ուռճանալ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [urt͡ʃɑˈnɑl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ուռճանալ
վանկեր՝ ուռ•ճա•նալ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Հավանաբար կապված է ուռ «ուռչել» արմատի հետ՝ -ճ աճականով. հմմտ. նաև հուռթի։
Բայ
- փարթամորեն աճել ◆ Սերմերը լցվել էին արևով, աճել ու ուռճացել: (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Գերեզմանի շուրջը տնկված ուռենիները մեծացել ուռճացել են։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Քարաքոսն ու մամուռը գարնան խոնավությունից ուռճացել էին: (Ակսել Բակունց)
- ատոքանալ, տռուզ դառնալ
- զարգանալով հզորանալ՝ մեծանալ
- (փխբ․) զորանալ, զարգանալ, աճել ◆ Թող նա մեծանա, ուռճանա, գուցե նրա հովանվույն ներքո ապրին ու սնանին սիրո ուրիշ բողբոջներ։ (Մուրացան) ◆ Մետաքսյան հասավ և ուռճացավ իմ աչքերի առաջ բազմաբեղուն մի խաղացանկով։ (Վահրամ Փափազյան)
- (փխբ․) կեղեքելով՝ գռփելով հարստանալ, ունևոր դառնալ ◆ Իր գավառական թղթակցություններից մեկում նկարագրել էր մի շատ ուռճացած վաշխառուի արարքներ։ (Նար-Դոս) ◆ Նա մեր կալվածներով ուռճացել, ձգտում է իշխանության։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- (փխբ․) վարարել, հորդանալ, ափերից դուրս գալ ◆ Գետի ջրերը ուռճացել էին: (Մամուլ)
- (փխբ․) ուռչել, բարձրանալ ◆ Արգավանդ կավը ուռճանում է նոր սերմերով։ (Ակսել Բակունց)
- (փխբ․) ուժեղանալ, նոր թափ ստանալ ◆ Սկզբում ընդհարվում են տարբեր ճաշակները, ապա այդ հողի վրա ուռճանում է համոզումների պայքարը։ (Արսեն Տերտերյան)
- (փխբ․) մեծ չափերի հասնել ◆ Ռազմական բյուջեներն ուռճացած են չտեսնված չափերով։ (Մամուլ)
- (փխբ․) լայնանալ, ընդարձակվել ◆ Եվ ամեն անգամ սիրտդ ուռճացել է մարդկային ծով զգացումներից։ (Մամուլ)
- (փխբ․) ուռչել, փքվել, հպարտանալ
- (փխբ․) հասունանալ, ուռչել
- (փխբ․) զարգանալ, առաջադիմել
- (փխբ․) շատանալ, բազմանալ
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- աճել
- ատոքանալ, հուռթիանալ, լցվել, տռզել (ժղ․)
- հզորանալ, մեծանալ (զարգանալով)
- (փխբ․) առատանալ, ճոխանալ, բարգավաճել, զարգանալ, ծաղկել, առաջադիմել
- տե՛ս հասունանալ
- տե՛ս հարստանալ
- տե՛ս շատանալ, բազմանալ
- տե՛ս հպարտանալ, փքվել, գոռոզանալ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլ չունեցող հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն բայեր
- Քաղվածք/Ավետիք Իսահակյան
- Քաղվածք/Դերենիկ Դեմիրճյան
- Քաղվածք/Ակսել Բակունց
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Քաղվածք/Մուրացան
- Քաղվածք/Վահրամ Փափազյան
- Քաղվածք/Նար-Դոս
- Քաղվածք/Մամուլ
- Քաղվածք/Արսեն Տերտերյան
- Հայերեն բառեր ժողովրդական իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից