արտույտ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑɾˈtujt]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ արտոյտ
վանկեր՝ ար•տույտ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ բնաձայնական * t-r- պարունակող մի ձևից. հմմտ. * trozdos-/* trodos-, որտեղից՝ միջին իռլանդերեն truit, druit «սարյակ», ռուսերեն дрозд «կեռնեխ», այլև լատիներեն tordus, * tet(e)r-, որտեղից հայերեն տատրակ)՝ առանց բաղաձայնական տեղաշարժի, * trug- (որտեղից՝ հունարեն հուն. «տատրակ»)։ Հայերենի համար ենթադրելի են * t/dreut/d- (> արտոյտ) կամ * t/drut(d)- (> արտուտ) նախաձևերը։ Ժողովրդական ստուգաբանություն է արտույտ < * արտ + ոյտ = ուտ (իբրև «արտ ուտող»)։
Գոյական
- ճնճղուկազգիների կարգին, արտույտների ընտանիքին պատկանող երգեցիկ թռչուն ◆ Արտույտներին ոսկի արտում ասում եմ ես, մնա՛ք բարով։ (Վահան Տերյան)
- (խոհր․) միսն օգտագործվում է սննդում
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- (կենդբ․) աբեղաձագ, աբեղուկ, փուփուլավոր, արտույտ, (ժղ․) հոտաղխաբիկ, հոտաղխաբուկ, հովիվխաբան, հովիվխաբուկ, չոբանխաբուկ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | արտույտ(ը) | արտույտներ(ը) |
| Սեռ. | արտույտի | արտույտների |
| Տր. | արտույտի(ն) | արտույտների(ն) |
| Հայց. | արտույտ(ը) | արտույտներ(ը) |
| Բաց. | արտույտից | արտույտներից |
| Գործ. | արտույտով | արտույտներով |
| Ներգ. | արտույտում | արտույտներում |
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։
 |
Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Արտույտ: |
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն գոյականներ
- Քաղվածք/Վահան Տերյան
- Հայերեն բառեր խոհարարական իմաստով
- Հայերեն բառեր կենդանաբանական իմաստով
- Հայերեն բառեր ժողովրդական իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան» գրքից