դեմ
Բաժիններ
Հայերեն
Դասական ուղղագրութեամբ՝
Վանկեր՝ դեմ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Փոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. միջին պարսկերեն dēm, պարսկերեն dīm, dīma, ավեստերեն daēman:
Կապ
- մեկի մի բանի՝ առջև՝ հանդեպ ◆ Մի օր էլ եկավ անհանգիստ տղան, կանգնեց իր բարի, իր սիրող մոր դեմ։ Հովհաննես Թումանյան , ◆ Փռվել է իմ դեմ ծովը հողմակոծ։ (Եղիշե Չարենց)
Ածական
- մեկի մի բանի հակառակ ◆ Որսին կռվում է իր հոր դեմ, եղբայրը՝ եղբոր դեմ։ (Րաֆֆի)
- ի վնաս մեկի՝ մի բանի
- համեմատությամբ ◆ Կյանքն ակնթարթ է հավեժության դեմ։ (Ավետիք Իսահակյան)
- մոտ, մոտերքը
- մեկի՝ մի բանի դեմ ուղղված, ընդդեմ
Գոյական
- բացասական քվե
- դիմացի առջևի տարածություն՝ տեղ
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- դիմաց, առջև, առաջ, հանդեպ, հանդիման, դեմ դիմաց, դեմ հանդեպ, հակառակ, ընդդեմ, հակընդդեմ, համեմատ, մոտ, մոտերքը
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- դեմ անել- դեպի մեկի՝ մի բանի՝ կողմը դարձնել՝ ուղղել
- առաջարկել, մատուցել հրամցնել
- կպցնել, հպել
- մեկի մի բանի ողղությամբբռնել, պահել մի բան
- որևէ արգելքի առջև կանգնեցնել
- դեմ առնել-կանգ առնել, չշարժվել, ակռկել
- համառել, իր ասածին մնալ՝ կանգնել
- հանդիպել
- կպչել, դիպչել
- դեմն առնել՝ բռնել-առաջն առնել, խափանել, խանգարել
- առջև պատել
- դեմը գալ-ընդառաջ գալ, դիմավորել,
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։