գանգատ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [ɡɑŋˈɡɑt]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ գանգատ

վանկեր՝ գան•գատ 

Ստուգաբանություն

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ * ghan- «բերանը լայն բաց անել, հորանջել» արմատից կազմված կրկնավոր ձև (կամ, թերևս, * ghan-u-՞). հմմտ. հունարեն χανυω, χανυσσω՝ «բաց բերանով խոսել» (ըստ Հեսիոքոսի), հին իռլանդերեն gana «բաց անել, չռել, պահանջել, ձգտել, ցանկալ»։

Գոյական

1. տրտունջ, բողոք, դժգոհություն ◆ Սմբատը փախչում էր տնից՝ այս գանգատներից ազատվելու համար։ (Շիրվանզադե)
2. պաշտոնական բողոք որևէ անձի, հիմնարկի և այլն ապօրինի կամ անճիշտ գործողության՝ արարքի դեմ
3. (իրավ․) դատվողի բողոքը վճռաբեկ ատյանին, դատարանի վճռի դեմ
4. հայց, դատական մարմնին ներկայացվող դիմում որևէ գործով ◆ Դրանք, գլխավորապես վաշխառուներ են, որոնցից մեկն այս օրերս գանգատ է տվել նրա դեմ նահանգական դատարանին։ (Նար-Դոս)
5. (իրավ․) իրավական փաստաթուղթ ուղղված պետական, հասարակական մարմնին կամ այդ մարմինների պաշտոնատար անձանց որևէ մի կոնկրետ անձի (քաղաքացի, հասարակական կազմակերպություն, հիմնարկ և այլն) իրավունքների և օրինական շահերի խախտման մասին

Հոմանիշներ

1. բողոք, տրտունջք, դժգոհություն, դժգոհանք, գանգատանք, քրթմնջյուն, տրտնջյուն, քրթմնջոց, փնթփնթոց, մրթմրթոց
2. հայց (իրավ․)

Արտահայտություններ

1. գանգատ անել - գանգատվել ◆ Գանգատ ես արել,- հարցրեց Արզումանը։ (Ակսել Բակունց) ◆ Ի՞նչ անեմ հապա, Որ լաց չլինեմ,- գանգատ է անում Փիսոն տխրադեմ։ Հովհաննես Թումանյան
2. գանգատ գնալ - գանգատով դիմել մեկին ◆ Պարտքատերը գանգատ գնաց, Քյոխվեն կգա՝ կծեծի։ Հովհաննես Թումանյան
3. գանգատ տալ - գանգատվել, բողոքել ◆ Գանգատ տվեց ինձ վրա և պահանջում էր, որ ինձ էտապով ետ ուղարկեն։ (Անահիտ Սահինյան)
4. գանգատ ունենալ - դժգոհ, անբավական լինել ◆ Ամեն ինչ կարծես լավ էր և իշխանը գանգատ չուներ ոչ մի բանից։ (Նաիրի Զարյան)

Ի արտաքին հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	գանգատ(ը)	գանգատներ(ը)
Սեռ.	գանգատի	գանգատների
Տր.	գանգատի(ն)	գանգատների(ն)
Հայց.	գանգատ(ը)	գանգատներ(ը)
Բաց.	գանգատից	գանգատներից
Գործ.	գանգատով	գանգատներով
Ներգ.	գանգատում	գանգատներում

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ complaint, lament, plaint հունարեն՝ գերմաներեն՝ դանիերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ неудовольствие (ru) ‎(neudovolʹstvije), жалоба (ru) ‎(žaloba), сетование (ru) ‎(setovanije) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Արեն Կոբալյան, Իրավաբանական համառոտ բացատրական բառարան, Վանաձոր, 2005 — 80 էջ։