երկնային
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [jɛɾknɑˈjin]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
Արտասանություն
[խմբագրել]վանկեր՝ երկ•նա•յին
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Գոյական
- երկնքին հատուկ, վերաբերող◆ Նրա մեջ միացած էր երևում երկնայինը յուր սրբազանական ազդետությամբ և երկրային յուր բարձր ազնվապետական վսեմությամբ և ծաղիկներով կյանքը զարդարուն ծոստանում է մեզ դրախտ երկնային
- երկնքում գտնվող, երկրային, տիեզերական տարածություններում գտնվող ◆ Երկնային մարմիններ◆ Ու երկիր իջեցրեց նվիրական զամբյուղը երկնային ծերունին
- երկնքում բնակվող, ապրող ◆ Երկնային ոգիներ◆ Հիրավի Սիմոնի կնոջ գեղեցկությունը մի երկնային պարդև էր
- երկնատուր, երկնաձիր◆ Տաքանում էին հիացած աչքերս չհեռացնելով այդ երկնային գեղեցկությունից։Հասա մինչև Ֆռանգստա, երգ ու տաղեր լսեցի Սայաթ-նովի ձիրքի նման երկնային ձիրք չտեսա։
- գերերկրային, չնաշխարհիկ, չքնաղ (փխբ․)◆ Իր երգերուն ոչ ոք գիտե տալ այն երկնային ու աննման շեշտը որ մարդուս հոգին հեշտությամբ և աչքը արդյունքով կը լցնե
- հրաշալի, քաղցրահունչ, դյութական (փխբ․)◆ Մշտավառ պահվում էր նրա տաճարում որմըզդական երկնային հուրը։ Ոգևորված երկնային մխիթարությամբ նա միշտ բարձր են պահել կենցաղական դժբախտ արկածների վհատությունից։
- կրոնական, հոգևոր (հնց․)◆ Բայց չէ սա մի ոճիր, մի չարագործություն է, երկնային անեծքի արժանի։ Եվ երկնային ջուրը իր փափուկ զովությունով կփայփայեր ծորուհին ճակատը։ Մինչ առավոտյան լույսի երերուն ժապավենները խայտալով սիրուն երկնային ծովի կապուտակ ծոցում հեռու և հոռու էին տարածվում։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- եթերային, վերնային, աստղային, եթերական, երկնավոր, երկնավետ, անդրամապային (երկնքում գտնվող)
- տե՛ս չքնաղ, չքնաղագեղ
- տե՛ս հոգևոր
- տե՛ս արփիական
- տե՛ս աստվածային
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- երկնային անեծք - սոսկալի, ահեղագույն անեծք (հնց․)
- երկանյին դատավոր - աստված (կրոն․)
- երկնային թագավոր - աստված (կրոն․)
- երկնային ճանապարհորդ - արեգակ (պտկ.)
- երկնային մեխանիկա - աստղագիտության մի բաժինը, որն ուսումնասիրում է լուսատուների շարժումը
- երկնային պատիժ, պատուհաս - մեծ աղետ, պատուհաս, արհավիրք
- երկնային ջուր - անձրև
- երկնային ծով - երկնքի կապույտ տարածությունը
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։