Jump to content

պաղել

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ պաղել

վանկեր՝ պա•ղել 

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

պաղ + -ել

Բայ

  1. սառչել, սառույց դառնալ, սառցանալ, սառցային զանգվածի վերածվել
  2. ջերմությունը պակասել, տաքությունը նվազել ◆ Ուշքի որ գամ՝ ի՜նչ տեսնեմ լավ, - երկինքը թուխպ, երկիրը սև, դառը քամի, սառը անձրև, արար աշխարհ պաղել, փոխվել։ Հովհաննես Թումանյան
  3. նվազել՝ թուլանալ՝ դադարել՝ հանգչել (հոգեկանի՝ տրամադրության և այլնի մասին) ◆ Այն օրից, ինչ որ նրան թաղեցին, բերկրանք, խնդություն իմ մեջ պաղեցին: Հովհաննես Թումանյան
  4. (փխբ․) թուլանալ, նվազել ◆ Սմբատը չթողեց, որ տպավորությունը պաղի։ (Շիրվանզադե)
  5. (փխբ․) զարմանքից ապշել, ապուշ կտրել ◆ Պաղած մնաց Արեգնազ, բայց գնաց պագավ մեծ հոր ձեռքերը։ (Ղազարոս Աղայան)
  6. (փխբ․) կենսական ջերմությունից զրկվել, սառչել ◆ Մարմինն արդեն պաղել էր:
  7. (փխբ․) կյանքից՝ գոյությունից զրկվել, անկենդան դառնալ, մեռնել, անշնչանալ ◆ Գրողը անգութ այնպես ծիծաղեց, խեղճ մարդը իսկույն դալկացավ, պաղեց: Հովհաննես Թումանյան ◆ Գտնում է միշտ… և աշխարհքներ, որ պաղել են վաղուց իրենց ողջ կյանքով, և աշխարհքներ, որ տակավին այրվում են հուր երկունքով։ Հովհաննես Թումանյան
  8. մի բանի կամ որևէ մեկի նկատմամբ ունեցած սերը՝ հետաքրքրությունը կորցնել, մեկի նկատմամբ անտարբեր դառնալ ◆ Թե որ սա մեր միասին անցուցած երկու տարվան մեջ շատ չսիրեիր զիս՝ չպիտի պաղեիր հիմա ինե։ (Գրիգոր Զոհրապ)
  9. (փխբ․) նվաղել ◆ Խեղճի սիրտը պաղեց:
  10. (բրբ․) տեղում կանգնած պարել

Հոմանիշներ

[խմբագրել]
  1. սառչել, սառնանալ, սառցանալ, սառույց կտրել, պաղ կտրել
  2. մրսել, (փխբ․) դողալ, դողդողալ, դողդողացնել, (ժղ․)՝ կոնկոռնալ, սռսռալ, սռսռացնել, սռսռթալ, սռսռթացնել, ատամ ատամի զարկել, ատամ ատամի չբերել, ղասաբխանի շան պես դողալ
  3. ցրտահարվել, ցրտահարել, սառնահարվել, սառչել, մրսել, ձմռնահարվել, ցրտատարվել, ցրտառել, ցրտահար լինել, ցրտատար լինել, ցուրտ(ը) առնել, ցուրտը տանել, ցուրտը խածել (խածնել), ձյունը տանել, ձնատար լինել, սըռը տանել (գվռ․)
  4. ապշել ապշահարվել, զարմանալ, շշմել, ահռել (հնց․), (փխբ․)՝ շանթահարվել, կայծակնահարվել, ապուշ կտրել, ապշություն գալ վրան, քար կտրել, աչքերը բաց մնալ, աչքերը չորս անել, աչքերը չորս բանալ (բացել, բաց անել), աչքը առնել, աչքերը ճակատը (ճակատին) թռչել, աչքերը (աչքը) չռել՝ չռվել, աչքերին չհավատալ, բերանը բաց մնալ, ափիբերան լինել, մատը բերանը մնալ, ոտքերը գետին կպչել, զարմանք կտրել, փայտ կտրել, էշ կտրել (գռհկ․), մատը խածնել, պռոշը կծել
  5. տե՛ս զարմանալ
  6. տե՛ս թուլացնել
  7. տե՛ս մեռնել
  8. տե՛ս նվաղել

Արտահայտություններ

[խմբագրել]

Թարգմանություններ

[խմբագրել]

Աղբյուրներ

[խմբագրել]