չանա

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [t͡ʃʰɑˈnɑ]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ չա•նա 

Ստուգաբանություն

Ամասիա՝

1. (նորբ․) (գվռ․) ծնոտ, կզակ ◆ Հեղնարը ոչ մի սիրուն պատկեր ունի, ոչ մի օրինավոր խոսք ու զրից ... պինչ ու բերանը մենծ, չանեն երկար, շլինքը կարճ։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ Բոլոր երես, կարճլիկ չունա, էն վախտ որ բերան բանա, շաքար պիտեր երևանա։ Ահ

Հոմանիշներ

1. տե՛ս ծնոտ

Արտահայտություններ

1. չանա ծռել
   1. թախանձագին խնդրել, աղերսել
   2. իր համար անարժան՝ անվայել կերպով՝ ստիպված լինել, խնդրել, բերաան ծռել
2. չանա թակել Ղարաբաղ՝, չանա խփել, չանա ծեծել, չանգյա ծեծել
   1. շատախոսել ◆ Հերիք է չանա թակեք, -կոպիտ կերպով ընդհատեց Ասլանը,- արի գործից խոսենք։ Սերո Խանզադյան ◆ Թող գան, ջահել են, թող քիչ չանա խփեն։ Վրթանես Փափազյան
   2. երկար-բարակ սակարկել ◆ Ուզում ա ապրանքը թանգ ծախի, կինի վերա չանա ա թագըմ։ (Խաթաբալա) ◆ ՄԻ ուրիշը կա, որ գյուղերն ընկած ձու է գնում, իհարկե, յուրաքանչյուր ձվատիրոջ հետ մի քանի ժամ չանգյա ծեծելով ու գնելիքը վատաբանելով։ Աղ ◆ Ամմա հարուստը վեր փունջը մին կպկանուց փիրփետին երա իրեք սհաթ չանա րթակի, օխտը մին շեհավ առնի, էքսան օրը տոն տնաքանդ կըտեռնա։ (Տմբլաչի Խաչան)
3. չանա թափել - խոսքակռիվ տալ
4. չանա կախել, խոսքով բռնվել ու դանդաղել, շատախոսությամբ տարվել ◆ Դե շոտ, էլ չանա մի կախեք։ (Անահիտ Սահինյան)
5. չանա մանա, դունչ ու մռութ
6. չանա չանի տալ, իրար հետ զրույցի բռնվել, խոսել ◆ Ով էր լսել, որ ախչիկը ... մի ջահելի հետ ... չանա չանի տա։ ՄԱս
7. չանա սպիտակցել
8. չանա սըվտիցուցել Ուրմիա՝ ծերանալով կյանքի փորձ ձեռք բերել, իմաստնաանալ, մորութը սպիտակել ◆ Ես չանա եմ սըվտիյցուցե, վուեր քո պեսն ընձի նասյաթ տա՞: (Քյոռ Օղլի)
9. չանա տալ
   1. խոսել, զրուցել ◆ Կտրի՛ր, անզգամ, ձենդ, քեզ եմ ասում։ ◆ Գլո՞ւխդ ունիմ, որ քեզ հետ չանա տամ։ (Խաչատուր Աբովյան)
   2. շատախոսել, երկար-բարակ զրույց անել
   3. ծաղրել, ձեռ առնել ◆ Դավիթ զՄսրամելիքի ձախ ձուն առեց, էբեր, էտու խրողբոր կնկան, ասաց.-խրողբոր կնիկ, տու ձի չանա տվիր էն օր. Առ, կո բերիր եմ ձուն։ Սասնա ծռեր
10. չանգեն թուլացնել, տե՛ս չանեն թուլացնել
11. չանգերքը եղել ◆ Կր շատախոսել
12. չանգյա ծեծլ, տե՛ս չանա թակել
13. չանեն բռնվել, շատ խոսել, երկար շատախոսել, խոսելով հոգնել
14. չանեն թուլացնել
15. չանգեն թուլացնել
    1. բերանը բացել, խոսել սկսել ◆ Տատիկի ասելով, տղամարդ եղած տեղը զրույցն առաջինը տղամարդը պիտի սկսեր ու շատ ամոթ կլիներ, եթե կնիկը չանգեն թուլացներ ու մեջ ընկներ։ Աղ
    2. շատախոսել, երկար-բարակ խոսել
16. չանեն թուլացնել (անեծք), լեզուն չորանա, լեզուն լալկվի
17. չանեն կախ քցել, շատախոսել, մեկի հետ երկար բարակ զրույց անել ◆ Բաս ո՞ւր ա քո շահի թամբալ հերը, ի՞նչ ա գնացել չանեն կախ քցել ու տերտերի հետ Աշուղ-Ղարիբի առակներն սկսել։ (Պերճ Պռոշյան)
18. չանեն ցցել
19. չանեն ցից անել
    1. մեծամտել, գոռոզանալ
    2. դունչը ցցած առաջը կանգնել
20. չանեքը դաթրեցնել, շատ խոսել, խոսելով հոգնել ◆ Քու լավը որ չիմ ուզում, էրեգուց դեսը չանեքըս ո՞ւր եմ դաթրեցնում։ (Գարեգին Սևունց)
21. չանկա խաղցունել Նոր Նախիջևան՝ շատ խոսել, շատախոսել
22. չանով բիկալնիլ Թբիլիսի՝ մեկին շատ բամբասել, բամբասաչոր անել
23. չարը չանա, դունչ ու մռութ ◆ Ընձի կանչես են «Քյոռ օղիլ», Բա չտա՞մ էտենց ասողի չարը չանան ճառթեմ, փըշրեմ։ (Քյոռ Օղլի)

Բաղադրյալ բառեր

չանա 2

1. Նոր Նախիջևան՝ սահնակ

Թարգմանություններ

Թարգմանություն

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։