աղիք
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑˈʁikʰ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ աղիք
վանկեր՝ ա•ղիք
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Գոյական
- Ակն, Նոր Նախիջևան, Ոզմ՝ (կզմխս․) մարդու և կենդանիների մարսողական գործարանների մասը կազմող թաղանթային խողովակ, որ սկսվելով ստամոքսի ներքևից՝ գալարումներով հասնում է մինչև հետույքի մոտ ◆ Գալիս են առաջին գնորդները, որոնք միս չեն առնում, այլ փորոտիք, աղիքներ, ոտքեր և գլուխ։ (Ակսել Բակունց)
- (հնց․) նվագարանի աղիքե լար
- (բրբ․) նարգիլեի երկայն խողովակը
- (խոհր․) կենդանիների մարսողական համակարգի մաս, որոշ մասը (բարակ աղիներ և այլ) օգտագործվում է սննդում առանձին կերակրատեսակներ պատրաստելու, նաև՝ երշիկեղենի և այլ բնագավառներում
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- աղի, քաղիրթ (հին), (գվռ․)՝ մաճիկ, թրքաման (գռհկ․)
- տե՛ս փորոտիք
- աղելար, աղեթել
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- աղիք դառնալ – սաստիկ նիհարել
- աղիքները գալարվել
- աղիքների գալարում առաջանալ
- ստամոքսում սուր ցավ զգալ
- քաղցից տանջվել ◆ Որկորը քերվում էր, աղիքները գալարվում էին փորում։ (Նար-Դոս)
- գութը շարժվել, կարեկցել
- աղիքները թափել – սառը զենքով փորը ճեղքելով աղիքները դուրս հանել, սառը զենքով սպանել ◆ Սատանան ասում է աղիքները թափիր: Դերենիկ Դեմիրճյան
- աղիքները իրար գալ – սաստիկ քաղցած լինել
- աղիքներն իրար ուտել - սաստիկ քաղցած լինել
- աղիքները հաստացնել -
- չափազանց շատ՝ անհագաբար ուտել
- պորտաբույծ կյանք վարել
- աղիքը ծռվել - քեն, ոխ պահել, թշնամանալ
- Նոր Ջուղա՝ աղիքը կարճ - անհամբեր ◆ Երեկ փող է տվել, այսօր ետ է ուզում, ինչ աղիքը կարճ մարդ է։ (Ձեռագիր)
- Սեբաստիա՝ աղիքը վար գալ - փոշտանկ՝ աղեթափություն ստանալ
- աղիքները բերանը գալ -
- սաստիկ ծիծաղից թուլանալ
- Սեբաստիա՝ սրտխառնություն ունենալ
- աղիքները թափել - դաշունահարել, սպանել
- աղիքները իրար ուտել - սաստիկ քաղցած լինել ◆ Աղիքներս իրար կերան, հացը բերեք։ Սահակ Ամատունի
- (փխբ․) լեն աղիք - շատակեր
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | աղիք(ը) | աղիքներ(ը) |
| Սեռ. | աղիքի | աղիքների |
| Տր. | աղիքի(ն) | աղիքների(ն) |
| Հայց. | աղիք(ը) | աղիքներ(ը) |
| Բաց. | աղիքից | աղիքներից |
| Գործ. | աղիքով | աղիքներով |
| Ներգ. | աղիքում | աղիքներում |
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն գոյականներ
- Ակնի բարբառային բառեր
- Նոր Նախիջևանի բարբառային բառեր
- Ոզմի բարբառային բառեր
- Հայերեն բառեր կազմախոսական իմաստով
- Քաղվածք/Ակսել Բակունց
- Հայերեն բառեր հնացած իմաստով
- Հայերեն բարբառային բառեր
- Հայերեն բառեր խոհարարական իմաստով
- Հայերեն բառեր գռեհկաբանական իմաստով
- Քաղվածք/Նար-Դոս
- Քաղվածք/Դերենիկ Դեմիրճյան
- Նոր Ջուղայի բարբառային բառեր
- Քաղվածք/Ձեռագիր
- Սեբաստիայի բարբառային բառեր
- Քաղվածք/Սահակ Ամատունի
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան» գրքից