եմ
Արտաքին տեսք
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɛm], [jɛm]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ եմ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեւրոպական՝ *es-mi՝ *es-«լինել» արմատից. հմմտ. հ. հնդկ. ásmi, հուն. ειμί, հ. իսլ em, լիտվ. esmi, հ. սլ. jesmi
Բայ
էական և օժանդակ բայ, պակասավոր, ունի միայն սահմանական ներկան՝ եմ, ես, է, ենք, եք, են, անցյալ անկատար՝ էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին, մյուս ձևերը լրացվում են լինել և եղա բայերով։ Գործածվում է՝
- որպես ինքնուրույն բայ՝ լինել, գոյություն ունենալ, նշանակությամբ ◆ Այստեղ գեղեցիկ ամառ էր։ ◆ Ամեն ինչ, ինչ որ եղել է, ինչ որ է, և ինչ որ պիտի լիներ, ներկա էին իրենց բոլոր մանրամասնություններով։ Կոստան Զարյան ◆ Ես տանն եմ։
- որպես բաղադրյալ ստորոգյալի հանգույց ◆ Ընկերս բժիշկ է: ◆ Վարդը ծաղիկ է։
- որպես բայի եղանակային ձևերի բաղադրիչ ◆ Գրում եմ, գրում էի և այլն։ ◆ Գրում եմ, գրել եմ և այլն։
- որպես ածականներից, գոյականներից կազմվող միադիմի բաղադրյալ բառերի բաղադրիչ ◆ Հարկ է, վայել է, կարգ է և այլն։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]Արտահայտություններ
[խմբագրել]Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]առաջին դեմք ցույց տվող բայաձեւ | |
«եմ» բայը քերականական իմաստով | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։