Jump to content

պահել

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ պա•հել 

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Պահ արմատը փոխառություն է իրանական աղբյուրից՝ *pahr (*<pavra - pavra). հմմտ. պարթևերեն pahr «պահպանություն», միջին պարսկերեն pās «պահակ»։

Բայ

  1. որոշ վիճակում՝ դրության մեջ՝ դիրքում թողնել՝ պահպանել ◆ Նա իր բեղերը, ես էլ իմ դեղին մռութը երկար ենք պահում քարի կրծքից ծլլացող աղբյուրի քարե թասում։ Սերո Խանզադյան
  2. խնամել, սննդով՝ ապրուստով ապահովել ◆ Դո՞ւ ես պահում էս հացապակաս ժողովրդին։ (Ակսել Բակունց)
  3. սնել, մեծացնել, խնամել ◆ Աղքատ օրով ու լացով որբեր պահեմ մանածով։ Հովհաննես Թումանյան
  4. բուծել ◆ Որը ոչխարներ է պահում, որը՝ այծեր։
  5. որևէ տեղում մնալ հարկադրել, ստիպել մնալ՝ չհեռանալ ◆ Ռենտգենյան կաբինետում հրեշավոր ցուրտ էր, իսկ ինձ ժամուկես պահեցին:
  6. հսկողության՝ կալանքի վերցնել, վարչական միջոցներով մնացնել որևէ տեղում ◆ Նազանյանին միլիցիայի վարչության մեջ պահում էին խիստ գաղտնի։ (Նաիրի Զարյան)
  7. բերանը՝ ձեռքը՝ ատամների արանքը և այլն առնելով թույլ չտալ, որ ընկնի՝ դուրս գա ◆ Պատանին ձեոքով պինդ պահում էր պարանի մի ծայրը։
  8. բռնել, կառչել, բռնելով՝ կառչելով բաց չթողնել կամ շարժվել՝ հեռանալ չթողնել ◆ Սայլից իջնելով ու նայելով՝ նա տեսավ, որ մի փոքրիկ քար է ընկել անիվի առջևն ու պահում:
  9. ջանք՝ աշխատանք և այլն գործադրելով պահպանել՝ չզիջել ◆ Կիրովցիներն ամուր են պահում փոխանցիկ դրոշը։
  10. պահպանել, նույնությամբ՝ անփոփոխ՝ առանց կորուստի թողնել՝ պաշտպանել ◆ Դեզի մեջ խոտը տաքությունը պահում է ամբողջ ձմեռը։ ԿՊ
  11. իր մոտ թողնել ◆ Գրադարանի գրքերը երկար պահել չի կարելի։
  12. որոշ դիրք՝ վիճակ տալով թողնել, որոշ ժամանակ այդ վիճակում՝ դիրքում և այլն ◆ Պատուհանը մի քիչ բաց պահիր, թող օդը մաքրվի։
  13. հեռանալուն՝ դուրս գալուն արգելք լինել՝ խոչընդոտել ◆ Դիրեկտորի լավ վերաբերմունքն է ինձ պահում, թէ չէ վաղուց հեռացած կլինեի։
  14. ուշադրություն դարձնել, հետևել, հոգ տանել ◆ Քեզ էլ լավ պահիր, գիշերները բաց չլես, մրսես ոչ։ Հովհաննես Թումանյան
  15. պահպանել, չխախտել, չխաթարել ◆ Շարքերը համաչափ քայլով առաջ էին շարժվում՝ պահելով միևնույն միջշարային տարածությունը։
  16. զետեղելով որևէ տեղ՝ հանձնելով մեկին՝ մի բանի՝ թողնել ի պահ, պահ տալ ◆ Ճամպրուկը պահեց կայարանի պահասենյակում։ ◆ Դրամդ պահի՛ր խնայդրամարկղում։
  17. չգործածել, չգործադրել, չսպառել (չվաճառել, օգտագործման համար չտրամադրել և այլն) ◆ Լավ ապրանքները պահում են, իսկ վատերը վաճառքի հանում։
  18. աճեցնել, մշակել ◆ Նա հիանալի է պահում իր փոքրիկ տնամերձը։
  19. վարձով ծառայեցնել՝ ունենալ ◆ Այժմ էլ նրանք աղախին են պահում:
  20. ունենալ, վարձով ապրող կենվոր ունենալ ◆ Նա երկու տնվոր է պահում:
  21. տեղ՝ օթևան տալ ◆ Մին էլ տեսանք քյոխվեն մի զինվոր բերեց, թե գիշերը պետք է պահեք Հովհաննես Թումանյան
  22. ապաստան տալ, պատսպարել։ ◆ Նրանք… իրենց տներում բանդիտներ էլ են պահում: (Նաիրի Զարյան)
  23. պահպանել, սովորությունները՝ ավանդույթները՝ օրենքը և այլն անխախտ կերպով գործադրել՝ կիրառել՝ շարունակել ◆ Արիասիրտ եղի՛ր, Արմենիեր, և պահի՛ր քո հայրենի ծեսերը։ (Ակսել Բակունց)
  24. իր մեջ՝ խորքում՝ ընդերքում՝ հոգում թաքցնել՝ ծածկել ◆ Ես պահել եմ սրտիս խորքում մի լուռ գաղտնիք սիրային։ Հովհաննես Թումանյան
