զորք

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ զօրք

վանկեր՝ զորք 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Գոյական

  1. պետության զինված ուժերի ամբողջականությունը կամ նրա մի մասը
  2. զորատեսակ
  3. (փխբ․) զորություն
  4. (փխբ․) մարդկանց՝ կողմնակիցների՝ հետևորդների մեծ բազմություն
  5. Համարակալած ցանկի տարր
  6. պատկանելության կամ խնդիրների ընդանհանրության հատկանիշով զորամասերի և այլ մշտական կամ ժամանակավոր զինվորական կազմավորումների՝ կամազգեստ կրող անձնակազմի հավաքականի անվանումը
  7. (ռազմ․) զինծառայողների, զենքերի համակարգերի և սարքավորումների համակցություն

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. բանակ, զորաբանակ, զինուժ, զորաուժ, գվարդիա (ընտիր) (հնց․), զոր, ղակիշ
  2. տե՛ս զորատեսակ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. ափհանվող զորք
  2. դաշնակից զորք
  3. դաշնակից զորքի մասին տեղեկություններին ներկայացնող պահանջ - յուրային կամ դաշնակից զորքերի կարգավիճակի մասին տեղեկույթ, որին պետք է տիրապետի հրամանատարը
  4. զորքը բերել մարտական պատրաստության
  5. զորքի ապահովման տեսակներ
  6. զորքի առաջխաղացման արագություն - տե՛ս զորք, զորքի շարժման տեմպ
  7. զորքի առաջխաղացում
  8. զորքի առաջքաշում - ՌԳԹ-ում կամ ռազմավարական ուղղության վրա նոր խմբավորումներ ստեղծելու կամ եղած խմբավորումներն ուժեղացնելու նպատակով զորքի տեղափոխություն թիկունքից դեպի ռազմաճակատ՝ մարտական գործողույթունների շրջան
  9. զորքի ավիատեղափոխում երկրի սահմաններից դուրս
  10. զորքի ափհանում
  11. զորքի դուրսբերման պլան - որևէ տարածքից զորքի կազմակերպված ըստ պայմանագրի կամ տվյալ պետության նախաձեռնությամբ
  12. զորքի ընդունում, կենտրոնացում և հետագա առաջքաշում
  13. զորքի թիկունքային խմբավորում
  14. զորքի խմբաքանակ - միևնույն փոխադրամիջոցով տեղափոխվող և միևնույն փոխադրահամարն ունեցող զորքի թվաքանակը
  15. զորքի կենտրոնացման միջակա վայր
  16. զորքի կուտակում հակահարվածի համար
  17. զորքի հակահարվածային խմբավորում - խմբավորում, որն ստեղծվում է պաշտպանական օպերացիայի ընթացքում հակառակորդին հակահարված հասցնելու նպատակով, կարող է կազմված լինել երկրորդ շարակարգ կամ պահուց զորամիավորումներից (զորամասերից), ինչպես նաև առաջին շարակարգի ուժերի մի մասից
  18. զորքի համալրում - պետության ձեռնարկած միջոցառումների համալիր, որոնք ուղղված են ԶՈՒ-ի՝ անձնակազմի պահանջմունքը բավարարելուն, ավելի լայն իմաստով ներառում է նաև ԶՈՒ-ի ապահովումը սպառազինությամբ և ռազմական տեխնիկայով
  19. զորքի հետքաշում - տե՛ս հետքաշում
  20. զորքի մատակարարում
  21. զորքի մարտավարական կառավարում
  22. զորքի շարժման տեմպ
  23. զորքի պատրաստում ելքային շրջաններում
  24. զորքի վերախմբավորում - ՌԳԹ-ում, ռազմավարական (օպերացիոն) ուղղություններում, հարձակման (պաշտպանական) գոտում (հատվածում) եղած խմբավորումների և զորքի (ուժերի) օպերատիվ դասավորության փոփոխում
  25. զորքի վերատեղաբաշխում - խաղաղ ժամանակ՝ զորամասերի, զորամիավորումների, հիմնարկների տեղաբաշխման վայրի փոփոխում, պատերազմի ժամանակ սույն տերմինը չի կիրառվում գործող բանակի կազմում ներգրավված զորքի ու հիմնարկներ նկատմամբ
  26. զորքի տարակենտրոնացում - տե՛ս տարաբաշխում, զորքի տարաբաշխում
  27. զորքի տեղաշարժում
  28. զորքի տեղաշարժ
  29. զորք մոդուլային կազմավորում - մարտական և թիկուքային ստորաբաժանումների համալիրը ներառող միօրինակացված ինքնաբավ կազմակերպական միավոր
  30. զորքի ռազմավարական շարժունակություն - զորքի ընդունակությունը՝ կատարելու տեղաշարժեր մեծ հեռավորությունների վրա
