարստություն - հասարակության տրամադրության տակ գտնվող բոլոր նյութական բարիքները
  4. ազգային տարածքային ինքնավարություն - որևէ կարգի ազգային-տարածքային միավորի (նահանգի, գավառի և այլն) իրավունքը՝ պետական իշխանությունն ինքնուրույն կերպով վարելու
  5. ազգային փոքրամասնություն - իր թվով տվյալ երկրի հիմնական բնակչության համեմատությամբ փոքրամասնություն կազմող ազգություն
  6. ազգային-ազատագրական շարժում՝ պայքար - ազգի ազատագրման համար մղվող պայքար
  7. ազգային գաղափարախոսություն - գաղափարների և տեսակետների համակարգ, որն արտահայտում է քաղաքականության և հասարարական գործունեության սուբյեկտների վերաբերմունքը տվյալ ազգին բնորոծ ընդհանրական հոգեկերտվածքի, մշակույթի, լեզվի, ավանդույթների ու սովորույթների, կենցաղի, ինքնության ու ինքնագիտակցության պահպանման և հարատև զարգացման նկատմամբ
  8. ազգային բաղադրատարր
  9. ազգային գերակայություն - այն ինչ ազգային շահերի տեսակետից համարվում է կարևոր և առաջնային
  10. ազգային ենթակառուցվածք
  11. ազգային ինքնություն - տես ազգային ազգային գերակայություն
  12. ազգային նույնականություն - անհատի կողմից որոշակի ազգի պատկանելու գիտակցումն ու մշտական նույնացումը նրա հետ՝ տվյալ ազգին բնորոշ հատկանիշների ամբողջության մեջ
  13. ազգային փոքրամասնություն

Գոյական

  1. ազգակից, յուրային, նույն ազգին պատկանող ◆ Զարմանալին այն է, որ չէին խնայում մինչև անգամ իրենց ազգայիններին: (Րաֆֆի)
  2. իր ազգի շահերը մյուսների շահերին հակադրող ու նրանցից գերադասող, ազգայնական
  3. (արևմտհ․) ազգի գործերով զբաղվող անձ ◆ Իբրև ողջամիտ ազգային մը բաժանորդ գրվեցաք։ Հակոբ Պարոնյան
Հոմանիշներ[խմբագրել]
  1. ազգայնական, նացիոնալիստ

Աղբյուրներ[խմբագրել]