պարզել

Հայերեն

Բայ

• ՄՀԱ՝ [pɑɾˈzɛl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ պար•զել 

1. բացատրել, հասկանալի, ըմբռնելի դարձնել միտքը, խնդիրը, առաջադրանքը պարզել
2. բացահայտել քննությամբ, ուսումնասիրությամբ և այլն պարզ դարձնել, հայտնաբերել ◆ Դու պիտի օգնես ինձ Լամբարյանի գործը պարզելու: (Նաիրի Զարյան)
3. որոշել, երևան հանել, գտնել ◆ Վերջապես մեզ հաջողվեց պարզել, թե ով է ատրճանակի տերը: (Կ. Ռյուկման)
4. կարկառել, առաջ ձգել, մեկնել ◆ Ես անբարբարո մի մանուկ երկու ձեռքս պարզեցի: (Միքայել Նալբանդյան)
5. բացելով բարձրացնել, բացել, տարածել ◆ Այդ ապստամբության առաջին դրոշակն էր, որ պարզեց գյուղը: (Ակսել Բակունց) առագաստները պարզել
6. մեկնել, դեմ անել (տալու մատուցելու համար) ◆ Հաց ու պանիր պարզեցին մեզ: Վրթանես Փափազյան
7. փռել, սփռել, տարածել ◆ Արծիվը պարզեց իր թևերը :
8. բարձրացնել, ցույց տալ, ցուցադրել ◆ Փրկության համր քո սուրը պարզի՛ր: (չեխ և սլովակ բանաստեղծներ) (փխբ․)
9. մեկնել, մեկնաբանել, գուշակել երազը պահել (հնց․)
10. պայծառացնել, պայծառ դարձնել, ուրախության արտահայտություն տալ ◆ Եվ մի անցողիկ ուրախություն վարկյանաբար պարզեց իր նեգ ճակատը: (Շիրվանզադե)
11. պարզ, վճիտ դարձնել պղտորությունից մաքրել ջուրը հեղուկը պարզել
12. պարզ դարձնել, պարզ նախադասության վերածել
13. բացվել, ամպամածությունը անցնել
14. տեսողությունը պարզ, հստակ դարձնել, աչքերի մթագնությունը անցնել ◆ Մի քիչ սպասեց մուտքի մոտ, աչքերը պարզի: (Ս. Այվազյան)
15. իրադաձությունը պարզ դառնալ ◆ Թողեք նա հայտնի իր միտքն ու սերը, նրանից հետո բանը կպարզի: Հովհաննես Թումանյան
16. խառնակությունը, իրարանցումը վերանալ, խաղաղվել ◆ Թող մի քիչ ժամանակները պարզեն, հետո կիմանանք մեր անելիքը:

Հոմանիշներ

1. բացահայտել, հայտնաբերել (քննությամբ, ուսումասիրությամ և այլն պարզ դարձնել)
2. տե՛ս բացատրել, պարզաբանել
3. որոշել, գտնել, երևան հանել
4. մեկնել, կարկառել, երկարացնել, տարածել, երկնցնել (առաջ ձգել) (արևմտհ․)
5. բացել, փռել, տարածել, ծածանել (բացելով բարձրացնել)
6. մեկնել, մատուցել, տալ, դեմ անել
7. տե՛ս մեկնել, գուշակել
8. վճիտացնել (պարզ, վճիտ դարձնել)
9. բանալ, բացել (գաղտնիքը, առեղծվածը և այլն)
10. տե՛ս պարզվել
11. բացվել, պաարզանալ (ամպամածությունն անցնել)
12. տե՛ս խաղաղվել
13. չակերտները բացել

Արտահայտություններ

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ elucidate, clarify, explain, reach, extend, raise, light up, brighten, clear գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ уяснять (ru) ‎(ujasnjatʹ), уяснить (ru) ‎(ujasnitʹ), выяснять (ru) ‎(vyjasnjatʹ) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։