խողովակ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խողովակ

վանկեր՝ խո•ղո•վակ 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *k(u)holou-` *kuel- «պտտել» արմատից կամ *(s)kel- «ծռել» արմատից. հմմտ. առաջին դեպքում՝ հին իսլանդերեն hvel, պրուսերեն kelan «անիվ», երկրորդ դեպքում՝ հունարեն κυλινδρος՝ «գլան»։ Հնչյունապես հեռու է *kau-l- «դատարկ, դատարկ ցողուն, դատարկ ոսկոր» հիմքը։

Գոյական

  1. երկար սնամեջ, սովորաբարգլանաձև առարկա, որ ծառայում է իբրև հեղուկատար, գազատար և այլ հարմարանք, փող, փողրակ, ագուգա ◆ Կավե խողովակներով կաթը աղբյուրի պես հոսում էր։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Ամբարտակից ջուրը բաց խողովակով թափվում էր հսկա անիվի վրա։ (Ակսել Բակունց)
  2. թիթեղյա նույնպիսի հարմարանք վառարանի, ծխնելույզի և այլնի համար
  3. տե՛ս ծխնելույզ ◆ Նայց քանի գնում լավ օրվա հույսը ճալվում էր խողովակից ելնող ծուխի պես։ (Ակսել Բակունց)
  4. երկարավուն, սովորաբար գլանաձև զանազան սնամեջ առարկաների՝ հարմարանքների անվանում ◆ ապակե խողովակ, ռենտգենյան խողովակ, հեռուստացույցի խողովակ: ◆ Շնչառական ու մարսողական խողովակ։
  5. մարմնի սնամեջ անոթ՝ փող (կենս․) ◆ Շնչառական՝ մարսողական խողովակ: ◆ Ես նրան պատասխանեցի ատրճանակի մութ խողովակում։ (Վահան Թոթովենց)
  6. (բսբ․) բույսի ցողունի սնամեջ տարածությունը ◆ Լուրը հասել է գաղտնի խողովակներով։
  7. ցողուն, ծղոտ (առավելապես հացազգի բույսերի)
  8. գլանաձև փաթաթված որևէ բան, թղթի՝ թերթի և այլնի խողովակաձև փաթեթ (փխբ․)
  9. ուղի, անցում (փխբ․), (արևմտհ․)

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. փող, փողրակ, ագուգա, ջրմուղ, (հնց․)՝ խուղակ, սողեն, (գվռ․)՝ պիլչան, պրջում, պուռթ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

Աղբյուրներ[խմբագրել]