թախիծ
Արտաքին տեսք
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [tʰɑˈχit͡s]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ թա•խիծ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Ծագումն անհայտ է։ Հազիվ թե կապ ունենա հնդեվրոպական *tā-k ձևի հետ՝ *tā- «հալչել» արմատից (*tā-kh > թախ)։
Գոյական
- տխրություն, կսկիծ, տրտմություն ◆ Բայց տխուր նաիրյան քամին իմ սրտում թախիծ է բարդել։ Եղիշե Չարենց }}
Ածական
- թախծագին (հնց․)
- կսկիծ, ցավ, մորմոգ ◆ Իսկ այսօր նույն մայրը չէր իմանում ինչ բառերով արտահայտի այն թախիծը, որ Ղուկասի արարքներից պատել էր յուր սիրտը։ (Ագապ.) ◆ Մահու չափ թախիծ ու խոցում։ (Վահան Տերյան) ◆ Մենք տակավին սգո մեջ ենք և մեր թախիծն անցելու վրա չպիտի մտածենք։ (Մուրացան)
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- տխրություն, տրտմություն, կսկիծ, մորմոք, մրմուռ, վիշտ, ցավ, թախծոտություն (ժղ․), թախծանք (հզվդ․), թախծություն
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- թախիծ պատճառել ◆ Դու թախիծ կպատճառես մարդկանց։ (Վիլյամ Սարոյան) ◆ Հուսահոտության թախիծ տիրեց տիկնոջ սրտին։ (Վիլյամ Սարոյան)
- թախիծը ցրել, ցրվել, փարատել - նույնն է՝ թախիծը անցկացնել ◆ Հասիր, սիրելիս, բեր ոսկի քնար, ես կամենում եմ ցրվել իմ թախիծ: Հովհաննես Հովհաննիսյան ◆ Տեր իմ, քո ծառան աղաչում է, որ… բարեհաճես իջնել բանակը, եթե կարիք ես զգում թախիծդ փարատելու։ (Մուրացան)
Թարգմանություններ | |
|
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն գոյականներ
- Քաղվածք/Եղիշե Չարենց
- Հայերեն ածականներ
- Հայերեն բառեր հնացած իմաստով
- Քաղվածք/Վահան Տերյան
- Քաղվածք/Մուրացան
- Հայերեն բառեր ժողովրդական իմաստով
- Հայերեն հազվադեպ գործածությամբ բառեր
- Քաղվածք/Վիլյամ Սարոյան
- Քաղվածք/Հովհաննես Հովհաննիսյան
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից