խոլ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [χɔl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ խօլ
վանկեր՝ խոլ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *khəu-l-` *skēu-(t)- «կտրել, անջատել, քերել, քրքրել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն skānti «խառնում է, քրքրում է», լիտվերեն kiâuras «ծակոտկեն», միջին վերին գերմաներեն schiel «բեկոր»։ Իմաստով մոտ է *(s)k(h)el- «ծռել» արմատից ծագող խեղ, խուլ բառերի հետ, բայց հնչյունական առումով ունի այլ ձայնավորում։
Ածական
- կատաղի, մոլեգին ◆ Վագրը մռնչաց խոլ զարհուրիկ։ (Ավետիք Իսահակյան)
- բուռն, ուժգին ◆ Խոլ բաղձանք մւ զիս առաջ կուզեր։ ԶՍ ◆ Խոլ մրրկվեց սիրտն ու հոգին։ (Ավետիք Իսահակյան)
- կոպիտ, կոշտ, խժալուր ◆ Նրանց խոլ բարբառից սարսափած են։ (Ավետիք Իսահակյան)
- խիստ վարար, հորդառատ ◆ Վարում խշշում է խոլ Որոտանը, Ափերով տալիս ավազ ու ջուր։ (Հրաչյա Աճառյան)
- խոշոր, տգեղ, այլանդակ ◆ Ու խոլ պատկերներ տգեղ, այլանդակ ձանրաշարժ եկան Սաքոյի դիմաց։ Հովհաննես Թումանյան
- վայրի, լեռնոտ, անանցանելի ◆ Սասնա աշխարհը խոլ ու դաժան։ (Ավետիք Իսահակյան)
- անմիտ, խենթ, գիժ ◆ Չքավորությունը միացած է խոլ խավարի հետ։ (Նար-Դոս) ◆ Ահա նոսրացավ խոլ աղջամուղջի անթափանց խավարը։ (Շուշանիկ Կուրղինյան)
- թանձր, համատարած ◆ Անոնց զվարթ ու խոլ կյանքը… հեգնություն մը թվեցավ։ (Գրիգոր Զոհրապ)
- զեխ, ցոփ ◆ Ընդվզումի ու խոլ եթիվարումների պահ։ (Մուրացան)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- խենթ։
- տգեղ։
Արտահայտություններ[խմբագրել]
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։