ժխտական

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ ժ(ը)խ•տա•կան 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Ածական

  1. ժխտում պարունակող՝ արտահայտող, մերժողական ◆ Վարոս ամին գլխի ժխտական շարժումով, առանց խսքի մերժում էր նրանց խորհուրդը։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Ժխտական շարժուձևով ու ես ահաբեկ, անսահման զզվանքով տուն կը դառնայի։ (Միսաք Մեծարենց)
  2. հերքում՝ բացասում արտահայտող՝ պարունակող
  3. անբարենպաստ, բացասական ◆ Նրանք խոսում են դրական և ժխտական էլեկտրականության վրա։ (Րաֆֆի)
  4. որևէ բան բացասելու՝ բացառելու վրա հիմնված ◆ ժխտական մեթոդ, ◆ ժխտական սահմանում
  5. որևէ բանի դեմ ուղղված, որևէ բանի անհրաժեշտությունը՝ կարևորությունը՝ արժեքը մերժող ◆ Ժխտական դատողության մեջ որևէ հատկանիշ է բացասվում դատողության առարկայի նկատմամբ։ (Դասագիրք) ◆ Հակառակորդները, ճիշտ է առաջվա պես անվերապահ ժխտական դիրք չէին բռնում։ (Հրաչյա Քոչար) ◆ Նրա ժխտողական վերաբեմունքը իմ աշխատանքի նկատմամբ ոչ մի առարկայական հիմք չուներ։
  6. դատապարտող, անբարեհաճ, բացասող ◆ ժխտական կարծիք

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. ժխտողական, մերժողական, ժխտիչ
  2. բացասական, անբարենպաստ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. ժխտական դերբայ(քրկն․)- ժամանակակից հայերենի դերբայներից մեկը, որ օժանդակ բայի ժխտականի հետ կազմում է ենթադրական եղանակի ժխտական ձևերը ◆ Ժխտական դերբայի հին ձևն էր՝ գիրչ, որ այժմ անգործածական է։
  2. ժխտական խոնարհում (լեզվբ․)- բայի խոնարհում, որով ժխտվում՝ բացասվում է գործողության կատարումը կամ վիճակի առկայությունը ◆ Ժխտական խոնարհում, որ արտահայտում է գործողության կատարման կամ եղելության ժխտում՝ բացասում, կոչվում է դրական խոնարհոից չ մասնիկի օգնությամբ։
  3. ժխտական ձև (լեզվբ․)- բայի ժխտական խոնարհման ձևերից յուրաքանչյուրը ◆ Հրամայական եղանակի ժխտական ձևերը կազմվում են մի մասնիկով, իսկ մյուսները չ-ով։

Աղբյուրներ[խմբագրել]