ընդգրկել
Հայերեն
Բայ
- ՄՀԱ՝ [əndɡɾˈkɛl]
վանկեր՝ ընդ•գ(ը)ր•կել
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]- գրկել, գիրկն առնել
- շուրջանակի իր մեջ առնել, շրջափակել, պատել ◆ Գանգուր մազերը թափվել էին օրիորդի ականջների վրա, քնքուշիկ ընդգրկել գուտատ այտերը։ (Շիրվանզադե)
- իր մեջ ամփոփել, պարունակել, պարփակել (փխբ․)
- պատել, համակել, տիրել ◆ Մերթ ինձ թախիծն էր ընդգրկում: Շահեն Թաթիկյան (փխբ․)
- իր շրջանակների, սահմանումների, չափերի մեջ առնել, ներառել (փխբ․)
- տարածել գործողությունը մեկի, մի բանի վրա, ներգրավել (փխբ․)
- որևէ կազմակերպության, գործի մեջ ներքաշել, ներգրավել ◆ Ամեն մեկը ձեզանից կուսակցության շարքերը պետք է ընդգրկի երկու հոգի։ (Գարեգին Սևունց)
- իր ուսունասիրության, ստեղծագործության ծիրի մեջ առնել։ ◆ Մեծ է արդարև, մեծ է քո հոգին, որ ընդգրկել է ժայռերն ահագին (Բաշինջաղյանի մասին)։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Այդ նոր գեղարվեստը պիտի ընդգրկե ամենալայն հորիզոնները։ (Վահան Տերյան)
- տեսողության ծիրում, տեսադաշտում առնել։ ◆ Նա մի հայածքով ընդգրկեց նրա կերպարանքը։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Արամը ակնարկով… ընդգրկեց Արշակի սրտաշարժ դրությունը։ (Ավետիք Իսահակյան)
- չափել, որոշել (փխբ․) ◆ Մինչև այժմս էլ չեմ կարողանում ընդգրկել մորս սիրո խորությունը։ (Վահան Թոթովենց)
- ամփոփել, տեղավորել ◆ Նա կազմում էր յուրատեսակ ձևով… ընդամենը մի բառի մեջ ընդգրկելով իրենց դեմ հատուցված ոստիկանական գործի մի ամբողջ գլուխ։ (Գարեգին Սևունց)
- դրկել ◆ Ու երկար-երկար Աշխարհ մոռացած մնացին նոքա իրար ընդգրկած: Լևոն Միրիջանյան (հնց․)
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- հասկանալ, իմանալ, կռահել, ընկալել, յուրացնել, մարսել (փխբ․)
- խելամտել, մտառել, մակաբերել, ստորիմանալ, սայզել, գլղի ընկնել, գլուխը մտնել, գլխումը նստել, գլխի լինել, վերահասու լինել, միտքն առնել, խելքը մտնել, խելքումը նստել, գաղափար կազմել, վրա ընկնել, խելքը կտրել, խելքը վառել, ականջը մտնել, մատը կծել (հնց․)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն բայեր
- Քաղվածք/Շիրվանզադե
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Քաղվածք/Շահեն Թաթիկյան
- Քաղվածք/Գարեգին Սևունց
- Քաղվածք/Հովհաննես Թումանյան
- Քաղվածք/Վահան Տերյան
- Քաղվածք/Դերենիկ Դեմիրճյան
- Քաղվածք/Ավետիք Իսահակյան
- Քաղվածք/Վահան Թոթովենց
- Քաղվածք/Լևոն Միրիջանյան
- Հայերեն բառեր հնացած իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից