Հայերեն

«կույր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

Դասական ուղղագրութեամբ՝ կոյր

վանկեր՝ կույր

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Փոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. միջին պարսկերեն, սողդերեն, պարսկերեն kōr:

տեսողությունից՝ տեսնելու ունակությունից զուրկ, չտեսնող, աչազուրկ
լավ չտեսնող, վատ տեսնող, տեսողությունը թույլ, կարճատես
(հատուկ կրթ․) տեսողության լրիվ խանգարումով, երբ անձի տեսողությունը նորմայի 1/10-ից ցածր է
(փխբ․) առանց տեսնելու՝ նայելու կատարվող՝ իրագործվող ◆ Կույր (կերպով) շախմատ խաղալ։
(փխբ․) աչքը չբացված, չլուսավորված ◆ Կույր մարդիկ, որ խարխափում են տգիտության մեջ։
(փխբ․) անհայտ, անհասկանալի, անմեկնելի ◆ Աստղերի կույր լեզուն։ Հովհաննես Շիրազ
(փխբ․) դատելու՝ ընտրություն կատարելու ընդունակությունից զուրկ ◆ Կույր գործիք դառնալ մեկի ձեռքին։
(փխբ․) անքննադատ կերպով ընդունված, անվերապահ ◆ Կույր հավատ։
(փխբ․) անիմաստ, չիմաստավորված, աննպատակ ◆ Կույր է այն մահը, որ չունի ոգու ներշնչում։ ԴՄ
(փխբ․) ելք՝ դուռ՝ լուսամուտ չունեցող ◆ Կույր հանք՝ քարայր։
((փխբ․), անհանձնարարելի) բութ, ոչ հատու

աչազուրկ, կույրաչյա, կույրաչք, (հզվդ․) անաչք, անաչյա, լուսազուրկ, լուսագար, ակնկույր, ակնատ, անականի, մատույր, լուսակորույս, (գվռ․) ակնանվեր, կիր,
տե՛ս անմեկնելի
տե՛ս անվերապահ
տե՛ս անիմաստ
տե՛ս բութ
տե՛ս միամիտ

Բաղադրյալ բառեր
գիշերակույր ակնկույր մտակույր խուլակույր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ blind, sightless գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ слепой (ru) ‎(slepoj), незрячий (ru) ‎(nezrjačij), слепец (ru) ‎(slepec), слепой (ru) ‎(slepoj), тупой (ru) ‎(tupoj), слепой (ru) ‎(slepoj), без окон (ru) ‎(bez okon), слепой (ru) ‎(slepoj), наивный (ru) ‎(naivnyj), доверчивый (ru) ‎(doverčivyj) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

Զաքարյան Ս․, «Հատուկ կրթության» հասկացությունների անգլերեն-հայերեն համառոտ բառարան, Երևան, «Զանգակ», 2007 — 56 էջ։