թուխ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [tʰuχ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ թուխ
վանկեր՝ թուխ
թուխ1
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *tu-kho-` *tēu-, *tu- «ուռչել» արմատից. հմմտ. (*tu-g>) հին իսլանդերեն poka, շվեդերեն thukna «մառախուղ», հին անգլերեն duxian «մթնեցնել», հին սաքսոներեն thiustri, հին վերին գերմաներեն d-uster «մութ», (*tu-k>) հին սլավոներեն tuko «ճարպ» (ըստ Պետերսոնի)։ Աճառյանը դնում է կասկածելիների շարքում։
Ածական
[խմբագրել]- սևին տվող մուգ գույնի, մուգ գորշագույն ◆ Արև բացվեց թուխ ամպերեն, Կաքավ թռավ կանաչ սարեն։ Հովհաննես Թումանյան
- սևին տվող, մուգ, ոչ սպիտակ ◆ Մի թուխ մանուկ դուրս է վաղել ձեռքն ու երես պաղ լվացել։ Հովհաննես Թումանյան
- (ժղ․) (ծծկբ․) գնչու
- սատանա
Ածական
[խմբագրել]- սևին մոտեցող մուգ գույնը
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- թխաթույր, թխորակ, թխագույն, թյուրաթուխ, մթագույն, լուրթ, սև, սևորակ, սևաթույր, կիսասև, սպիտակասև, թուխիկ
- թխահեր, թխամազ, սևահեր, սևամազ, թխագես, թխածամ, թխավարս, սևավարս
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- թուխ թուխ - տե՛ս թուխ-թուխ ◆ Նրա աչքերը խոշոր, թուխ թուխ և վառվռուն էին։ (Ղազարոս Աղայան)
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
թուխ2
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *tukh-` *teuk- «սաղմ, սերունդ» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն tuk, tokam «սերունդ, զավակներ», ավեստերեն taoxman- «սերմ, սերունդ, տոհմ», հայերեն (< իրանական) տոհմ։
Գոյական
[խմբագրել]- հաց թխելը ◆ Հացի թուխը տեղն է։
- թխվածքի որակը
= Հոմանիշներ
[խմբագրել]- տե՛ս հացթուխ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]թուխ3
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *tukh-` *(s)teu-k- «հրել, խփել» արմատից. հմմտ. հունարեն τυκος՝ «քարակոփ գործիք, կացին», τυκιζω՝ «կոփել, տաշել», հին վերին գերմաներեն dūhen «սեղմել, տաշել», լատվիերեն tukstèt «թխկացնել», ռուսերեն ткнуть «հրել, խփել»։
Գոյական
[խմբագրել]- տե՛ս թուխս
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- տե՛ս թուխս
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։