Հայերեն

ՄՀԱ՝ [χumb]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խումբ

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *khu-mp-` *keu-p- «կույտ» հիմքից (*keu- «ծռել, թեքել»). հմմտ. միջին իռլանդերեն cuan (< *koup-nā-) «բազմություն, կույտ», լիտվերեն kaũras «կույտ»։ Ձևով ավելի մոտ են նույն արմատից կազմված *kumb(h)-ից ծագող ձևերը, բայց դրանք ունեն «աման» իմաստը։ Կասկածելի է նաև *kem- «սեղմել» արմատից ծագելու վարկածը (հմմտ. հունարեն κωμος՝ «բազմություն»)։

Գոյական

միասին, իրար մոտ գտնվող, մի տեղ հավաքված մի քանի մարդ, առարկա կամ կենդանի ◆ Նրան ուղեկցում էր աշակերտների մի մեծ խումբ։◆ Նրանց ուղեկցում էր կանանց և տղամարդկանց մի խումբ։ (Նաիրի Զարյան) ◆ Սյունեցիների մանր հարձակվող խմբերը… առաջանում էին դեպի միջնաբերդ։ Սերո Խանզադյան
ընդհանուր նպատակներով շահերով, գաղափարներով, զբաղմունքով և այլն միմյանց հետ կապված մարդկանց ամբողջություն, բազմություն ◆ Ավագների խումբ ◆ ԿուՍակցական խումբ ◆ Պրոպագանդիստների խումբ ◆ Լեզվաբանների մի խումբ մեկնել է Մոսկվա խորհրդակցության ◆ Ախծագործների մի խումբ մնացել է հանքախորշում փակված։
մի քանի մարդկանց միավորում, միասին պարապելու, որևէ բանով զբաղվելու համար, խմբակ ◆ Ինստիտուտում կազմակերպվել են օտար լեզուների խմբեր: ◆ Գերմաներենի խումբը այսօր դաս չունի։
որևէ ընդհանուր հատկանիշով բնորոշվող, որևէ առանձնահատկությամբ միավորվող նյութերի, առարկաներ, երևույթների ամբողջություն ◆ Օրգանական նյութերի խումբ:
առարկաների, երևույթների, մարդկանց և այլն որոշ տեսակետից դասակարգման յուրաքանչյուր ստորաբաժանումը, կարգ, դաս, տեսակ ◆ Ըստ կազմության բառերը բաժանվում են երկու խմբի, պարզ և բաղադրյալ։
կանոնավոր զորքի մեջ չմտնող զորական միավորում, ջոկատ ◆ Կամավորական, պարիզանական խմբեր: ◆ Վարժապետ Մինասը խումբ կազմեց, գնաց Վան (Ակսել Բակունց)
մանկապարտեզի երեխաներ տարիքային խմբավորում
բուհական մեկ կուրսի յուրաքանչյուր ստորաբաժնում, գործնական պարապունքների համար ◆ Հայկական բաժնի առաջին կուրսը չորս խմբի է բաժանվել։ (ուս.)
դասարան (տարրական և միջնակարգ դպրոցի) (հնց․) ◆ Տարրական դպրոցը ունի չորս խումբ
շահերի, գաղափարների, մասնագիտությունների, գործունեության, նպատակների ընդհանրությամբ միավորված մարդկանց խումբ
տե՛ս զինախումբ
(կնչ․) կանաչապատման տիպ, զբոսայգու բաց տարածություների ծավալային և երանգային ձևավորման հիմնական տարր, որը ձևավորում է զբոսայգու առաջին, միջին և

ետին պլանները՝ այցելուների ուշադրությունը կենտորնացնելով նրա հիմնական տարրերի վրա

Հոմանիշներ[խմբագրել]

բազմություն (մի տեղ հավաքված մարդիկ)
խմբակ (մի քանի մարդկանց միավորում, որևէ բանով զբաղվելու համար)
տե՛ս խմբավորում
տե՛ս դասարան
տե՛ս կաճառ
տե՛ս ջոլիր
տե՛ս ատյան

Արտահայտություններ[խմբագրել]

խումբ-խումբ - գունդ-գունդ, պառակ-պառակ (խմբերով) (հնց․)
խումբ առ խումբ
աշխատանքային խումբ
արգելապատնեշող խումբ
բանակայիննների խումբ
բրիգադային մարտական խումբ
գումարտակային մարտավարական խումբ
դեսանտային գումարտական խումբ
դիվերսիոն-հետախուզականխումբ
զննիչ խումբ
զորքերի խումբ
թիկունքային ապահովման շարժունակ խումբ
խաղաղապահության ասպարեզում համագործակցության գծով հատուկ խումբ
խառն ինքնաթիռիաուղղաթիռային հարվածային խումբ
խափանիչ խումբ
ծովադեսանտային օպերատիվ խումբ
կալիչ խումբ
կաշկանդող խումբ
կաշկանդող խումբ
կենտրոնական վերլութական խումբ
Կոսովոյում անվտանգության աջակցության խումբ
հարվածային ավիակրային խումբ

Բաղադրյալ բառեր
աշխարհախումբ համախումբ միախումբ ամենախումբ աղբախումբ տոնախումբ մեծախումբ բազմախումբ երամախմբել արձանախումբ զորախումբ նավախումբ

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ group, team, squad գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ группа (ru) ‎(gruppa), компания (ru) ‎(kompanija) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝ guilde

Աղբյուրներ[խմբագրել]

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
Ժ․ Հ․ Վարդանյան, Հ․ Յա․ Սայադյան, Անտառագիտական և կանաչապատման տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Երևան, «ՀՀ ԳԱԱ բուսաբանական ինստիտուտի հրատարակչություն», 2008 — 338 էջ։
Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։