կապ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ կապ

վանկեր՝ կապ 

կապ1[խմբագրել]

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *ghabh- «բռնել, վերցնել» արմատի (կա նաև *gabh-) հնարավոր տարբերակից՝ *kap- համիմաստ արմատի կողքին. հմմտ. լատիներեն habēnā «փոկ, սանձ» (habeō «պահել», գալլոռոմաներեն *gabella «խուրձ, փայտերի կապոց»։

Գոյական[խմբագրել]

  1. (աշխգր․) ժողովրդական տնտեսության ճյուղ
  2. հաղորդակցության զանազան միջոցները (հեռախոս, հեռագիր)
  3. կապանք, հանգույց
  4. անասուններին վզից կամ ոտքերից կապելու պարան
  5. իրար հետ կապված իրեր, կապոց, փաթեթ
  6. առնչություն, առնչակցություն, աղերս
  7. հարաբերություն, հաղորդակցություն
  8. (լեզվբ․) պարագայական տարբեր հարաբերություններ ցույց տվող բառեր
  9. (փխբ․) փորկապ լինելը, փորկապություն
  10. սիրային հարաբերություն
  11. ամուսնական՝ սեռական հարաբերություն, կենակցություն
  12. արգելք, խոչընդոտ։
  13. (միայն հոգնակի՝ կապեր) ծանոթությունների և հարաբերությունների լայն շրջան՝ մեծ ցանց
  14. (մսնգ․) շինարարական զանազան շինվածքները կամ կառուցամասերը միացնող շրջանակ՝ գոտի
  15. (ժղ․) պատի շարքերն իրար կապող և ամրացնող երկայնակի գերան, որ դրվում է յուրաքանչյուր 4-5 շարքից հետո։
  16. (պաշտանվ․) զորքերի ուժերի կառավարման ապահովման հիմնական միջոցը, զորքերի ուժերի և զենքի կառավորման համակարգերում տեղեկույթի հաղորդում և ընդունում
  17. (ճրտրպ․) (շին․) շինարարական կոնստրուկցիաներում, կարկասի հիմնական կառուցվածքների կայունությունն ու ամբողջ կառույցի տարածական կոշտությունն ապահովող միցնող տարրեր
  18. (լեզվբ․) նախադասության՝ լրացում-լրացյալի հարաբերություն ունեցող անդամները կապակցող բառ-մասնիկ (սպասարկու բառ)

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. կապանք, հանգույց, (գվռ․) կղթկապ, կչկապ, կռկալ, հանգուստ, քարահանգուստ
  2. պարան, թոկ,
  3. տոռն, խառան,
  4. ճախանոց
  5. վզտեք
  6. խրաց
  7. ևոկե, քաշնակ
  8. խոնջան
  9. տե՛ս կապանջ
  10. տե՛ս կապոց
  11. առնչություն, աղերս, առնչակցություն, կապակցություն
  12. տե՛ս հարաբերություն
  13. տե՛ս փորկապություն

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. կապ անել - իրար կապել, ծայրերը կապել
  2. կապ գցել - կապել, կապ տալ, հանգուցել, հանգույցանել
    1. պատասխան տալու՝ գործելու հնարավորությունից զըրկել, լռեցնել, պապանձեցնել
  3. կապ ընկնել - թելը խճճվել
    1. լեզում կակամել, պապանձվել, խոսել չկարողանալ
    2. փորկապ լինել
    3. համառել, ասածից չհրաժարվել, կողի ընկել
  4. կապ պահպանել - հաղորդակցության հարաբերության մեջլինել
  5. կապ տալ - կապ գցել, կապել, հանգուցել
  6. կապ ունենալ - առնչություն ունենալ, կապված լինել
    1. կավել, հարաբերության մեջ լինել
  7. կապեր գցել - խճճել, խառնել, դավնյութել
  8. կապերը խզել - հարաբերությունը դադարեցնել
  9. կապը կտրած - կապը արձակված
    1. (փխբ․) լիրբ, անզգամ
    2. (փխբ․) ապօրինություններ անող, սանձարկ
  10. կապը կտրել - անկարգապահ դառնալ, անկարգանալ
    1. անբարոյական դառնալ, լրբանալ
  11. կապը քաշել- ուղիղ ճանապարհի բերել, զսպել, սանձահարել
  12. անվտանգ կապ-տես կապ՝ պաշտպանված կապ
  13. ավիացիայի հետ գործակցային կապի ապա
  14. բարձրախոս կապ
  15. գործակցային կապ
  16. գործածցային կապի խումբ-Վրագետնյա և օդային զորամասերի ու վրագետնյա շտաբի ենթակաների միջև կապի համար պատասխանատու ցամաքային խումբ
  17. գործակցային կապի համադասման ստորաբաժանում
  18. գործակցային կապի մեխանիզմներ
  19. գործակցային կապի սպա-ցամաքային ուժերի հրամանատարին կից գործող սպա, որն ապահվում է նրա կապը ծովային կամ ավիացիոն աջակցող ուժերի հետ
  20. լարային կապ
  21. կապեր հասարակայնության հետ-հանրության հասարակայնության հետ անհատի, կազմակերպության պետական մարմնի, առևտրային ընկերության հասարակական կազմակերպության ևն տեղեկույթի թոխանակման կառավարում՝ նպատակաուղղված իրենց համար բարենպաստ հասարակական կարծիքի՝ վերաբերմունքի ձևավորմանը
  22. կապեր քաղաքացիական կազմակերպությունների հետ-ռազմական օպերացիայի խնդիրների կատարման համար զինվորական հրամանատարության գործունեությունը՝ նպատակաուղղված իշխանության քաղաքացիական մարմինների, ոչ կառավարական հասարակական կազմակերպությունների և հասարակայնության հետ կամերի հաստատմանը

կապ2[խմբագրել]

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Գոյական[խմբագրել]

  1. լեռներով անցնող ճանապարհ

կապ3[խմբագրել]

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Փոխառություն՝ ֆրանսերեն cape:

Գոյական[խմբագրել]

  1. նափորտ, շուրջառ

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Գրգեարյան Հ․Ղ․, Հարությունյան Ն․Մ․, Տնտեսական աշխարհագրության տեղեկատու բառարան (խմբ. Ավագյան Գ․Ե․), Երևան, ««Լույս» հրատարակչություն», 1982 — 408 էջ։
  • Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
  • Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
  • Արծրուն Խանջյան, Ռազմական տերմինների անգլերեն-հայերեն համառոտ բացատրական բառարան, Երևան, 2009 — 39 էջ։