  25. բռնել, ձեռքն առնել ◆ Մի ձեռքով սանձն էր պահում, մյուսով գրկել էր նրա բարակ իրանը։ (Ակսել Բակունց)
  26. զսպել, առաջն առնել, որևէ բանի դրսևորման՝ ընթացքին՝ արտահայտվելուն արգելք լինել ◆ Բայց ես կարո՞ղ էի պահել համայնական զայրույթի առաջը Ծիծաղը՝ լացը պահել։ Հովհաննես Թումանյան
  27. ետ գցել, խնայել ◆ Սև օրվա համար էլ մի բան պահիր:
  28. արածեցնել, հովվել ◆ Երբ երեխա էր, հորթերն էր պահում: (Ակսել Բակունց)
  29. պաշտպանել, վնասվելուց՝ փչանալուց զերծել ◆ Կինը, աչքերը մուխից պահելու համար, ձեռքը դնում էր ճակատին։ (Ակսել Բակունց)
  30. վարել, իր տրամադրության՝ կամքի՝ ղեկավարության տակ ունենալ ◆ Կառավարության ղեկը իր ձեռքում պահել: Ամբողջ գյուղը իր թելադրանքով է պահում:
  31. միջոցներով ապահովել ◆ Մի փոքրիկ դպրոց ունեն, այն էլ չեն կարողանում կարգին պահել. փող չունեն։ ◆ Մանկապարտեզը բարեգործական ընկերությունն է պահում:
  32. տնօրինել, կառավարել, վարել ◆ Գրասենյակի գործերը չեն կարողանում բարվոք վիճակում պահել:
  33. որոշ կարգի ձեռնարկություն՝ հաստատություն ունենալ, խանութի՝ ձեռնարկության՝ հաստատության տեր լինել ◆ Խանութ՝ արհեստանոց՝ գինետուն պահել:
  34. ունենալ, որոշ նպատակի՝ գործունեության համար իր տրամադրության տակ թողնել՝ խնամել՝ որոշ ծառայության կոչել ◆ Նրանք պարտավորեցնում են որոշ թվով զորք պահել: Հ
  35. գրավելով իր տրամադրության տակ թողնել՝ պահպանել ◆ Պարտիզանները պահում են իրենց գրաված բարձունքը։
  36. անարատ՝ անբասիր՝ անվնաս պահպանել՝ ունենալ ◆ Սիրտըդ, որպես վառ ատրուշան, պահի՛ր վառ։ (Վահան Տերյան)
  37. կասեցնել, ետ կանգնեցնել ◆ Գյուլբահարին իսկի կարողանու՞մ են պահել, ետ տալ էդ ճանապարհից։ (Ակսել Բակունց)
  38. թաքցնել, ծածկել, դնել՝ զետեղել մի տեղ՝ մի բանի մեջ՝ տակ ևն ◆ Աղջիկն ամաչելով խնձորը պահեց գոգնոցի տակ։ (Ակսել Բակունց)
  39. մաս՝ բաժին թողնել, որոշ նպատակի կամ մեկի համար թողնել՝ պահպանել (չգործածել, չծախսել, չսպառել և այլն) ◆ Ես պահել եմ ձեր այսօրվա ճաշը։ (Նար-Դոս)
  40. պաշտպանել ◆ Ճակատի այդ հատվածը պահում էր Անդրանիկը։
  41. պաս բռնել՝ կատարել ◆ Նրանք պահում էին նաև երեք «մեծ պաս»։ (Մուրացան)
  42. վերապահել, մեկի համար թողնել ◆ Կատարելով նախնական, սև աշխատանքը՝ վերամշակումը պահեց վարպետին։
  43. իրեն որևէ ձևով՝ որևէ կողմից դրսևորել, այսպես կամ այնպես վարվել ◆ Մի՞թե կարող են եվրոպացիները իրենց այնքան հրեշավոր պահել: (Կ. Ռյուկման)
  44. հիշել, չմոռանալ, մտապահել ◆ Ունանը պահել էր ջաղացպանի խոսքը, թե՝ տղամարդը միայն կարող է դիմանալ այդ «զահրումարին»։ (Ակսել Բակունց)
  45. որևէ վիճակի մեջ գցել ◆ Զարմացած՝ հիացած՝ զուրկ՝ կարոտ պահել:

Հոմանիշներ

[խմբագրել]
  1. պահպանել, հսկել, պաշտպանել, աչքի լույսի պես պահպանել, աչքի պես պահել
  2. խնամել, հոգալ, տածել, հանձանձել, սնել, մեծացնել, հոգ տանել, խնամք տանել
  3. բուծել,
  4. արածեցնել, հովվել
  5. թաքցնել, ծածկել, գաղել, պարտակել, թաք կացնել
  6. տեղավորել, (գվռ․) հորել, խորել, պահպանել,
  7. պատանդել,
  8. զսպել, սանձել, սանձահարել, բռնել, (փխբ․)
  9. տե՛ս արգելել
  10. ունենալ
  11. պատսպարել,
  12. պահպանել
  13. բռնել
  14. վարել
  15. ապահովվել
  16. տե՛ս տնօրինել
  17. կասեցնել
  18. վերապահել
  19. տե՛ս հիշել
  20. տե՛ս դրսևորել
  21. պահում կատարել, հետ դնել, դուրս գալ

Արտահայտություններ

[խմբագրել]

Աղբյուրներ

[խմբագրել]
Ստացված է «https://hy.wiktionary.org/w/index.php?title=պահել&oldid=1761902» էջից