  31. զորքի փոխադրման սկզբնավայր
  32. զորքի փոխարինում դիրքերում - մարտական գործողությունների ընթացքում մի ստորաբաժանման փոխարինում մեկ այլ ստորաբաժանմամբ՝ փոխարինող ստորաբաժանանը մարտական խնդիրների և առաջադրանքների փոխանցմամբ
  33. զորքի օպերատիվ խմբավորում - զորքի և միջոցների դասավորության ըստ օպերատիվ-ռազմավարական և օպերատիվ միավորումնեի ու կատարվելիք խնդիրների՝ տեղանքում համապատասխան տեղաբաշխմամբ և շարվածքով
  34. զորքի օպերատիվ-մարտավարական կառվարում
  35. զորք տրամադրած պետություն - ՆԱՏՕ-ի անդամ, գործընկեր կամ ոչ գործընկեր պետությու, որը թվակազմ է տրամադրում ՆԱՏՕ-ի գլխավորությամբ իրագործվող օպերացիային մասնակցլեու համար և ըստ ՆԱՏՕ-ի օպերատիվ երնթակայության համակարգիպատրաստ է ընդունելու տրամադրված ուժերի կառավարման լիազորությունների փոխանցման պայմանները
  36. ընտրյալ զորք
  37. հակառակորդի զորք - պատերազմում հակառակ կողմի պետության կամ պետությունների զորքը
  38. հարվածի տակից զորքի դուրսբերում - հակառակորդի գերակշռող ուժերի հարվածից մարտունակությունը պահպանելու համար ավագ պետի հրամանով իրենց զբաղեցրած շրջաններից (բնագծերից, դիրքերից) զորքերի հեռանալը
  39. ճակատային զորք
  40. «մանուշակագույնների» զորք - զորքեր, որոնք ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններում հանդես են գալիս որպես երրորդ կողմի զորքեր՝ ընդդե, և կապույտ (յուրային), և նարնջագույն (հակառակորդ) ուժերի
  41. յուրային զորք
  42. յուրային զորքի առջևի գիծ
  43. ոչ կանոնավոր զորք - զինված անհատներ, որոնք կանոնավոր բանակի, ոստիկանության կամ այլ ներքին անվտանգային ուժերի կատարելու ընդունակ զորք
  44. տարաշարժուն զորք - ցանկացած տեղանքի պայմաններում հեշտությամբ տարաշարժ կատարելու ընդունակ զորք
  45. հարվածի տակից զորքի դուրսբերում - հակառակորդի գերակշռող ուժերի հարվածից խուսափելու և յուրային զորքի մարտունակությունը պահպանելու համար ավագ պետի հրամանով իրենց զբաղեցրած շրջաններից (բնագծերից, դիրքերից) զորքերի հեռանալը
  46. ճակատային զորք
  47. «մանուշակագույնների» զորք - զորքեր, որոնք ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններում հանդես են գալիս որպես երրորդ կողմի զորքեր՝ ընդդեմ և՛ կապույտ (յուրային), և՛ նարնջագույն (հակառակորդ) ուժերի
  48. յուրային զորք
  49. յուրային զորքի առջևի գիծ
  50. ոչ կանոնավոր զորք - զինված անհատներ, որոնք կանոնավոր բանակի, ոստիկանության կամ այլ ներքին անվտանգային ուժերի անդամներ չեն
  51. տարաշարժուն զորք - ցանկացած տեղանքի պայմաններում հեշտությամբ տարաշարժ կատարելու ընդունակ զորք
  52. տրամադրված զորք - ՆԱՏՕ-ում զորքեր (ուժեր), որոնք խաղաղ ժամանակ հանձնված են ՆԱՏՕ-ի հրամանատարութկունը
  53. օդային ճանապարհով տեղափոխված ցամաքային զորք - տե՛ս զորք՝ օդով տեղափոխվող զորք
  54. օդով տեղափոխվող զորք
  55. ազգային զորքեր
  56. բռնազավթիչ զորքեր - բռնազավթված տարածքում տեղակայված զորքեր
  57. երկաթուղային զորքեր - զինվորական փոխադրումների նպատակով օգտագործվող երկաթուղու վերականգնման, կառուցման, շահագործման, արգելափակման և ծածկապաշտպանության համար նախանշանակված հատուկ զորքեր
  58. զորքերի բաժանում - տե՛ս զորքեր՝ զորքերի տարանջատում
  59. զորքերի թիկունքային ապահովման շրջան
  60. զորքերի ինժեներական պատրաստում - ստորաբաժանումների, զորամասերի, զորամիավորումների անձնակազմի ուսումնավարժեցումը մարտական գործողությունների պատրաստման ու վարման, տեղաշարժման և տեղում դիրքավորման ժամանակ ինժեներական ապահովման խնդիրների կատարումը
