սեռ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [sɛr]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ սեռ

վանկեր՝ սեռ 

Ստուգաբանություն

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *k՛er-s-` *k՛er- «աճել, աճեցնել, սնել» արմատից. հմմտ. հայերեն սեր-ել, սերմ, սերունդ։

Գոյական

1. օրգանիզմի այն հատկանիշի ամբողջությունը, որոնք ուղղակի կամ անուղղակի կապ ունեն բազմացման հետ և որոնցով տարբերվում են արական ու իգական առանձնյակները (տղամարդ-կին, արու-էգ), մեկի՝ մի բանի պատկանելությունը արական կամ իգական դասին ◆ Հարցաթերթիկի մեջ նշվում Է սեռը:
2. այդ հատկանիշով միմյանցից տարբերվող դասերից յուրաքանչյուրը ◆ Արական՝ իգական սեռ: Երկու սեռ ունեցող (երկսեռ) առանձնյակներ՝ բույսեր։
3. (գիտ․) ընդհանուր և էական հատկանիշներով միավորվող առարկաների՝ երևույթների՝ հասկացությունների և այլն խումբ՝ կարգ ◆ Մարդկային սեռը դեռ չի հասել կատարելության։
4. (տրամ․) նույնն է՝ սեռային հասկացություն:
5. (լեզվբ․) լեզուների մեջ գոյություն ունեցող քերականական կարգ, որ ցույց է տալիս գոյականի պատկանելությունը երեք (արական, իգական, չեզոք) կամ երկու (արական, իգական) սեռային դասերից յուրաքանչյուրին ◆ Ռուսերենն ունի երեք սեռ, իսկ ֆրանսերենը՝ երկու։
6. (լեզվբ․) բայի քերականական կարգ, որ արտահայտում է գործողության հարաբերությունը ենթակայի ու խնդրի հետ ◆ Բայն ունի երեք սեռ՝ ներգոծական, կրավորական, չեզոք։
7. (հնց․) տեսակ
8. (փխբ․) արական և իգական սեռի մարդկանց երկու խմբերից յուրաքանչյուրը որպես հավաքական ամբողջություն ◆ Խոհեմությունը՝ հատուկ իր սեռին՝ իբրև մի սուր զենք՝ պահում է ձեռին։ (Ղազարոս Աղայան) ◆ Առաջինը խմեցին փափուկ սեռի կենացը։
9. (արվ․) արվեստի և գրական ստեղծագործության տեսակ, որ բնութագրվում է բովանդակության ու ոճի՝ կառուցվածքի և այլն այս կամ այն հատկանիշներով, ժանր
10. (փխբ․) մեկի՝ մի բանի հատուկ ձև՝ եղանակ, որևէ բան կատարելու՝ խոսելու ևն յուրահատուկ եղանակ՝ բնագավառ՝ հմտություն ◆ Պատկերավոր ոճով խոսակցությունը երևի ձեր սեռը չէ։ (Անահիտ Սահինյան)
11. (լեզվբ․) տե՛ս քերականական սեռ
12. տե՛ս բայական սեռ

Հոմանիշներ

1. (գիտ․) խումբ, կարգ
2. տեսակ, կարգ, խումբ, տիպ, ազգ (հնց․)
3. (արվ․) (գրկն․) ժանր
4. եղանակ, կերպ, կարգ, ձև, տեսակ

Արտահայտություններ

1. սեռի հասկացություն - տե՛ս սեռային հասկացություն

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ sex, gender, voice գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ пол (ru) ‎(pol), род (ru) ‎(rod), залог (ru) ‎(zalog), жанр (ru) ‎(žanr) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [sɛr]

Գոյական

1. լեռան գագաթնային գիծը, որի երկու կողմերից սկսվում է վայրէջքը, բնասեռ
2. (փխբ․) ողնաշարի երկայնական ցցուն գիծը

Հոմանիշներ

1. (ժղ․) բնասեռ, ջրաբաժանք

Արտահայտություններ

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ sex գերմաներեն՝ դանիերեն՝ genus թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ вершина (ru) ‎(veršina), позвоночник (ru) ‎(pozvonočnik) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝ gender

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիա», 1975 — 328 էջ։