թախտ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ թախտ 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

< тахта < պարսկ.

Գոյական

  1. (նորբ․) փայտե հասարակ մահճակալ ◆ Հիբանի ցածլիկ և տախտակներից սարքած թախտը մկրտումը քանդել էր։ (Ակսել Բակունց) ◆ Կարինեն… նստեց թախտի ծայրին։ (Վիգեն Խեչումյան)
  2. առանց թիկունքի և թևճակների գահավորակ կամ բազմոց՝ մի քանի մարդկանց միաժամանակ նստելու համար ◆ Թագավորի թախտ ես իձի։ Եղիշե Չարենց
  3. տան մեջ սարքած տախտակաշեն քանտեղ (շին.)
  4. թագավորական գահ (ժղ․)
  5. հարսանքատան այն զարդարված անկյունը, որտեղ թագավորն ու թագուհին պետք է կանգնեին հարսանիքի ժամանակ ◆ Հաղթողին փեսի թախտի մոտ բերին։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Հարսանիքի տան դահլիճի մի անկյունում հատակից բավականին բարձր կապած է թախտը, որի վրա նստած է լինում թագավորը (փեսան)։ (Րաֆֆի)
  6. թագավորական իշխանություն (փխբ․) ◆ Գոռում էինք միաբերան, թե ապրում եք դուք բախտավոր ու օրհնում եք թախտն ու իրան։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Հիմի գնում ես, որ խշտիկով քշեմ բուրժուային թախտից: Եղիշե Չարենց
  7. (հրտմ․) հորատման վերնակում որոշակի բարձրությունների վրա տեղադրված տախտակամածեր, որոնք ծառայում են որպես աշխատանքային տեղեր իջեցման-բարձրացման աշխատանքների ժամանակ, ինչպես նաև դրանց վրա ներքին աստիճաններ տեղադրելու համար

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. թախտ
  2. բազմոց, գահավորակ, գահույք
  3. տե՛ս գահ
  4. տե՛ս թագավորություն

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. թախտից գցել, գլորել, զրկել, իջեցնել, վեր բերել - գահընկեց անել ◆ Թագավորին թախտից գցել են, - կարճ ասում է քեռիս և նստում։ (Մամուլ)
  2. թախտից ընկնել, գլորվել, իջնել, վեր գալ - գահընկեց լինել ◆ Իր թախտից զրկվի, ով կռիվ անի։ Հովհաննես Թումանյան
  3. թախտից նոր ելած - տե՛ս նորապսակ ◆ Կանչեցե՛ք, ասավ, իմ զորքը բոլոր… հազար-հազար մարդ նոր թախտից ելած։ Հովհաննես Թումանյան
  4. թագավորի թախտ
  5. թախտից իջեցնել, գցել - ◆ Զինվորները… միացան և միացած ուժերով բռնակալ Նիկոլային թախտից իջեցրին։

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Ռ․Զ․ Հակոբյան, Հորատման տերմինների ռուսերեն-անգլերեն-հայերեն բացատրական բառարան, Երևան, «Ճարտարագետ», 2011 — 220 էջ։
  • Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։