աղբ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑʁb]
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ աղբ
վանկեր՝ աղբ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ * slop- (* selp «ճարպ»՞), արմատից. հմմտ. խեթերեն šalpa, šalpi «կղկղանք» (հայ-խեթական զուգաբանություն)։
Գոյական
- տան՝ փողոցի կեղտ, թափուկ ◆ Կատաղի քամին վժժալով ներս էր պրծնում փողոցի մի բերանից… լիզում էր գետնից աղբն ու փոշին։ (Նար-Դոս)
- մարդու և անասունների կեղտը` կղկղանքը
- ընդհանրապես` ավելորդ` անօգտագործելի նյութ
- գոմաղբ ◆ Հայրը աղբով լի քթոցը շալակին, ոտները կվաջրի մեջ ճլմփացնելով, ներս ու դուրս էր անում, գոմը մաքրում։ (Ակսել Բակունց)
- (փխբ․) անպետք՝ վատ հատկությամբ նյութ
- հացահատիկների մեջ գտնվող այլևայլ նյութեր
- (փխբ․) թերություն, կեղտ ◆ Ես չեմ սիրում, որ իմ տան աղբն ու կեղտը դուրս են հանում։ Հովհաննես Թումանյան
- (խոհր․) խոհանոցում առաջացած թափոն, աղբ, որը հաճախակի հեռացվում է
- (բնապ․) կենցաղային պայմաններում առաջացած պինդ թափոնների ամբողջություն։ Տես նաև՝ կենցաղային աղբ, կենցաղային թափոններ։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- կեղտ, աղտ, դեգ, աղբախաղբ (հնց․), խուղբ (հզվդ․), չոփ (բրբ․)
- ապականություն, աղտեղություն, կղկղանք, կու, (հնց․)՝ ամաժանտ, ապավառ, ապարահեղք, գայռ
- գոմաղբ, թրիք, քակոր, կտտոր, գդիդ (կտիտ, գտիտ), սպտոր, գլտիկ (ոչխարի), գշկուր, աթար, թիթրեն (չոր), փին, շանբին (շան), կճիր (կատվի), ծիրտ, ծերտ (թռչունի), փթիր, կոլոզ, մեկոնիոն (նորածնի), փշկուլ (ձիու, ուղտի), կոռոփ (գոմեշի)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- աղբը ձյան տակ չի մնա - վատ արարքը վերջ ի վերջո հայտնի կդառնա ◆ Ժամանակը չէ՞ արդյոք, որ քոչս բեռնեմ և այստեղից հեռանամ։ Աղբը ձյան տակ չի մնա: Սերո Խանզադյան
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | աղբ(ը) | աղբեր(ը) |
| Սեռ. | աղբի | աղբերի |
| Տր. | աղբի(ն) | աղբերի(ն) |
| Հայց. | աղբ(ը) | աղբեր(ը) |
| Բաց. | աղբից | աղբերից |
| Գործ. | աղբով | աղբերով |
| Ներգ. | աղբում | աղբերում |
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ս.Ա. Բալոյան, Բնապահպանական նշանակության տերմինների և բառակապակցությունների բացատրական բառարան, Երևան, «ՀՀ բնապահպ. նախ.-ն, Բնական պաշարների կառավ. և չքավ. նվազ. ծրագիր.», 2008 — 152 էջ։
Հայերեն
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։
- Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն գոյականներ
- Քաղվածք/Նար-Դոս
- Քաղվածք/Ակսել Բակունց
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Քաղվածք/Հովհաննես Թումանյան
- Հայերեն բառեր խոհարարական իմաստով
- Հայերեն բառեր բնապահպանական իմաստով
- Հայերեն բառեր հնացած իմաստով
- Հայերեն հազվադեպ գործածությամբ բառեր
- Հայերեն բարբառային բառեր
- Քաղվածք/Սերո Խանզադյան
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Բնապահպանական նշանակության տերմինների և բառակապակցությունների բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան» գրքից