խնդիր

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

«խնդիր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խնդիր

վանկեր՝ խ(ը)ն•դիր 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Հազիվ թե կապ ունենա հնդեվրոպական *ken- «ջանալ, ձգտել, շտապել» կամ *ken- «քերել, քերթել, տրորել» («փորփրել» > «որոնել») արմատներից մեկի հետ՝ *k>*kh անցումով։

Գոյական

Խնդրանք․պահանջ․ցանկություն․

  1. նույնն է՝ խնդիրք ◆ Ոչ մի խնդիր և ոչ մի աղերս չէր կարող փափկեցնել նրա սիրտը։ (Ակսել Բակունց) ◆ Հայերը մի քանի անգամ կրկնեցին իրենց խնդիրները։ (Րաֆֆի)
  2. (հնց․) խնդրագիր, դիմում ◆ Հարկավոր էր խնդիր ուղարկել ամենաբարձր տեղը։ (Ակսել Բակունց)
  3. այն, ինչ որ տրվում՝ առաջարկվում է կատարելու, այն ինչ որ պահանջում է կատարում՝ լուծում ◆ Հետպատերազմյան հնգամյակի խնդիրները շատ դժվար էին։ Նա իր առաջ դրված մարտական խնդիրն է լուծում։ (Գարեգին Սևունց)
  4. հետազոտության՝ քննության առարկա հանդիսացող հարց ◆ Նա պատից պոկեց, մի ծեփի կտոր և սկսեց հատակի վրա մաթեմատիկական խնդիրներ լուծել։ (Գարեգին Սևունց) ◆ Թվաբանական խնդիրների ժողովածու։
  5. որոշ տվյալների վրա հիմնվելով ու որոշակի պայմանների պահպանումով լուծելու համար դրված առաջադրանք՝ հարց ◆ (սովորաբար մաթեմատիկական բնույթի) ◆ Խնդիրը փողն է, մնացածը հեշտությամբ կլուծվի։
  6. դժվար վիճակ՝ դրություն, դժվարություն ◆ Խնդիրը պարսնի նվիրած բանաստեղծության մասին էր։ (Րաֆֆի) ◆ Օգտակար չլրցա ըլլալ ձեզի դատական խնդրյուն մեջ։ Տիգրան Կամսարական
  7. վեճ, վիճաբանություն ◆ Պոլսի մամուլի մեջ կը հուզվեր հայկաթոլիկներու խնդիրը։ (Վահան Թոթովենց)
  8. (հնց․) գործ ◆ Միշտ ի խնդիր ռիեզերքի անհատում խորհուրդների, հրաշքների իմացան` երանելին Ավգուստինոս ծովափում մտալլուկ դեգերում էր մի անգամ։ (Ավետիք Իսահակյան)
  9. (հնց․) լուծում, բացատրում ◆ Անիկա երկար լռութենե հետո ըսավ.- դուք գնացեք, ես խնդիրը կը հասկնամ։ (Վահան Թոթովենց)
  10. (ներգոյական հոլովով կապական բառ) մեջ, հարցում ◆ Բինան զադեն դատարանում իրեն արժանավայել պահելու խնդրում ուզում էր նմանվել Ազադիին։ (Գարեգին Սևունց)
  11. (քրկն.) նախադասության երկրորդական անդամ, որ ցույց է տալիս գործողության հետ կապված առարկա ◆ Կարողնում էր շատ հեռուն գնացող խնդիրները առաջ քաշել։ (Գարեգին Սևունց)
  12. ◆ Մտքի խորքում միաժամանակ բարձրանում է նոր խնդիր։ ՍԲ
  13. ◆ Ղուլամյանը ապահարգանքի խնդիր էր բարձրացել։ (Շիրվանզադե)
  14. ◆ Նրանք խնդիր էին բարձրացրել դպրոցների դահլիճները տրամադրել իրենց։ (Անահիտ Սահինյան)
  15. ◆ Կառավարությունը խնդիր է դրել` ամենակարճ ժամկետում վերացնել անգրագիտությունը։ Խաչիկ Դաշտենց
  16. ◆ Խնդիր է հիմալ, թե մեր քնահարը ուզված աստիճանի վրա է։ (Միսաք Մեծարենց)
  17. ◆ Խնդիր եղավ և հարցվեցավ, թե Անդրանիկ Ֆեներճյան հայկաբան էր, թե բանաստեղծ։ Տիգրան Կամսարական
  18. ◆ Այդ խնդիրը նրա գլխում ծագել էր դեռ նախորդ օրվանից։ (Նար-Դոս)
  19. ◆ Ազնվականների ժառանգություննների որոշելու խնդիր էր ծագել։ (Րաֆֆի)
  20. ◆ Սիրո խնդիր հանելով չարաչար պիտի ծաղրես զիս։ Տիգրան Կամսարական
  21. ◆ Երկու սագ և չորս կով մեծցուցած ըլլալով դաստիարակության խնդիր կը հուզեն։ Հակոբ Պարոնյան
  22. ◆ Ոսկի մը տվին քահանային ու խնդիր չմնաց։ (Գրիգոր Զոհրապ)
  23. ◆ Աղքատը դատարանին խնդիր տալիս դրոշմատուրք չի վճարում։ (Ակսել Բակունց) ◆ Ասացի, որ դատարանին խնդիր տա։ (Շիրվանզադե)
  24. ◆ Ամուսնույս բացած չեմ այս խնդիրը, որպեսզի նորանոր կռիվներու առիթ չտամ։ Հակոբ Պարոնյան
  25. ◆ Հացի խնդիրը կլանել է գյուղացուն։ (Նար-Դոս)
  26. ◆ Դու իմ վերջին խնդիրը հարգեցիր։ (Մուրացան)
  27. ◆ Ահա թե խնդիրը ինչումն է։ (Գարեգին Սևունց)
  28. ◆ Բայց ինք խնդրույն գալ կուզեր։ Տիգրան Կամսարական
  29. (բրվք․) համայնքում բարեվարքության կառուցման (ՀԲԿ) մոնիթորինգի աշխատանքների համար խնդիրները կոռուպցիայի կամ ոչ արդյունավետ կառավարման դեպքերն են, որոնք անհրաժեշտ է բացահայտել

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. առաջադրանք, առաջադրություն,
  2. հարց, պրոբլեմ
  3. տե՛ս հիմնահարց

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. խնդիր դնել - առաջարկել, հանձնարարել
    1. որոշել, ստանձնել, հանձ առնել
  2. խնդիր լինել - վիճելի, կասկածելի լինել
    1. հարց դրվել, առաջանալ՝ ձևավորվել
  3. խնդիր հանել - հարց առաջ քաշել
  4. խնդիր հարուցել - հարց բարձրացնել,
    1. տե՛ս խնդիր արծարծել
  5. խնդիր հուզել -
    1. տե՛ս խնդիր արծարծել
  6. խնդիր մատուցել - խնդրագիր՝ դիմում ներկայացնել
  7. խնդիր չմնալ - հարցը փակվել՝ վերջանալ
  8. խնդիր տալ - խնդրագիր՝ դիմում ներկայացնել
  9. խնդիր ունենեալ - մի բան խնդրելու հարցնելու մտադրություն ունենալ
  10. խնդիրը բանալ - որև է բան հայտնել՝ պատմել՝ ասել
  11. խնդիրը մեկին կլանել - մտատանջության՝ հոգսի մեջ գցել, ամբողջովին զբաղեցնել
  12. խնդիրը սպառել՝ սպառվել - հարցը լուծել՝ լուծվել, հարցը փակված համարել՝ համարվել
Եզակի թիվ Հոգնակի թիվ
Ուղղ. խնդիր(ը) խնդիրներ(ը)
Սեռ. խնդրի խնդիրների
Տր. խնդրի(ն) խնդիրների(ն)
Հայց. խնդիր(ը) խնդիրներ(ը)
Բաց. խնդրից խնդիրներից
Գործ. խնդրով խնդիրներով
Ներգ. խնդրում խնդիրներում

Հայերեն

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Բացատրություն

  1. (լեզվբ․) լրացուցիչ խնդրյալ խնդրյալ բառ
  2. տե՛ս լրացում

Հոմանիշներ[խմբագրել]

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիա», 1975 — 328 էջ։
  • Հարություն Ալեքսանյան, Ելեն Գոլդբերգ, Բարեվարքության եզրույթների բառարան, Երևան, «Էդիթ Պրինտ», 2016 — 128 էջ։