խմոր

Հայերեն

«խմոր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

• ՄՀԱ՝ [χmɔɾ]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խմոր վանկեր՝ խը•մոր 

1. ԽՄՈՐ, 1. Խմոր։ 2. Սեբաստիա՝ Աման շինելու կավ։ 3. Տե՛ս ԽՄՈՐԱԿՆԵՐ։

Ստուգաբանություն

Թերևս փոխառություն սեմական աղբյուրից՝ արամեերեն xmī (ասորերեն xma) «թթվել» (լիաձայն՝ -ու-ով ձևի երկրորդական վերականգնումով)։

Ածական

1. ալյուրը ջրի կամ կաթի հետ խառնելուց ու շաղախելուց ստացվող, թանձր մածուցիկ զանգված, որից հաց կամ այլ թխվածք են եփում ◆ Ես արդեն փուռը վառել եմ ու խմորը հունցել։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Հացի խմորը հասել էր։ (Ավետիք Իսահակյան)
2. այդ զանգվածին նմանվող որևէ նյութի շաղախ, մաստաք, մածիկ ◆ Ոչ ոքի չի ճանաչում, որ դիմում կատարի, ուտում է ուղտի համար պատրաստված թույլ խմորից։ (Վահան Թոթովենց)
3. տե՛ս թթխմոր ◆ Խմորի մի փոքրիկ մասը թթվեցնում է ամբողջ զանգվածը։ (Րաֆֆի)
4. խմորում առաջացնող որևէ նյութ Խմորն է գինու։ (Շուշանիկ Կուրղինյան)
5. որևէ վատ բան առաջացնող միջոց, պատճառ ◆ Նա ուրիշ տեսակ խմորից է ստեղծված։
6. մտքերը խմորող՝ հեղաշրջող առարկա՝ երևույթ ◆ Մի՞թե դու չես բոլոր չարության խմորը։ (Րաֆֆի)
7. խմորանման ◆ Բողոքականությունը որպես նոր աղանդ, որպես նոր խմոր ավելի թունդ է։ (Րաֆֆի)
8. ◆ Վիրակապին ինչ-որ խմոր դեղ քսելով կպցրեց վերքին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
9. ◆ Մի լիքը տաշտ խմոր արինք։ (Անահիտ Սահինյան)
10. ◆ Դա այնպիսի խմոր է, որ շատ ջուր կվերցնի։ (Նար-Դոս) ◆ Այս խմորը շատ ջուր կվերցնի։ Հովհաննես Թումանյան
11. ◆ Այս խմորը դեռ շատ ջուր կտանի։ (Գարեգին Սևունց) ◆ Իր քրոջ խմորից է, - անավ նրա մտքով։ (Գարեգին Սևունց)
12. ◆ Քույր ու եղբայր մի խմորից եք թխված։ (Գարեգին Սևունց)
13. ◆ Այլևս ուրիշ խմորի մարդ եղար։ {{Հեղին
14. (խոհր․) պատրաստում են հացազգի բույսերի հատիկների ալյուրից՝ օգտագործելով հիմնականում ջուր, կաթ, այլ հեղուկներ, օգտագործվում է հացի, հացաբուլկեղենի, խմորեղենի, նաև մակարոնեղենի և այլնի արտադրությունների համար

Հոմանիշներ

1. հայս, զանգված
2. մակարդ, խախաց
3. մածիկ

Արտահայտություններ

1. խմոր ջուրը դնել- նախօրոք մի գործի պատրաստվել, գործ սկսել

• Խմոր թրել, Սբ. Խմոր հունցել՝ շաղախել։
• Խմոր նորել, Սբ. Նոր տարվա նախօրեին Նոր տարվա համար հատուկ հաց թխել։
• Խմոր նոր,
• Խմոր նորուք, Սբ. Նոր տարվա առթիվ հատուկ հաց թխելու օրը կամ սովորությունը։
• ◆ Խմորը մենք շաղվեցինք, գաթան դուք կուտեք, ՆՆ Ով աշխատի, ով ուտի։
• Խմորի լինել, Աշտ. Խմոր անելու գործով զբաղված լինել՝ հաց թխելու համար։ ◆ Տերտերենք խմորի են, թաժա հաց պիտի թխեն, գրտնակը ես պիտի քաշեմ (ՊՊ)։
• Խմոր-խմոր մեռնել, Մատաղահաս վախճանվել։ Նրա երեխաները խմոր-խմոր մեռան (ԱՃ.):

|}

Թարգմանություններ

անգլերեն՝ dough, pastry dough, doughy, underbaked, sodden գերմաներեն՝ Teig դանիերեն՝ dej թուրքերեն՝ hamur իսպաներեն՝ masa իտալերեն՝ pasta կորեերեն՝ 반죽 հոլանդերեն՝ deeg հունարեն՝ ζύμη շվեդերեն՝ deg պորտուգալերեն՝ massa ռուսերեն՝ Тесто (ru) ‎(Testo), Закваска (ru) ‎(Zakvaska), Сырой (ru) ‎(Syroj), сырой хлеб (ru) ‎(syroj xleb), Мягкий (ru) ‎(Mjaxkij), Вязкий, густой (ru) ‎(Vjazkij, gustoj), одного теста (ru) ‎(odnovo testa), такого же теста (ru) ‎(takovo že testa), из другого теста (ru) ‎(iz drugovo testa), месить тесто (ru) ‎(mesitʹ testo) վրացերեն՝ ცომი ֆրանսերեն՝ pâte ադրբեջաներեն՝ xəmir

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։