ծանոթ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [t͡sɑˈnɔtʰ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ ծա•նոթ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Ածական
- նախապես ճանաչված, ծանոթության մեջ գտնվող ◆ Ծանոթ շները չեն հաչում վրադ, ծանոթ մարդիկ են հաչում քո վրա։ (Ազատ Վշտունի) ◆ Նա շուտով հավաքում է իր թևքի տակ հին ծանոթներին (Ր)։ ◆ Մենք հին ծանոթներ ենք (◆ Օգտագործման օրինակ չկա(см. խորհուրդներ). ՆԶ)։ ◆ Վարչության շենքում…նա ոչ մի տեղ չհանդիպեց ծանոթ մարդու (ՎԽ)։
- հայտնի, նախկինում արդեն հանդիպած՝ պատահած ◆ Մանուկները գնում են ծանոթ արահետով։ (Ակսել Բակունց) ◆ Ոգիները անդարձ կորզեցին, տարին մեր գրկեն հին հին ձայները ծանոթ (ՄՄ)։ ◆ Մանուկները գնում են ծանոթ արահետով.մյուս կածանները նրանց անծանոթ են և երկյուղալի (ԱԲ)։
- փորձված, որևէ բանի իմացություն ունեցող, տեղյակ, իրազեկ ◆ Նա քաջ ծանոթ էր տեղանքին։ ◆ Բացի իր ծանոթ վաճառականությունից ոչ մի ուրիշ գործ չի հետաքրքրում նրան (Ր)։
- որևէ բանի հմտություն ունեցող, վարժ, սովոր ◆ Վաճառականության մեջ ձախողվելով՝ նա նորից ձեռք մեկնեց իր ծանոթ արհեստին։ ◆ Բոլորն էլ ծանոթ են նրա տաքարյուն բնավորությանը (ՆԶ)։ ◆ Նա ծանոթ է համաշխարհային գրականության լավագույն երկերին։ ◆ Վերջին հարյուրամյա հայ իրականությանը շատ լավ ծանոթ մի մարդ է նա։
- բոլորին կամ շատերին հայտնի, հանրահայտ, հանրածանոթ ◆ Զեկուցում էր ծանոթ մտավորականներից
մեկը։ ◆ Երգում էր իր հուժկու ձայնով ազգային և սիրո հին ծանոթ երգերը (ԱԻ)։ ◆ Երբեմն նա ծանոթ էր որպես մտածող, գիտնական (Ր) ։ ◆ Այնքան ծանոթ ու վաղածանոթ դեմք (ԱԻ)։
- (փխբ․) զգացած, ապրած, ճաշակած ◆ Երբեք մի վիշտ թող քեզ ծանոթ չլինի։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
Գոյական
◆ Կարդում եմ… ծանոթ մորմոքն իմ անհուն (ԵՉ)։ ◆ Երբեք մի վիշտ թող քեզ ծանոթ չլինի (ՀՀ)։ {{օրն| Երգում էր իր հուժկու ձայնով ազգային և սիրո հին ծանոթ
- այն մարդը, որի հետ մեկը ծանոթություն ունի, մեկի ճանաչած մարդը ◆ Այս անգամ նա փորձեց դիմել իր ծանոթների օգնությանը։
- տվյալ ընտանիքի հետ բարեկամական՝ ոչ ազգակցական կապեր ունեցող մարդ մի ուրիշ տեղում, ճանաչ ◆ Այստեղ ամեն ընտանիք իր սարեցի ծանոթն ունի։ ◆ Իմ վաղեմի ծանոթը կրակի մոտ պատմում էր ջրի և ջրաբաժանության քարոտ հողերի և հանդերի մասին (ԱԲ)։ ◆ Մի ուսումնական ծանոթ ունեիք.օտար մարդց էր, մե-մեն մեր տուն էր գալիս (փխբ․)(ՀԹ)։
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- (գվռ․) ճանաչավոր, ճանչավոր, գիտածուն
- տե՛ս տեղյակ
- ծանոթ, հանրածանոթ, բացահայտ, ակներև, բացորոշ, պարզ, հասկանալի, բացերև, հայտակ, հայտակի, հայտնատես, հայտատեսակ, հայտնական
- նշանավոր, ականավոր, հռչակավոր, անվանի
- ճանաչ (հզվդ․)
- գլխարկի ծանոթ
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- մեկի հետ գլխարկի ծանոթ լինել - մեկի հետ թեթև ծանոթ լինել, ծանոթությունը միայն բարև տալով արտահայտել
- մի բան կամ մեկին ծանոթ գալ - մի բան կամ մեկը նախապես տեսած, լսած, ճանաչած թվալ ◆ Ձայնդ ծանոթ է գալիս, որդի, բայց աչքերս չեն ջոկում, թե դու ով ես (Ր)։
- ծանոթ լինել
- տեղյակ լինել, ճանաչել ◆ Երկյուղ առած բանը ծանոթ չէր նրա սրտին (Ր)։
- առնչություն ունենալ, մաս ունենալ ◆ Մի բարբարոսին խիղճն ինչ է ծանոթ (Ր)։
- ծանոթ դեմք
- տեսած, ճանաչած մարդ
- հայտնի արվեստագետ, գրող ◆ Ծանոթ դեմքեր։
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։