ժամանակ
Հայերեն
Արտասանություն
ՄՀԱ: []
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ժամանակ վանկեր՝ ժա·մա·նակ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հայկական բառ
Գոյական
- իրերի` երևույթների և իրադարձությունների տևողություն, որ չափվում է դարերով, տարիներով, օրերով, ժամերով և այլն
- իրադարձությունների, լինելության ևն տևողության չափ ◆ Արեգակնային ժամանակ, երևանյան՝ Մոսկվայի ժամանակ:
- րոպեների, ժամերի, օրերի, տարիների ևն հաջորդական ընթացք ◆ Ժամանակը իր վախճանին կհասնի և արևը մի բուռ մոխիր կդառնա։ (Ազատ Վշտունի)
- ժամերի՝ օրերի ևն հաջորդական ընթացքի որոշ հատված՝ միջոց, որի ընթացքում մի բան տեղի է ունենում ◆ Խնայիր ժամանակդ:
- ժամանակաշրջան, դարեր, դարաշրջան ◆ Տիգրան Մեծի ժամանակը հայոց պատմության պայծառ էջերից մեկն է։
- կյանքի որոշ տարիներ, որոշ հասակի ժամանակաշրջան ◆ Երիտասարդ ժամանակ լավ էր երգում։
- սահմանված կամ որևէ բանի հարմար ժամանակակետ, ժամկետ, պահ ◆ Ժամանակն է դոգմատիզմից հրաժարվելու։
- որևէ բանի հատկացվող՝ որևէ բանի համար նախատեսված՝ սահմանված ժամկետ ◆ Քննության ժամանակը հետաձգեցին։
- ազատ ժամանակամիջոց, զբաղմունքից ազատ պահեր ◆ Նա այսօր բոլորովին ժամանակ չունեցավ ինձ մոտ անցնելու համար։
- տարվա եղանակ ◆ Աշնանային ժամանակ:
- (փխբ․) կյանքի վիճակ, հասարակության քաղաքական-տնտեսական դրություն ◆ ◆ Ժամանակները խառն են ու խրթին։ Համո Սահյան
- (փխբ․) հասարակական կյանքի տվյալ փուլն իր քաղաքական-գաղափարական բովանդակությամբ ու ոգով, դար ◆ Չի շղթայվի մարդու հոգին ոչ մի կապով արտաքին, եթե դարի, ժամանակի զրահ ունի իր հագին։ Եղիշե Չարենց
- (փիլիսոփայություն) նյութի գոյության համընդհանուր օբյեկտիվ ձև, որ դրսևորվում է տևողությամբ ու հաջորդականությամբ՝ շարժման հետ անխզելի միասնության մեջ
- (լեզվբ․) բայի քերականական կարգ, որ արտահայտում է գործողության կամ վիճակի հարաբերությունը խոսելու կամ որևէ այլ պահի հետ
- (խսկց․) որոշ տևողություն, միջոց, ժամանակամիջոց ◆ Մի ժամանակ որ անց կացավ… (Մկրտիչ Խերանյան)
- գործածվում է որպես կապական բառ՝ միջոցին, ընթացքում, պահին նշանակությամբ ◆ Խոսելու՝ գրելու ժամանակ:
Մակբայ
- ժամանակին ◆ Պատեհ՝ հարմար՝ սահմանված պահին՝ ժամին:
- ժամանակով
- մի որոշ ժամանակի համար, որոշ ժամկետով
- անցած ժամանակներում, երբեմն, ինչ-որ ժամանակ անցյալում
- հետագայում, երբևիցե, ինչ-որ ժամանակ ապագայում
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- ժամ, պահ, ատեն (արևմտհ․), ամանակ (հնց․), (գվռ․)՝ դան, գահ, ժում, ժուկ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
 |
Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Ժամանակ: |
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Պահանջվում է արտասանություն
- Հայերեն գոյականներ
- Քաղվածք/Ազատ Վշտունի
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Քաղվածք/Համո Սահյան
- Քաղվածք/Եղիշե Չարենց
- Հայերեն բառեր լեզվաբանական իմաստով
- Հայերեն բառեր խոսակցական իմաստով
- Քաղվածք/Մկրտիչ Խերանյան
- Հայերեն մակբայներ
- Հայերեն բառեր հնացած իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից