առու

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Արտասանություն

ՄՀԱ: [aru]

վանկեր՝ ա-ռու 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Առաջացել է բնիկ հնդեվրոպական srut-, sru- կամ srui- արմատից։ Համեմատել հին հնդկերեն srutá՝ «հոսող», sruti՝ «հոսանք, ուղի», հունարեն ρυτός՝ «հոսող», ρυσις՝ «հոսանք», այլև հայերեն առոգ, առոգ(ան)ել, ոռոգ(ան)ել։

Գոյական

  1. Մալաթիա՝ բարակ հոսող ջուր, փոքրիկ գետակ՝ վտակ
  2. արհեստական հունով անց կացրած բարակ ջուր
  3. այն հունը, որով հոսում է առուն
  4. (փխբ․) առվի նման հոսող հեղուկ, արյան՝ արտասուքի և այլնի հորդ հոսանք
  5. (փխբ․) առվի հունի՝ ակոսի նման բացված
  6. Եվդոկիա՝ գլխի մազերը երկու մասի բաժանող գիծը, բաժուկ
  7. Նոր Նախիջևան՝ անձրևաջրի՝ հեղեղի ճանապարհ, հեղեղատ
Հոմանիշներ[խմբագրել]
  1. առվակ, խրավանդ, արխ, կորի
Արտահայտություններ[խմբագրել]
  1. Քեսաբ՝ առվից վեր սերմ ցանել - անխելք, հիմար գործ բռնել
  2. առվի կարոս - տե՛ս առվակարոս
  3. առվի կոտեմ - ջրկոտեմ
  4. առվի համեմ - առվի ափերին բուսնող վայրի համեմ
  5. Եվդոկիա՝ առու բանալ - գլխի մազերը երկու մասի բաժանել
  6. առու թռնել, թռչել - ապօրինի կենակցել (առավելապես կնոջ մասին) ◆ Ձի դրկից առու կը թռնա։ (Ձեռագիր)
  7. առու թռչող - պոռնիկ կին
  8. առու քաշել - մարկոսով առու բացել ◆ Ով է քաղցր հնձում, ով է լավ առու քաշում, լար տալիս և մարգոց անում։ (Ակսել Բակունց)
  9. Վան՝ առուն թռած - կրոնափոխ եղած, թուրքացած
  10. առուն թռչել - էն կողմը կանգնել, ստացածն ուրանալ ◆ Ասեցի, փոխ տված ցորենս տուր, առուն թռավ, էն կողմը կաննեց։ Սահակ Ամատունի
  11. Մալաթիա՝ առվուն պորքալ
  12. Սեբաստիա՝ առուն ցատկել - կրոնափոխության դիմել

Աղբյուրներ[խմբագրել]