լռել
Հայերեն
Բայ
.jpg)
- ՄՀԱ՝ [lrɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ լ(ը)•ռել
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
- ոչինչ չասել, չխոսել, ձայն չհանել ◆ Խոսի´ր ինչու՞ ես լռում:
- խոսելը, երգելը, նվագելը, զվարճությունները և այլնը դադարեցնել, դադարել խոսելուց ◆ Ներս մտնողին, տեսնելով նա իսկույն լռեց:
- ձայն չարձակել, չհանել ◆ Հոսանքն անջատվեց ու մեքենան լռեց:
- լռություն պահապենլ, աղմուկ, ժխոր չբարձրացնել ◆ Ժողովականները չէին լռում և անընդահատ աղմկում էին։
- լռությամբ լսել, տեսնել մի բան, չխոսել, չբողոքել մի բանի դեմ, վերաբերմունք ցույց չտալ ◆ Տեսնում ես այդ անարդարությունները և լռում: (փխբ․)
- չպատասխանել, պատասխան չտալ ◆ Ձա՜յն տուր, ո՜վ ծավակ, ինչու՜ լռում ես (Րաֆֆի)
- լռությամն, անմռունչ տանել, հանդուրժել մի բան, չընդդիմանալ, չդիմադրել ◆ Հիմի է՞լ լռենք, եղբայ´րք, հիմի է՞լ, երբ մեր թշնամին իր սուրն է դրել… մեր կրծքին։ Ռափայել Պատկանյան
- բանելուց, գործելուց, կրակելուց և այլն դադարել, չգորել, չկրակել ◆ Գնդացիրը լռեց: (փխբ․)
- լռությունը չխախտել, չխանգարել ◆ Ամեն ինչ լռել էր գիշերային անդորրի այդ պահին։
- չդրսևորվել, չարտահայտվել (զգացմունքների, ապրումների մասին) ◆ Իսկ ոխը, ոխը լռում է հոգում։ (փխբ․)
- ճպատմել, չասել մի բանի մասին, լռությւոն պահպանել, թաքցնել ◆ Վկան համառորեն լռում էր, թեև ամնե ինչ գիտեր։ (փխբ․)
- նամակ չգրել, իր նամակներին չպատասխանել ◆ Արդեն երկու ամսի էր, որդուց լուր չուներ, իսկ որդին լռում էր ու լռում: (փխբ․)
- չգրել, չհրապարակել ստեղծագործություններ, աշխատություններ ◆ Վերջին տարիներս նա լռել է, չի՞ գրոմ այլևս, թե՞ չի հրապարակում։ (փխբ․)
- դադարել, այլևս տեղի չունենալ ◆ Լռեց և´ քեֆը, և´ ամեն շշունջ։ (Վ. Միրաքյան)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- պապանձվել, մնջանալ (ժղ․), մնջվել, լալկել, լոկվել (գվռ.), սսկվել, սսվել, սստվել, սլքել, սախախել (ամոթից), լուռ կենալ, լռություն պահպանել, թայնը կտրել, ձայնը քաշել, ձայնը փորը քաշել, ձայնը փորը գցել, ձայնը փորն ընկնել, ձայն-ծպտուն չհանել, ծպտուն չհանել, լեզուն պահել, լեզվին աղ անել, լեզուն կտրել`տակը դնել, լեվախոխ լինել, ափիբերան լինել (մնալ), բերանին նալ (պայտ) զարկել, լեզուն յոթ կեղպեքի տակ դնել, բերանը փակել (կողպել, կողպել-նստել), բերանը գոցել, բերանը խփել, բերանը իրեն անել (պահել), բերանը ջուր առնել, բերանը ջուր առնել-նստել, ակնաջը (ականջները կախել), կատուն կապել, լեզուն ատամ(ների) տակ պահել, լեզուն ատամ(ների) տակ սեղմել, լեզուն արմատահան լինել, լեզուն բունը դնել, լեզուն բռնել, լեզուն իրեն անել, լեզուն պահել, լեզուն իրեն քաշել, լեզուն խածնել, լեզուն կծել, լեզուն ծամել, լեզուն ծայրատել, լեզուն կարչ բռնել, լեզուն ներս քաշել, լեզուն շամը (շներին) տալ, լեզուն յոթ կողպեքի տակ դնել, լեզուն կպչել, լեզուն-մեզուն կպչել, լեզուն կտրել, լեզուն կտրվել, լեզուն կուլ գնալ, լեզուն կուլ տալ, լեզուն շաղվել, լեզուն չորանալ, լեզուն ցամաքել, լեզուն սառչել, լեզուն պարկը դնել, լեզուն ծակը կոխել (վախից), լեզուն տակը դնել, լեզուն փորը գցել, լեզուն փորն ընկնել, լեզուն փորն քաշել, լեզուն քնացնել, լեզուն փաթ ընկնել, լեզվին փակ դնել, լեզվին փականք դնել, լեզվի վրա փուշ դուրս գալ, լեզվին կապանք դնել, լուռ լինել, լուռ կենալ, լուռ մնալ, աչքերը ճպճպացնել, հաշ կենալ (գվռ.), տազ անել, կենձ անել, տապառ անել (չխոսել, ձայն չհանել)
- խոսքը կուլ տալ, խոսքը կլլել (պատասխան չտալ) (արևմտհ․)
- լռության մատնել, լռություն տալ, չխոսել, չհիշել (անուշադրության մատնել)
- տե´ս համբերել
- տե´ս դադարել
Արտահայտություններ[խմբագրել]
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։