ծուռ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [t͡sur]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ծուռ
վանկեր՝ ծուռ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Բնիկ հնդեվրոպական՝ *gārsos-՝ *g՛ers- «պտտել, ծռել» արմատից, որտեղից նաև ծուռ, ծառա. հմմտ. հունարեն γέρρον՝ «հյուսված վահան», միջին վերին գերմաներեն kerren «շուռ տալ, դարձնել»։
Ածական
- ոչ ուղղագիծ, բեկված, ծռված ◆ Ծուռ գիծ։
- շեղ, թեք ◆ Ծուռ պատը կարծես ուր-որ Է պիտի փլվի գլխիդ։
- բնական դիրքից՝ վիճակից խախտված, ոչ բնական դիրքով ◆ Ծուռ քիթ՝ աչք։
- ուղիղ ընթացքից շեղված, հորիզոնական կամ ուղղահայաց ուղղությունը խախտված ◆ Ծուռ ընթացք, ծուռ փողոց։
- շիլ, անուշ (հայացքի՝ նայվածքի մասին) ◆ Ծուռ հայացք։
- ոչ սովորական դիրքով, ընդունված՝ սովորական դիրքից դեպի մի կողմ թեքած ◆ Կարտուզը ծուռ դրած Էր ելնում (Ակսել Բակունց)
- ոչ ուղիղ, ոչ շիտակ, մոլար, թյուր ◆ Ծուռ հայացք ունես կյանքի երևույթների վրա։
- խարդախ, անազնիվ, նենգ ◆ Ծուռ միտք՝ դիտավորություններ։
Ածական
Գոյական
- խենթ, խև
- (փխբ․) աղավաղված, եղծված, կեղծված ◆ Ծուռ մեկնաբանություն։
Հոմանիշներ[խմբագրել]
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- ծուռ աչքով նայել - խեթ՝ խոժոռ նեյել մեկին՝ մի բանի
- անբարյացակամորեն վերաբերվել մեկին՝ մի անի
- կասկածամտություն ցուցաբերել մեկի՝ մի բանի նկատմամբ
- ցանկական հայացքով նայել մեկին, վատ մտքով նայել մեկին
- ծուռ գալ - խորթ՝ օտարոտի թվալ, իր ուզածին չհամապատասխանել, դուր չգալ
- ծուռ ընթացք բռնել - նույնն է՝ ծուռ ճանապարհի վրա կանգնել
- ծուռ ճանապարհ - անազնիվ՝ ոչ շիտակ միջոց՝ վերաբերմունք՝ վարքագիծ
- ծուռ հայելի - պատկերները բեկված՝ ծուռումուտ անդրադարձող հայելի
- երևույթները՝ իրականությունը՝ փաստերը և այլն աղավաղված
- ծուռ հայելու մեջ ցույց տալ՝ ներկայացնել՝ անդրադարձել - երևույթները ՝ փաստերը՝ իրականությունը և այլն աղավաղված կերպով ներկայացնել
- ծուռ ճանապարհի վրա ընկնել՝ կանգնել - մոլոր ուղի բռնել, սխալ վարքագիծ՝ ուղի ընտրել
- ծուռ մտքով նայել (մեկին) - նույնն է՝ ծուռ աչքով նայել
- ծուռ նստենք՝ ուղիղ խոսենք - թեև վիճում ենք՝ թեև անհամերաշխ ենք, բայց անկեղծորեն խոսենք
- ծուռ ցույց տալ - աղավաղված՝ բեկբեկված արտացոլել՝ անդրադարձնել
- ծուռ մուտ - տե՛ս ծուռումուտ
| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ[խմբագրել]
Թարգմանություն
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։