ծածուկ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [t͡sɑˈt͡suk]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ ծածուկ

վանկեր՝ ծա•ծուկ 

Ստուգաբանություն

Կազմված է կամ անծանոթ *ծած- արմատից՝ -ուկ վերջածանցով, կամ, թերևս, կրկնությամբ՝ ծա-ծուկ (հմմտ. մամուլ, մամուռ)։

Ածական, մակբայ

1. կողմնակի մարդկանցից թաքուն, գաղտնի ◆ Ծածուկ սեր։
2. կողմնակի մարդկանց համար աննկատելի՝ անտեսանելի ◆ Ծածուկ ձեռքսեղմում։
3. ծածկված, քողարկված, ծածկույթի տակ կամ ետևը պահվող ◆ Վարագույրով սենյակը կտրել և մի ծածուկ անկյուն Էր սարքել իր համար։
4. (մեղմախոսություն) ծածկված պահելու ենթակա, ոչ ցուցադրելի ◆ Մարմնի ծածուկ տեղեր։
5. թաքցրած, գաղտնարանում պահած՝ պահված ◆ Մի օր հարևանը տեսավ նրա ծածուկ գանձը և իմացավ նրա տեղը։
6. չհայտնաբերված, չբացահայտված, չճանաչված ◆ Ա.նհոգ ման՛ուկ, դեռ չբացված գանձ ես ծածուկ: Հովհաննես Հովհաննիսյան
7. (փխբ․) միայն իրեն հայտնի, իր մեջ պահած, չարտահայտած ◆ Մի ծածուկ հույս նրան դեռ մխիթարում Էր։
8. օրենքով չթույլատրված՝ արգելված ◆ Ծածուկ աղանդ՝ կուսակցություն։
9. անօրինական, ոչ օրինական, ապօրինի ◆ Սենատորներից մի քանիսը ծածուկ գործարքի մեջ են մտել Գիզենգայի հետ։
10. (փխբ․) ներքին՝ թաքուն իմաստ ունեցող ◆ Այդ անմեղ թվացող իասքերը մի ծածուկ հաղորդում էին պարունակում։ (Ֆ. Նիբել և Զ. Բեյլի)

Հոմանիշներ

1. գաղտնի, թաքուն, գաղտուկ, գաղտնածածուկ, գաղտնագողի, (հնց․) թաքթաքուր, ծածկական, գաղտնամես, գաղտնամեստ, զանխուլ, (ժղ․)՝ գողտուկ, գողտուց, գաղտիկ, գաղտլիկ (գվռ․), տակնհան, տակնըհանց, տափիկ-մափիկ, ձեռքի տակից, ձեռքի տակով, բեղի (բեղերի) տակ
2. տե՛ս աննկատելի, անտեսանելի
3. ծածկուն

Արտահայտություններ

1. ծածուկ օպերացիա-կառավարական մարմինների (գործակալությունների) օպերացիա, որն իրականացվում է այնպես որ պահպանվի դրա իրագործման գաղտնիությունը, ի տարբերություն գաղտնի օպերացիայից

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ stealthy, obscure գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ тайно (ru) ‎(tajno), тайный (ru) ‎(tajnyj), подпольный (ru) ‎(podpolʹnyj), скрытый (ru) ‎(skrytyj), незаконно (ru) ‎(nezakonno) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։