Հայերեն

ՄՀԱ՝ [bɑjt͡sʰ]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

Ստուգաբանություն

Հավանաբար կապված է բաց (բաց ի, ի բաց) ձևի հետ, բայց հնչյունական համապատասխանությունը չի բացատրված։ Կապ ունի՞ արդյոք հնդեվրոպական * b(h)e(g՛h)- «բացի» նախաձևի հետ։

Շաղկապ

արտահայտում է հակադրական հարաբերություն նախադասությունների, երբեմն բառերի միջև - սակայն, իսկ ◆ Սիրտս արտասվեց, բայց ժպտացի ես։ (Ավետիք Իսահակյան)
արտահայտում է սահմանափակում ◆ Ինձնից քեզ խրատ չի հասնի, բայց դե որքան չլինի՝ փորձված, հորդ հասակին մարդ եմ։ Վրթանես Փափազյան ◆ Արդեն բացվել էր մի մեծ ծակ, բայց ծակի առաջը փակում էր պարսպի ետևի ապառաժը։ (Րաֆֆի)
արտահայտում է զիջում, հակառակ հիմունք, չնայած ◆ Ուտում են աչքովն ամենքն Ալվարդին, Բայց սերն անհայտ է դեռ նրա սրտին։ Վահրամ Մավյան
դրա փոխարեն, այնուամենայնիվ ◆ Տիրացուն այդ բանակցություններից ոչինչ չհասկացավ, բայց երկրի կլոր լինելովը հետաքրքրվեց։ (Մուրացան)

Գոյական

խանգարող խոչնդոտող հանգամանք, որ չի ասվում կամ հայտնի չէ ◆ Այստեղ մի բայց կա։

Հոմանիշներ

սակայն (արտահայտում, բացասման իմաստ)
տե՛ս իսկ

Արտահայտություններ

բայց եթե - միայն թե, այն պայմանով միայն, որ
բայց եթե ոչ - քան եթե, այլ միայն
բայց և այնպես - համենայն դեպս, այնուամենայնիվ ◆ Կինը շատ քիչ լավ օր էր տեսել նրա ձեռքին, բայց և այնպես երկար ժամանակ սուգ էր անում նրա համար։ (Նար-Դոս)
բայց միայն - եթե ոչ, բացի
բայց սակայն - նույնն է՝ բայց և այնպես
բայց և - նաև, նույնպես և (դրական կապակցություններում), ո՛չ էլ (բացասական կապակցություններում), իսկ, սակայն ◆ Շեն չէ երևում ինձ էլ նա բնավ, Բայց և ավերակ ես չեմ համարում։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
բայց որ - երբ ◆ Բայց որ չէր տեսնում նրանց փոխադարձությունը, տխրում էր։ Դերենիկ Դեմիրճյան
այստեղ մի բայց կա - այստեղ մի ուրիշ հանգամանք էլ կա

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ but, however, only գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ но (ru) ‎(no), зато (ru) ‎(zato), однако же (ru) ‎(odnako že), да (ru) ‎(da), а (ru) ‎(a), впроч (ru) ‎(vproč) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։