  61. զորքերի իրազեկում հարձակման մասին՝ դրա բնույթի և մասշտաբի գնահատմամբ
  62. զորքերի ծառայություն - զորքի ամենօրյա գործունեություն, որ ապահովում է զորականների կյանքի, կենցաղի և ուսման համար անհրաժեշտ պայմաններ, զորքերում և կայազորներում կանոնադրական կարգի և բարձր զինվորական կարգապհության պահպանում
  63. զորքերի ծավալում - ԶՈՒ-ի տեսակների և զորատեսակների խմբավորումների ստեղծում և մարտական գործողություններ վարելու համար դրանց օպերատիվ (մարտական) դասավորում՝ դիրքավորում
  64. զորքերի կազմակերպվածք - զորքերի կազմակերպական կառուցվածք
  65. զորքերի կազմակերպում
  66. զորքերի կառավարման ավտոմատացված համակարգ - ավտոմատացված համակարգ, որի կառավարման օբյեկտը զորքն է
  67. զորքերի կառավարման համար տվյալների հաղորդման համակարգ
  68. զորքերի կառավարում - հրամանատարների, շտաբների և կառավարման այլ մարմիննների գործունեությունը՝ նպատակաուղղված իրենց զորքերի (ուժերի) մշտական մարտական պատրաստության պահպանմանը, օպերացիաների (մարտական գործողությունների) նախապատրաստմանը և առաջադրված խնդիրների կատարման ժամանակ զորքերի (ուժերի) ուղղորդումը
  69. զորքերի մարտավարական խմբավորում
  70. զորքերի մարտավարական ծավալում - ներառում է՝ ԶՈՒ-ի բոլոր տեսակները և բոլոր զորատեսակների, զորամասերի, զորամասավորումների, ստորաբաժանումների կողմից ելքային շրջանների (կրակային (մեկնարկային) դիրքերի բնագծերի) զբաղեցնում է հարձակումից անմիջապես առաջ մարտակարգով դասավորում։ Կարող է կատարվել առաջքաշմամբ կենտրոնացման շրջաններից (ըսպասման շրջաններից), մշտական տեղաբաշխման վայրերից կամ երթից՝ հընթացս
  71. զորքերի մարտավարական (օպերատիվ մարտավարական) կառավարում
  72. զորքերի նյութական ապահովման ծառայություն
  73. զորքերի շարժունության խնդիրների վերջնամշակման գծով զորավարժություն
  74. զորքերի պահում
  75. զորքերի պաշտպանության գծով աշխատանքային խումբ - ռիսկի գնահատման և կառավարման աշխատանքային վերլուծական խումբ
  76. զորքերի, ռազմական տեխնիկայի տեղաշարժ
  77. զորքերի ռազմավարական ծավալում - ներառում է. ԶՈՒ-ի փոխադրման խաղաղ դրությունից պատերազմականի զորքերի (ուժերի) բերում մարտական պատրաստություն, զորահավաքային միջոցառումների իրականացում՝ անհրաժեշտ պլանային թվաքանակ ապահովելու համար, նոր զորամասերի, զորամիավորումների և այլնի ստեղծում, զորքերի ռազմավարական տեղափոխումներ, ստեղծվող խմբավորումների դիրքավորում՝ ընտրված ուղղությունների վրա
  78. զորքերի վերաենթարկում - զորքերի փոխադրում մի հրամանատարի ենթակայությունից մեկ այլ հրամանատարի ենթակայության տակ
  79. զորքերի վերահսկման համակարգ - նշանակված օպերատիվ շրջան տեղափոխվելու ժամանակ զորամասի տեղադիրքի, վիճակի և յուրաքանչյուր բաղադրիչի (ներառյալ՝ հրամանատարությունը, անձնակազմը և տրված տեխնիկական ու պաշարները) նախանշանակված տեղափոխման վերաբերյալ տեղեկույթի հավաքում ու մշակում
  80. զորքերի տարանջատում - հակամարտող կողմերի զորքերի հեռացում շփման գծից՝ ապառազմականացման գոտու ստեղծմամբ
  81. զորքերի (ուժերի) բազմազգ խմբավորում
  82. զորքերի բազմազգ խմբավորում
  83. զորքերի ուժերի ծավալման ծածկապաշտպանություն
  84. զորքերի ծավալման ծածկապաշտպանություն - սահմանամերձ զինվորական օկրուգի հրամանատարության կողմից միջոցառումների՝ նպատակաուղղված՝ օպերատիվ-ռազմավարական խմբավորումների կազմակերպված ու պատեհաժամ ծավալման և պատերազմի սկզբնական փուլի օպերացիաների պլանի համաձայն դրանց օգտագործման համար անհրաժեշտ պայմանների ստեղծումը
  85. զորքերի ուժերի կառավարման անընդհատություն
  86. զորքեր կառավարման անընդհատություն
