պաշտպանել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [pɑʃtpɑˈnɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ պաշտ•պա•նել
Բայ
- թշնամու հարձակումից, ոտնձգություններից, վնասակար գործողություներից և այլնից ապահովել, անվտանգությունը ապահովել
- վտանգը, վնասակար գործողություներից, չարիքը հեռացնելիս, վտանգից, չարիքից ազատել ◆ Անտարակույս պատառ-պատառ կանեին, եթե ձին չպաշտպաներ նրան: (Րաֆֆի)
- մեկի հայացքները, իրավունքները, շահերը պաշտպանության տակ առնել ◆ գործի շահերը պաշտպանել
- հարվածից վտանգից ապահովող դիրք ընդունել, միջոցառում իրականացնել, պաշտպանելու համար անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկել ◆ ա՛ո սուրը և պաշտպանվիր, -գոչեց դիմակավորը
- որևէ բանի վնասակար ազդեցությունից, ներգործությունից ապահովել, զերծ պահել ◆ աչքերը արևի ճառագայթներից պաշտպանվել, ◆ քիմիական թունավորությունից պաշտպանվել
- հովանավորել, պատսպարել, իր պաշտպանության, հովանավորության տակ առնել ◆ Պաշտպանում են գողերին ու գործալիքներին։ (Նաիրի Զարյան)
- հավանություն տալ, համաձայնությամբ, հավանությամբ պաշտպան կանգնել ◆ Երիտասարդները Ավան ամու հետ էին և պաշտպանում էին նրա խոսքը։ (Ակսել Բակունց)
- պատնեշել, պատվար լինել, որևէ բանի իրագործությունն արգելել ◆ Հյուսիսային սառցեղեն շնչից նրան (արծվի բույնը) պաշտպանում էր ժայռը իր քարեղեն կրծքից։ Հովհաննես Թումանյան
- կողմնակից լինել, կողմնակցել, քվեարկել, խոսել, ելույթ ունեմալ և այլն մեկի, մի բանի օգտին ◆ Ժողովի մասնակիցները պաշտպանեցին նորարարի առաջարկությունը (փխբ․)
- մեղադրյալի հանցանքը մեղնացնող կամ հերքող փաստերով, տվյալներով և այլնով ձգտել պատժի մեղմացմանը կամ մեղադրյալի արդարացմանը (իրավ․)
- զանազան խաղերի մեջ, պաշտպանոիթյան անրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկել, պաշտպանական քայլեր կատարել (իրավ․)
- հատուկ նիստում քննություն ներկայացված աշխատանքի, գյուտի և այլնի (դիսերտացիայի, դիպլոմային աշխատանքի և այլն) հավանության արժանանալ հայցած որակալումը, կոչումը, աստիճանն ըստանալ {{օրինակ|դիսերտացիա, դիպլոմ{ընդգծել պաշտպանել
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- դիմագրավելը, դիմամարդելը, ասպարել, սաղավարտել, կանգնել, պաշտպան կանգնել (թշնամու հարձակումից, ոտնձգություներից, և այլն ապահովել, անվտանգությունն ապահովել) (հնց․) (փխբ․)
- զերծ պահել (վնասակար ազդեցությունից, ներգործությունից ապահովել)
- հովանավորել, սատարել, պատսպարել, խնամարկել, թև արկել, թևի տակ առնել, թև-թիկունք լինել, հովանի լինել, նեցուկ լինել,
- թիկունքին կանգնել, մեջքին կանգնել (պաշտպանության, հովանավորության տակ առնել)
- կողմնացկել, կողմը բռնել, կողմը պահել, կողմը տաշել, կողմնակից լինել
- տե՛ս ջատագովել
- պատնեշել (պատվար լինել, որևէ բանի իրագործումը արգելել)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։