վառել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [vɑˈrɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ վառել
վանկեր՝ վա•ռել
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Փոխառություն, բայց բուն աղբյուրը հավաստված չէ։
Բայ
- վառվող` այրեցական նյութը կրակով (կայծով ևն) այրեցնել, բռնկեցնել, բոցավառել ◆ Փայտը՝ խարույկը վառել:
- վառելանյութով լցված կամ թաթախված սարքի՝ հարմարանքի այրեցական նյութը բոցավառել ◆ Ճրագը՝ վառարանը՝ մոմը վառել:
- ջեռուցման սարքով՝ հարմարանքով տաքացնել՝ ջեռուցել ◆ Փետ են հավաքում, վառում են օդեն Հովհաննես Թումանյան
- իբրև վառելանյութ օգտագործել ◆ Ձմեռները աթար են վառում ու հոտը գցում սենյակը։
- հրկիզել, հրդեհել, կրակ տալ ◆ Ֆաշիստական ճիվաղները վառեցին ողջ գյուղը։
- ջերմությամբ չորացնել, խանձել ◆ (Սատանան) փռել Է կարմիր խորշակ ու երաշտ, վառել Է ոսկի հասկերը բոլոր Եղիշե Չարենց
- կիզել, այրել, սաստիկ շոգով նեղել ◆ Արևը վառում Է:
- լուսավորության սարքը՝ հարմարանքը միացնել սնող աղբյուրին ◆ էլեկտրական լամպերը վառել:
- լուսավորել, լույսով՝ լուսավորությամբ ապահովել ◆ Հիմա բոլոր փողոցներում լույսեր են վառում:
- թրծել ◆ Պատերը ծեփած Էին դեղնակարմիր կրաքարով, որ արևից կորցրել Էր կարմիրը և նման Էր վառած կավի։ (Ակսել Բակունց)
- կրակի՝ ջերմության ազդեցությամբ հարկ եղածից ավելի եփել՝ խանձել՝ այրել ◆ Ճաշը՝ խորովածը՝ վառել:
- խարույկի վրա այրել (որպես պատիժ)
- ուժեղ ջերմությամբ այրել կամ մրկել ◆ Հարթուկը շորը վառեց:
- (փխբ․) այրող ցավ պատճառել, խաթելով՝ խոցելով՝ ծակելով սուր ցավ առաջացնել՝ պատճառել ◆ Եղինջը ձեռքերս վառեց:
- (փխբ․) կծու կամ շատ տաք բանով այրել ◆ Տաքդեղը բերանը վառեց:
- (փխբ․) հարվածելով՝ ծեծելով սուր ցավ պատճառել ◆ Փորատակը վառեցին հյուսկեն մտրակով, քթերից արյուն բերեցին։ (Հակոբ Մանանդյան)
- (փխբ․) հոգեկան ցավ՝ տառապանք պատճառել ◆ Քեզ իմ կարոտի կսկիծն Է վառել: (Վահան Տերյան)
- (փխբ․) որևէ զգացմունքով համակել՝ տոգորել, որևէ բուռն զգացմունք առաջացնել ◆ Վառի՛ր դու մեր սրտերում հուրը ազնիվ կրքերի։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
- (փխբ․) տանջել, չարչարել, տանջանք պատճառել ◆ Քեզ միայն քո յարն Է վառել - քանի՞ յարեր վառել ես դու։ Եղիշե Չարենց ◆ Նիզակով, պարսատիկով ծտերին վառում Էինք: Համո Սահյան
- ծխելիքը (ծխախոտը, ծխամորճը, սիգարետը ևն) կպցնել
- քիմիական նյութով քայքայել՝ փչացնել՝ քրքրել (գործվածքը, կաշին ևն)
- մարմնի վրա այրվածք առաջացնել ◆ Կրակը վառել Է մաշկը։
- (փխբ․) խիստ զայրացնել, գրգռել ◆ Իր վարմունքով նա միշտ վառում Էր դիրեկտորին։
- (փխբ․) ջերմորեն դրոշմել ◆ Աստղ-աչերին համբույրներս վառեցի (Ավետիք Իսահակյան)
- (փխբ․) իբրև զարդ կախել՝ ամրացնել՝ գցել ◆ Մանյակ վառել կրծքին վառ Դերենիկ Դեմիրճյան
- (խոհր․) սալօջախը, ջեռուցիչը, թոնիրը, օջախը կրակայրիչով և այլն օգնությամբ վառել, խոհանոցային գործընթացներ իրագործելու և այլն
Հոմանիշներ
[խմբագրել]բոցավառել, բռնկեցնել,
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն բայեր
- Քաղվածք/Հովհաննես Թումանյան
- Քաղվածք/Եղիշե Չարենց
- Քաղվածք/Ակսել Բակունց
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Քաղվածք/Հակոբ Մանանդյան
- Քաղվածք/Վահան Տերյան
- Քաղվածք/Հովհաննես Հովհաննիսյան
- Քաղվածք/Համո Սահյան
- Քաղվածք/Ավետիք Իսահակյան
- Քաղվածք/Դերենիկ Դեմիրճյան
- Հայերեն բառեր խոհարարական իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան» գրքից