գցել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɡt͡sʰɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ վանկեր՝ գ(ը)•ցել
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բայ
- նետել, շպրտել ◆ Ամեն ծառի քար չեն գցի:
- նետելով հասցնել, որոշ տարածությամբ մի բան նետել ◆ Քարը գետի մի ափից մյուսն է գցում:
- վայր ձգել, ձեռքից մի բան բաց թողնել (բռնած իրը), թողնել որ ընկնի, բաց թողնել ◆ Բաժակը ձեռքից գցեց:
- մի տեղ ձգել՝ նետել՝ դնել ◆ Բանտի թակարդի մեջ գցել:
- հարուցել, պատճառել ◆ Թշնամություն՝ խռովություն՝ կռիվ գցել:
- տարածել, ծավալել ◆ Չորս կողմը խորովածի հոտ են գցել:
- արձակել, աճեցնել ◆ Բողբոջ՝ կոկոն գցել:
- բացել, փռել ◆ Սփռոց՝ անկողին գցել:
- վրան քաշել՝ ձգել՝ փռել ◆ Վերարկուն ուսերին գցեց:
- դնել, զետեղել, ձգել ◆ Գետի վրայով գերան Էին գցել անցնելու համար։ Պատուհանի ապակիները գցել:
- տնկել ◆ Այգի գցել:
- տապալել, գետին գլորել ◆ Երիտասարդը հակառակորդին գցեց:
- հետաձգել, ձգձգել ◆ Այսօրվա գործը վաղվան չեն գցի:
- խանգարել մի բան անելու, մի բանից ետ պահել ◆ Գործից՝ աշխատանքից գցել:
- հագցնել, անց կացնել մի բանի վրա, մի բանի շուրջը փաթաթել, մի բանի վրա օղակաձև կապել ◆ Թոկը վիզը գցեց։ Մանյակը պարանոցին գցեց:
- ագուցանել, դնել ◆ Բահին կոթ գցիր:
- դուրս եկած՝ խախտված՝ մասը իր տեղը բերել՝ հագցնել ◆ Դուրս ընկած ձեռքը գցեցին:
- մեկնել, հասցնելով բռնել՝ շոշափել՝ խփել ◆ Ձեռքը գցեց ծխախոտին ու դեն շպրտեց։ Ոտքը գցեց աթոռին ու մի կուղմ հրեց։
- ուղղել (հայացքի՝ աչքի մասին) ◆ Սպառնալից հայացքը գցեց հանդուգն գերու վրա։
- նման լինել, քաշել մեկին ◆ Երեխան մորն է գցել:
- կառուցելով՝ երկարությամբ ձգել, շինել, կառուցել ◆ Փոդոց՝ ճանապարհ՝ կամուրջ՝ թունել գցել:
- (նորբ․) (փխբ․) (խսկց․) վնասել, խաբել, նյութական վնաս պատճառել ծախսի տակ գցել ◆ Նրան այսօր լավ գցեցին: ◆ ՀՀ կառավարությունը գցել է արդյունաբերողներին ◆ Սրանցից ով փորձեց մյուսին «գցել», երկիրն է տուժելու
- պաշտոնանկ անել, պաշտոնից՝ դիրքից գցել ◆ Դիրեկտորին գցեցին:
- (ժղ․) խմել, կոնծել ◆ Նա գրպանից հանեց Քարահունջի օղու շիշը..., Նստիր, մի քիչ գցենք: Սերո Խանզադյան
- (ժղ․) արձակել, կրակել ◆ էլ չեմ դուրս գալ ես խոր գերեզմանից, էլ չեմ գցիլ իմ հին հրացանից Վահրամ Մավյան
- մեկի վրա բարդել ◆ Պետք չէ ամեն ինչ գցել վանականի վրա (Կ. Ռյուկման)
- կազմում Է բազմաթիվ հարադրական բայեր գոյականների հետ
- սկսել, մի բան անել նշանակությամբ (օրինակ՝ լացը գցել, ժնգժնգոցը գցել և այլն),
- առաջացնել նշանակությամբ (օրինակ՝ աղմուկ գցել, իրարանցում գցել և այլն)
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- նետել, ձգել, (արհմրհ․) շպրտել, արկանել (գվռ․) պալանդրկել, հոլտել, հոնտել, դեն գցել
- ձգել (արհմրհ․), (գվռ․) իցկել, թալել, լորտել, վայր ձգել, գահավեժ անել, ցած գցել, բաց թողնել
- դնել, նետել, ձգել (արհմրհ․)
- հարուցել, պատճառել
- բացել, փռել
- դնել, զետեղել, ձգել
- տնկել, հիմնադրել
- խանգարել, հետ գցել
- հագցնել, կապել, փաթաթել, անցկացնել
- ագուցել, ագուցանել, դնել
- մեկնել, հասցնել, ձգել
- ուղղել
- կառուցել, շինել, հիմնել
- բարդել
- պաշտոնակել
- նմանվել, քաշել (ժղ․)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն բայեր
- Հայերեն նորաբանություններ
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Հայերեն բառեր խոսակցական իմաստով
- Հայերեն բառեր ժողովրդական իմաստով
- Քաղվածք/Սերո Խանզադյան
- Քաղվածք/Վահրամ Մավյան
- Քաղվածք/Ռյուկման
- Հայերեն բառեր արհամարհական իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից