ախոռ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑˈχɔr]
վանկեր՝ ա•խոռ
Ախոռ1
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Պարսկական փոխառություն է, պարսկերեն՝ ٱخور āxūr ախոռ, պահլավերեն՝ āxvar ախոռ, āxvar i stōrān գոմ, քրդերեն՝ اخور axūr ախոռ, մսուր, աֆղաներեն՝ āxōr, որոնք բոլորը ծագել են զանդկերեն * āxvarəna ձևից։ Զանդկերեն ձևն էլ ծագում է ā մասնիկից և xvar ուտել, խմել արմատից։ Փաստորեն, ախոռ բառացի նշանակում է ուտել-խմելու տեղ։
Իրանական փոխառություններ են նաև ասորերեն` axur, չաղաթայ՝ axor մսուր, արևելյան թուրքերեն՝ اوخور ǒxǒr ձիու ախոռ, օսմաներեն՝ اخور áxor, axər ախոռ, թալմուդերեն՝ אהוריר ախոռապետ։
Գոյական
- շենք կամ շենքի մաս, որտեղ պահվում են անասունները ◆ Ախոռի սուր, անախորժ հոտը, տոգորված ավելի ևս անախորժ ջերմությամբ, դիպավ նրա քթին։ (Մուրացան) ◆ Ախոռում ձմռան գիշերին վրնջում է ձին։ (Ակսել Բակունց)
- Ագուլիս՝ տավարի, էշի մսուր ◆ Կովը շուտ-շուտ դեպի դռանն էր նայում, հորթուկին լիզում, վիզը ախոռի փայտերին քսում, քորում։ (Ակսել Բակունց)
- (փխբ․) շատ կեղտոտ տուն՝ բակ և այլն
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- գոմ, անասնագոմ, ախոռատուն (հզվդ․), ախոռանոց, գոմանոց
- ձիանոց, ձիաստան, ձիարան
- ասպաստան, փակաղ (հնց․)
- մսուր(ք)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- ավգյան ախոռ
- չափազանդ կեղտոտ տեղ (շենք, տուն և այլն)
- (փխբ․) խառնակ գործ, երևույթ
- ախոռ սաքու - տե՛ս ախոռսագի
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | ախոռ(ը) | ախոռներ(ը) |
| Սեռ. | ախոռի | ախոռների |
| Տր. | ախոռի(ն) | ախոռների(ն) |
| Հայց. | ախոռ(ը) | ախոռներ(ը) |
| Բաց. | ախոռից | ախոռներից |
| Գործ. | ախոռով | ախոռներով |
| Ներգ. | ախոռում | ախոռներում |
| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]| ախոռ | |
| գոմ | |
| ձիանոց | |
| խոշոր եղջերավոր անասունների համար | |
| խոզանոց (նաև փոխաբերական) | |
Ախոռ1
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Գոյական
- Վան՝ փայտյա սեպ, որ գութանի էշի ոտքը միացնում է վարած հողը շրջող մասի հետ․ ճամասոխ ◆ Վռանն ու ախոռքները կը ճռռան։ Ատ
- փայտյա սեպ, որ միացնում է սայլի կամ գութանի երկու մասերը, վռան
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։