Հայերեն

ՄՀԱ՝ [t͡sɑvɑlˈvɛl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ ծաւալուել

վանկեր՝ ծա•վալ•վել

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Բայ

ծավալել բայի կրավորականն ու չեզոքը
մեծ չափեր ընդունել, շատանալ, բազմանալ, մեծանալ ◆ Գաղութային երկրներում ծավալվում են ազատազրական շարժումները։
(փխբ․) սաստկանալ, բորբոքվել, ուժգնանալ ◆ Նրա հոգում ծավալվում էր զայրույթը և ուր որ է կպոռթկար։
(փխբ․) բացվել, սկսվել (լուսաբացի՝ լույսի և այլնի մասին) ◆ Արևելքից ծավալվում էր արդեն տարածության արշալույսը։ (Ժ. Օլիվիե)
(փխբ․) բացազատվել, ցրվել մեծ տարածության վրա ◆ Գումարտակը ծավալվեց լեռան լանջում։ (Բ. Քելլերման)
(փխբ․) սահմանված շրջանակներից դուրս գալ, անհարկի մանրամասնությունների վրա կանգ առնել ◆ Այդ հարցերի վրա ծավալվելու կարիք չկա։
(փխբ․) դրսևորվել, արտահայտվել ◆ Ձեր վերաբերմունքն ինձ կաշկանդում է, թույլ չի տալիս ծավալվել: (Ա. Բելյաև)
(փխբ․) որևէ բանի շուրջը խոսակցություն վարել՝ գրել, շոշափել, արծարծել ◆ Պրակտիկայից նրանք գիտեին, որ կան գործեր, որոնց շուրջը ծավալվել չի թույլատրվում։ (Կ. Ռյուկման)
(փխբ․) իր ուժերը՝ կարողությունները՝ ունակությունները լիովին՝ բազմակողմանիորեն ի հայտ բերել՝ դրսևորել՝ գործադրել ◆ Ինձ նման մարդկանց համար այնտեղ ծավալվելու տեղ չկա։ (Սոմերսեթ Մոեմ)
(փխբ․) փռվել, հայացքի՝ աչքերի առջև բացվել, տարածվել ◆ Մեր առջև ծավալվում էր դաշտավայրի հիասքանչ տեսարանը։ (Մուրացան)

Հոմանիշներ[խմբագրել]

բազմանալ, շատանալ, մեծանալ, ծավալանալ (բնստ․) (հին)
ընդարձակվել, ընդլայնվել, լայնանալ
տե՛ս սփռվել, տարածվել
տե՛ս սաստկանալ, ուժգնանալ
տե՛ս սկսվել
տե՛ս շոշափվել

Արտահայտություններ[խմբագրել]

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ cultivate, educate, evolve, expand, form, explicate գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ распространяться (ru) ‎(rasprostranjatʹsja), распространиться (ru) ‎(rasprostranitʹsja), разрастаться (ru) ‎(razrastatʹsja), разрастись (ru) ‎(razrastisʹ), расширяться (ru) ‎(rasširjatʹsja), расшириться (ru) ‎(rasširitʹsja), раскидываться (ru) ‎(raskidyvatʹsja), раскинуться (ru) ‎(raskinutʹsja), развёртываться (ru) ‎(razvjórtyvatʹsja), развернуться (ru) ‎(razvernutʹsja) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ[խմբագրել]

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։