անուշ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ անոյշ

Արտասանություն

ՄՀԱ: [anush]

վանկեր՝ ա•նուշ 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Փոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. միջին պարսկերեն anōš:

Ածական

  1. դուրեկան, ախորժելի
  2. քաղցր
  3. սիրելի, փափագելի
  4. խաղաղ, անդորր
  5. (խոհր․) ածխաջրերով հարուստ, քաղցր մթերք է, միրգ և այլն
Հոմանիշներ[խմբագրել]
  1. Համշեն՝ ախորժելի, հաճելի, դուրեկան, (փղքշ․)՝ անուշիկ, անուշակ
  2. քաղցր, համեղ, ախորժահամ, քաղցրահամ, անուշահամ, բարեհամ, համադամ, անուշ-մեղուշ
  3. մեղմ, հեզ, քաղցրաբարո, հեզաբարո, բարեբարո
  4. բարեմաղթություն, որ ասվում է օղի, գինի խմողին ◆ Անուշ, անուշ քավոր Գարեգին, քու աչքն էլ լիս։ (Պերճ Պռոշյան)
  5. Սեբաստիա՝ բարեհամբույր ◆ անուշ մարդ, խոսք
  6. Առտիալ, Խարբերդ՝ համեղ
Արտահայտություններ[խմբագրել]
  1. անուշ լինի - խմածդ կամ կերածդ անուշ, քաղցր լինի (կերածը, խմածը) ◆ Քեռի ջան, ինչ կերար, խմեցիր, անուշ ըլնի։ Սահակ Ամատունի
  2. անուշ անել -
    1. հաճույքով ուտել, խմել, վայելել ◆ Համեցեք, հաց անուշ արա։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ Ճաշն էլ էստի է ուզում անուշ անի։ (Գարեգին Սևունց)
    2. (անարգ․) (փխբ․) տալիքը ուրանալ, ստացածը յուրացնել, ուտել ◆ Հերդ փողերս անուշ արեց։ Սահակ Ամատունի ◆ Մի սրիկա բարեգործական նպատակով փողերը հավաքեց և անուշ արեց։ (Ստեփանոս Մալխասյանց)
  3. անուշ ջուր - քաղցր ջուր
  4. Նոր Նախիջևան, Պոլիս՝ անուշ-անուշ խոսել - հաճելի և դուրեկան զրուցել ◆ Ինչ անուշ-անուշ կխոսի։ (Հրաչյա Աճառյան)
  5. անուշ լեզուն մեղրից քաղցր է - լավ՝ բարեկամական խոսքը ամեն բանից բարձր է
  6. անուշ լեզուն օձը բնիցը կհանի, անուշ լեզուն օձը ծակիցը կհանի - քաղցր խոսքով ամեն դժվարին գործ կկարգավորվի
  7. անուշ կենաս - պատասխան խոսք՝ անուշ ըլնի ասողին, հաճելի, լավ վիճակում մնաս ◆ Կերած խմածդ անուշ ըլնի։— Անուշ կենաս։ Սահակ Ամատունի
  8. Պարտիզակ՝ անուշ մար - զոքանչ ◆ Անուշ մարիս շատ կսիրեմ։ ՏՀՏ
  9. Պոլիս՝ անուշ նայել - թեթևակի շիլ նայել ◆ Աղջիկը քիչ մը անուշ կնայի։ (Հրաչյա Աճառյան)
  10. Նոր Նախիջևան, Պոլիս, Սեբաստիա, Վան՝ անուշը կապել, անուշի կապել - խնդիրը, վեճը, կռիվը խաղաղությամբ վերջացնել ◆ Մուխթար էֆենդին շտապեց գործը անուշի կապել, չէր ուզում դեպքը կուսակալի ականջն ընկնի։ Զարզանդ Դարյան
  11. Երզնկա՝ անուշ-անուշ ըլլալ -
    1. հաշտվել
    2. Շիրակ՝ անուշախոս, գեղեցկախոս, քաղցրախոս ◆ Աննան աղավնյակ, Անուշախոս սոխակ, Երկնային արուսյակ։ (Շերամ)

Գոյական

  1. անուշեղեն
  2. լիմոնադ (արևմտհ․)
  3. Խոտուրջուր, Համշեն, Մարզվան, Պոլիս, Սեբաստիա՝ անուշեղեն, քաղցրավենի, մուրաբա ◆ անուշներ դնել սեղանին
Հոմանիշներ[խմբագրել]
  1. մուրաբա

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։