անկում

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [ɑŋˈkum]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ անկում

վանկեր՝ ան•կում 

Կազմություն

Արմատ՝ անկ, վերջածանց՝ -ում:

Գոյական

1. ընկնելը, առարկայի շարժումը դեպի երկրի մակերեսը՝ ձգողական ուժի ներգործությամբ ◆ Բոլորը նետվում են դուրս դիտելու արծվի անկումը: (Նաիրի Զարյան)
2. գետին գլորվելը՝ տապալվելը, վայր ընկնելը
3. կրճատում, նվազում, պակասելը ◆ Մարդկության փրկությունը կապիտալիզմի անկման և կոմունիստական իրավակարգի մեջն է։ (Ավետիք Իսահակյան)
4. կործանում, ոչնչացում ◆ Մարդկության փրկությունը կապիտալիզմի անկման և կոմունիստական իրավակարգի մեջն է։ (Ավետիք Իսահակյան)
5. գրավվելը հակառակորդի զինված ուժերի կողմից, անձնատուր լինելը, ընկնելը ◆ Պարսիկները, Արտագերսի անկումից հետո սաստկացրին իրենց խստությունները թե՛ Դվինում և թե՛ շրջակա գյուղերում։ Ստեփան Զորյան
6. հասարակական կյանքի կամ կուլտուրայի որևէ բնագավառի քայքայում
7. մեծ չափերով կորուստ (անասունների մասին)
8. (փխբ․) բարձր պաշտոնից՝ դիրքից ընկնելը, տապալում ◆ Ինչ միտք ունի… մարզպանի անկումը… Վասակը ընկավ թե չէ՝ Վարազվաղանին կբարձրացնեն։ Դերենիկ Դեմիրճյան
9. (փխբ․) բարքերի վատթարացում, բարոյական մակարդակի իջնելը՝ վատանալը ◆ Բարքերի անկում։ ◆ Բարոյական անկում։ (Շիրվանզադե)
10. սպանվելը
11. պարտություն, պարտվելը
12. թուլացում, թուլանալը
13. քայքայում, երկրի տնտեսական կյանքի լճացում (դեպրեսիա)
14. ֆիզիկապես տկարանալը՝ թուլանալը
15. (փխբ․) վատթարացում, վատանալը, փչանալը, իջնելը (տրամադրության, ոգևորության և այլն)
16. (ֆիզ․) լույսի ճառագայթների իջնելու ուղղությունը
17. (ֆիզ․) վայրընթաց շարժում
18. (օդերև․) մթնոլորտային տեղում
19. տե՛ս ճողվածք
20. տե՛ս հնչյունի անկյուն
21. (տնտգ․) իրական եկամտի կրճատման շարունակվող ժամանակաշրջան

Հոմանիշներ

1. տապալում, գլորում, էջք, իջեցում
2. կործանում, խորտակում, փլուզում, տապալում
3. քայքայում, լճացում
4. նվազում, կրճատում
5. թուլացում, նվազում (ուժերի)
6. կորուստ, սատակ (հնց․) (անասունների) պաշտոնանկություն, պաշտոնազրկություն (պաշտոնից)
7. տե՛ս պարտություն
8. տե՛ս ճողվածք

Արտահայտություններ

1. անկում կարդալ (հզվդ․) - կործանում գուշակել ◆ Ժանգոտած սուսեր ձեռքերիդ պահած՝ անկում եք կարդում իմ նոր աշխարհին։ Եղիշե Չարենց
2. անկման անկյուն (ֆիզ․) - հարթ մակարդակի վրա ընկնող լույսի ճառագայթով և նրա ընկած կետից կանգնեցրած ուղղահայացով կազմված անկյուն
3. անկման դարաշրջան կամ միայն անկում - բուրժուական մշակույթի քայքայման դարաշրջանը (դեկադանս)

Ան արտաքին հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	անկում(ը)	անկումներ(ը)
Սեռ.	անկման	անկումների
Տր.	անկման(ը)	անկումների(ն)
Հայց.	անկում(ը)	անկումներ(ը)
Բաց.	անկումից	անկումներից
Գործ.	անկումով	անկումներով
Ներգ.	անկումում	անկումներում

Բաղադրյալ բառեր
անկումային անկումայնություն

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ decline, recession գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ Падение (ru) ‎(Padenije), спад (ru) ‎(spad) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիա», 1975 — 328 էջ։
• Կիրակոսյան Գրիգոր, Ղուշչյան Համազ, Տիգրանյան Իշխան, Տնտեսագիտական բացատրական բառարան (Ամարաս), Երևան, 1999 — 464 էջ։