երանի
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [jɛɾɑˈni]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
Արտասանություն
[խմբագրել]վանկեր՝ ե•րա•նի
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Փոխառություն իրանական աղբյուրից՝ *ran (iia-):
Ձայնարկություն
- ցանկություն, իղձ, բաղձանք արտահայտող բացականչություն, մեկի երջանիկ բարեբախտ համարելու բացականչություն՝ երջան՜իկ է (կլինի) նշանակությամբ ◆ Ա՜խ, երանի զմրուխտ-թռչուն, զմրուխտ-երազ լինեի: (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Ա՜խ, երանի` ով մարդ կգա / Ու մարդ կերթա անարատ: Հովհաննես Թումանյան ◆ Բայց երա՜նի, ով յուր ազգի ազատության կզոհվի։ (Միքայել Նալբանդյան)
- (գոյ․) երանություն, երջանկություն, բախտավորություն, երնեկ (ասվում է այն մարդուն, երբ խոսողը ցանկանում է շեշտել նրա երջանիկ` բախտավոր վիճակը) ◆ Երանի նրան, որ տեր է ազատ յուր զգացմունղներին: Հովհաննես Հովհաննիսյան
- ցանկության, ըղձանքի բացականչություն՝ ու՜ր էր թե, երնե՜կ, իցի՜վ թե նշանակությամբ ◆ Ա՜խ երանի չծնվեի, չլսեի, չտեսնեի, չմեռնեի… (Ավետիք Իսահակյան)
- տրականով դրվող գոյականի կամ դերանվան հետ՝ երջանիկ եմ (ես, է, ենք, եք, են) ◆ Երանի նրանց, ով սիրով եռուն մնացին տոկուն, հպարտ ու անաճ: (Վահան Տերյան)
- (գոյ․) երանի ասելը, երանելը
Հոմանիշներ
[խմբագրել]երնե՜կ, իցիվ, իցի՜վ թե, ու՜ր էր թե (ցանկության բացականչություն)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- երանի տալ
- երանի ասելը, երանել ◆ Պատմութունն անելիս պապս միշտ կամ ձահել օրերին էր երանի տալիս, կամ էլ առանջին շեշտով խոսքը վերջացնուն: (Ակսել Բակունց) ◆ Բա մեռած հո չենք, ապրում ենք, էլի, Ամեն մեռնողի երանի տալով: Հովհաննես Թումանյան
- մեկին կամ մի բան ցանկալի, երանելի համարել
- երանի թե այպես լիներ
- երանի նրան, ով վիշտ չի տեսել
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։