աղյուս
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑʁˈjus]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ աղիւս
վանկեր՝ աղ•յուս
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Ծագումն անհայտ է։ Գ. Ջահուկյանն անհավանական է համարում Աճառյանի կարծիքը բառի փոքրասիական ծագման մասին՝ ըստ Հեսիքիոսի ավանդած άλιφ «ժայռ» բառի, որի սկզբնաձևն է αιγιλιφ: Քիչ հավանական է նաև ենթադրել բնիկ հնդեվրոպական ծագում՝ * lēu- «քար» արմատից (* lēu-k-՞):
Բացատրություն
- (ճրտրպ․) (շին․) շինարարական ուղղանկյուն զուգահեռանիստ ձևով կաղապարված արհեստական քար
Գոյական
- կավից պատրաստված քառանկյունի կամ քառակուսի զանգված, որ ծառայում է որպես շինարարական քար ◆ Դա մի մռայլ և կիսագետնափոր շենք էր… անթուրծ հողե աղյուսներից և ցեխից շինած պարիսպներով։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- նույնպիսի սալիկներ, որոնց վրա հնում բևեռագիր արձանագրութըուններ են գրել ◆ Բայց միթե մեր աղյուսներում չկան հաղթանակի և սխրագործության աստվածահաճ օրինակներ։ (Նաիրի Զարյան)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- ագուռ (ժղ․), ալիզ
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- աղյուս թափել - կաղապարով աղյուս պատրաստել
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | աղյուս(ը) | աղյուսներ(ը) |
| Սեռ. | աղյուսի | աղյուսների |
| Տր. | աղյուսի(ն) | աղյուսների(ն) |
| Հայց. | աղյուս(ը) | աղյուսներ(ը) |
| Բաց. | աղյուսից | աղյուսներից |
| Գործ. | աղյուսով | աղյուսներով |
| Ներգ. | աղյուսում | աղյուսներում |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն բառեր ճարտարապետական իմաստով
- Հայերեն բառեր շինարարական իմաստով
- Հայերեն գոյականներ
- Քաղվածք/Դերենիկ Դեմիրճյան
- Քաղվածք/Նաիրի Զարյան
- Հայերեն բառեր ժողովրդական իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան» գրքից