  87. զորքերի ուժերի կառավարման կառույց
  88. զորքերի կառավարման կառույց
  89. զորքերի կառավարման կառուցվածք
  90. զորքերի ուժերի կառավարման կառուցվածք
  91. զորքերի ուժերի կառավարման համակարգ
  92. զորքերի կառավարման համակարգ
    1. կառույցներ, սարքավորանք, հաղորդակցման ու կապի միջոցներ, ընթացակարգեր և անձնակազմ, որոնք անհրաժեշտ են հրամանատարային՝ առաջադրանքի համաձայն նրան տրված և լրացված զորքերի գործողությունները պլանավորվելու, ղեկավարելու և կառավարելու համար
    2. զորքերի կառավարման համակարգի բաղադրիչ մասերի փոխադասավորությունն ու դրանց միջև եղած կապերը
  93. զորքերի ուժերի կառավարման տեղեկատվական համակարգ
  94. զորքերի կառավարման տեղեկատվական համակարգ
  95. զորքերի փոխադրումների ավարտի կանխատեսվող օր
  96. զորքերի փոխգործելիություն
  97. զորքերի օպերատիվ ծավալում - ներառում է. զորքերի առաջքաշում դեպի նախատեսվող մարտական գործողությունների ուղղություններ (շրջաններ) և դրանց օպերատիվ դասավորում ըստ ձեռնարկվող օպերացիայի մտահղացման
  98. զորքերի օպերատիվ կառավարում
  99. ինժեներական զորքեր - հատուկ զորքեր, որոնք նախանշանակված են ինժեներական ապահովման առավել բարդ, հատուկ պատրաստում և ինժեներական ապառազինության միջոցների օգտագործում պահանջող խնդիրների կատարում, ինչպես նաև ինժեներական ականների կիրառման համար
  100. լեռնային զորքեր - համազորային, հրետանային, ինժեներական և այլ զորամասեր ու զորամիավորումներ, որոնք նախանշանակված ու ուսումնավարժված են լեռնային տեղային պայմաններում գործելու համար
  101. կապի զորքեր - հատուկ զորքեր, որոնք նախանշանակված են խաղաղ և պատերազմական ժամանակ կապի միջոցների բացազատման և զորքերի (ուժերի) կառավարման ապահովման համար
  102. կիբեռզորքեր - տե՛ս զորքեր՝ կիբեռնետիկական զորքեր
  103. կիբեռնետիկական զորքեր - հատուկ զորքեր, որոնք նախանշանակված են յուրայինի կիբեռտարածությունը պաշտպանելու և հակառակորդի կիբեռտարածությունում հատուկ օպերացիաներ ձեռնարկելու համար
  104. հակաօդային պաշտպանության զորքեր - ԶՈՒ-ի տեսակ կամ զորատեսակ, որը նախանշանակված է օդից և տիեզերքից հասցված հարվածներից պետության վարչական, տնտեսական (արդյունաբերական) կենտրոնների ու շրջանների, ԶՈՒ-ի խմբավորումների, ռազմական և այլ կարևոր օբյեկտների պաշտպանության համար՝ ԶՈՒ-ի այլ տեսակների կամ այլ զորատեսակների հետ փոխգործությամբ ոչնչացնելով օդում և մերձակա տիեզերքում հակառակորդի օդային հարձակման միջոցները
  105. հատուկ զորքեր - զորամասեր և ստորաբաժանումներ, որոնք նախանշանակված են ԶՈՒ-ի մարտական գործունեությունն ապահովելու և իրենց բնորոշ մասնագիտական խնդիրներ լուծելու համար
  106. ճարտարագիտական զորքեր - տե՛ս զորքեր՝ ինժեներական զորքեր
  107. մարտական զորքեր
    1. զինվորական կազմավորումներ, որոնք նախանշանակված են մարտի դաշտում անմիջականորեն մարտական գործողություններ վարելու համար
    2. Բունդեսվերի ցամաքային ուժերի գլխավոր զորատեսակն ու հիմքը. ներառում են հետևակ և տանկային զորքեր
  108. մարտական կառավարման կենտրոն - ԶՈՒ-ի բոլոր տեսակների միավորումներում հրամանատարական կետերի և պահեստային հրամանատարական կետերի մարտական կառավարման խմբի հիմնական տարրը
  109. միացյալ զորքեր - ռազմաքաղաքական բլոկների, պետությունների դաշնությունների (խմբերի) միասնական ուժեր՝ որոշակի հարաբերակցությամբ կազմված մասնակից (անդամ) պետությունների ԶՈՒ-երից հատկացած զինվորական կազմավորումներից

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Արծրուն Խանջյան, Ռազմական տերմինների անգլերեն-հայերեն համառոտ բացատրական բառարան, Երևան, 2009 — 39 էջ։