չորանալ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [t͡ʃʰɔɾɑˈnɑl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ չո•րա•նալ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բայ
- խոնավությունից զրկվել, ցամաքել, թացությունը կորցնել ◆ Լվացքը չորացել Է։
- հոսանքն սպառել՝ դադարել, ջուրը կտրվել ◆ Առուն՝ աղբյուրը չորացել է։
- աճելուց դադարել, կենսագործունեությունից զրկվել ◆ Ծառը չորացավ:
- հեղուկ նյութերից զրկվել ◆ Տերևը՝ խոտը՝ փայտը չորացավ:
- հեղուկային՝ թարախային արտազատումները դադարել ◆ Վերքը չորանում Է։
- հիստ նիհարել, կաշին ու ոսկորը մնալ ◆ Խեղճը վշտից բոլորովին չորացել Է։
- (փխբ․) ապշել, սառած մնալ ◆ Զարմանքից՝ վախից չորացել Էր։
- հեղուկի՝ ջրի՝ խմիչքի խիստ կարիք զգալ՝ ունենալ ◆ Արտերը չորացել են։ ◆ Կոկորդը չորացել Է։
- (խսկց․) գոսանալ, խեղանդամվել ◆ Խփողի ձեռքերը չորանա:
- պապանձվել, համրանալ ◆ Լեզուդ չորանա, որ ագռավի պես չկռռաս։
- (փխբ․) վերանալ, չլինել, չգտնվել ◆ Ինչի որ գնում են՝ չորանում Է։ ◆ Ինքը անցավ, բայց խոսքերից թունավոր չորացան գութ, ճշմարտություն ու անդորր:(Շիրվանզադե)
- (փխբ․) անզգայանալ, ընդարմանալ ◆ Ձեռքերը չորացան ցրտից։
- բուսականությունից՝ կանաչից զրկվել ◆ Շեն դաշտերը չորացան վայրենի տիրակալների ձեռքում ու անապատ դարձան։
- մեռնել
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- ցամաքել, ազազել, որոմնանալ (հզվդ․), (գվռ․)՝ չամչել, չորխրել, չորխռնել, չորխտել, չորչրնալ, չորչորատել, սողլել, լշկել (հագուստի մասին)
- ջրազրկել, սարսատել
- բուսազրկվել, ազազել, պասքել, ծլկել, ծիլախուշկնել,
- լավանալ
- տե՛ս նիհարել
- տե՛ս ապշել
- տե՛ս խեղանդամվել
- տե՛ս փայտանալ
- վերանալ, բարձրանալ, համբառնալ, համբարձվել (դեպի վեր բարձրանալ)
- ոչնչանալ, ջնջվել, անգոյանալ, իզնութոզը չմնալ, (գոյություն ունենալուց դադարել)
- անէանալ, անհետանալ, չքանալ կորչել, հոգիանալ (հզվդ․), աչքերից թռնել (անէ դառնալ)
- (փխբ․) տարվել, հափշտակվել (ինքնամոռածաուցյան մեջ ընկնել)
- հեռանալ (մտքով)
- տե՛ս վերջանալ
- մահանալ, անշնչանալ, անէանալ. վախճանվել, սպանվել, գնդակահարվել, դիանալ, դիակնւանալ, (փխբ․) հեռանալ, ննջել, հանգել, հանգչել, հանգստանալ, վերջանալ, հրաժարվել, գնալ, անցնել (աշխարհից), (հնց.) դիակնել, ի տեր հանգել, շաղվանալ, շաղղանալ, փոխադարձել, փոխանորդել, կատարվել, տապաստ անկանել, սատկել (անարգ.), շունչը փչել, շունչն ավանդել, կնքել մահկանացուն, հոգին ավանդել, հոգին փչել, հոգին տալ, հոգին պարզել, կյանքի թելը կտրվել, կյանքը կարճել, կւանքը բաշխել, կյանքը խավարել, աստղը խավարել, մոխիր դառնալ, ձեռքից գնալ, ինքնասպանությամբ) կյանքին վերջ դնել, կյանքին վերջ տալ, կյանքը վերջացնել, ինքնասպան լինել, ինքնասպանություն գործել, աչքերը (աչքը) խփել, աչքերը (աչքը) փակել, արևը բաշխել (մեկին), արևը խավարել, արևը մարել, արևը սևանալ, արևը կծկել, արևը տալ, արևը քաշվել, արևը հանգչել, արևից ընկնել, երկար ապ. րել պատվիրել, աստղն ընկնել, սև կապել, կծիկը կծկել, սև աշխարհ գնալ, աշխարհին մնաս բարով ասել, կյանքի հետ հաշիվները փակել, կյանքին մնաս բարով ասել, կւանքը սաղ, կյանքը վեր դնել, գլուխը գետին դնել, գլուխը վայր դնել, գլուխը ցած դնել, գլուխը թողնել (մարտի ժամանակ), անկենդան լինել, կյանքն ուրիշին տալ, գերեզման գնալ, գերեզման մտնել, գերեզման իջնել, շիրիմ գրկել, դագաղ դրվել, նաշ դրվել, (գռհկ․) ոտները պարզել, ոտները տնկել, ոտները ձգել, ոտները երկարացնել, ոտները մեկնել, ոտները չռել. գրողի ծոցը գնալ, շանսատակ լինել (անարգ.), աշխարհը փոխել, աշխարհի հետ հաշիվը փակնլ, մյուս աշխարհը գնալ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։